Vdekja e një të afërmi, sëmundja terminale (një kancer apo një sëmundje gjaku) e një familjari, një aksident që të ndryshon jetën, një tradhti, një ndarje, humbja e një pune, turpërimi publik, dikush që nuk martohet kurrë apo dikush i martuar që nuk mund të bëjë fëmijë, dikush që përfundon në rrugë se humbi gjithçka apo dikush që ka gjithçka e dëshiron vdekjen se jeta e tij nuk ka kuptim, dikush mes varfërisë apo dikush mes denigrimit… dhe rastet janë pa fund.
Nga Rudina Koromani, Psikologe Klinike
Por kush mund të më thotë se cila vuajtje është më e madhe?
Secili prej rasteve më sipër ka vuajtjen e tij dhe përjeton dhimbje të madhe. Një adoleshent/e, jo në pak raste e përjeton humbjen e dashurisë së parë me një përjetim shumë të fortë emocional, që me shumë gjasa mund t’i ndikojë në mënyrën sesi do t’i krijojë marrëdhëniet në të ardhmen, nëse adoleshenti/tja pyeten sesi ndjehen – raportojnë vuajtjen më të madhe që kanë përjetuar, e disa raportojnë se më mirë të vdesin se të jetojnë me atë dhimbje shpirtërore. Por, nëse pyetet një baba që sapo ka mësuar se fëmija e tij 5-vjeçar ka një sëmundje të pashërueshme, halli i këtyre adoleshentëve nuk do u duket aspak një shqetësim, duke e konsideruar një çështje që merr zgjidhje.
Humbja e prindit kur je në moshë të vogël është gjithashtu një nga përjetimet më traumatike për një fëmijë, por mendoni sa traumatike është për një prind humbja e fëmijës apo një sëmundje terminale e tij. Të mos flasim pastaj për zhgënjimet nga intrigat, tradhtitë apo përjetimet emocionale të vuajtjeve nga një braktisje apo aksident i papritur. Mendoni dhe faktin se ka njerëz që përjetojnë njëherësh në jetën e tyre disa prej këtyre ngjarjeve traumatike. Kush e ka vuajtjen më të madhe?
Vuan më shumë ai që ka përjetuar shumë ngjarje traumatike gjatë jetës apo ai që ka kaluar vetë një traumë dhe i ka ndryshuar gjithë rrjedhën e jetës?
Unë mendoj se nuk ka të bëjë as sasia, as lloji i ngjarjes së ndodhur. Mendoj se askush nuk mund të thotë se vuajtja ime është më e madhe. Çdo qenie njerëzore ka vuajtjet dhe dhimbjet e tij në ekzistencën jetësore. Për çdokënd vuajtja personale apo vuajtjet perceptohen si më të rëndat të ndodhura ndonjëherë. Asnjëri nga ne nuk mund të gjykojë dhimbjen dhe vuajtjen e dikujt në termat më e madhe apo më e vogël. Çdo ngjarje traumatike e madhe apo e vogël e ndodhur, mund të jetë një vuajtje e madhe për një individ, ndonëse nga dikush mund të perceptohet pa rëndësi. Vetëm shpirti i individit e di vuajtjen që përjeton.
Tashmë asnjë vuajtje nuk është e panjohur. Kanë qenë dhe janë pjesë e jetës.
Dikush më tha: Kam vuajtur shumë.
I thashë: S’ka njeri që nuk ka vuajtur.
Më tha: Sa kam vuajtur unë, nuk ka vuajtur njeri…
Më tej nuk dija si t’i përgjigjesha.
Sot i them:
-Shpirtrat më të fortë janë ato që kanë kaluar mes shumë vuajtjeve. (K. Gibran)
-Më mirë të vuash se të mos ndjesh asgjë ( O.Fallaci)
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
