Çfarë ndodh me trupin tonë pas vdekjes? Është një pyetje që e ka magjepsur njerëzimin për shekuj me radhë, duke çuar në shumë spekulime dhe besime të ndryshme. Disa mund të përgjigjen se është «shpirti» që mbetet, të tjerë mund të përmendin fëmijët, përzemërsinë apo edhe veprimet që kemi kryer në jetë. Megjithatë, ka një aspekt më pak të njohur, por po aq magjepsës për t’u shqyrtuar: mikrobiota jonë.
Mikrobiota që jeton në trupin tonë
Që nga momenti i lindjes, trupi ynë është shtëpia e miliarda baktereve, kërpudhave, viruseve dhe protozoave. Këto mikroorganizma na ndihmojnë në tretje, në luftimin e infeksioneve dhe në prodhimin e vitaminave esenciale. Për ta, vdekja jonë nuk përfaqëson fundin, por përkundrazi një fillim të ri.
Një studim i kohëve të fundit, zbuloi se, në kohën e vdekjes sonë, mikrobiota jonë vazhdon të luajë një rol jetësor. Këto mikroorganizma nuk ndalen, por punojnë pa u lodhur për të dekompozuar trupin tonë, për ta ricikluar atë dhe, nëse është e mundur, për të gjetur një shtëpi të re.
Jennifer DeBruyn, shkencëtar, shpjegon se kalimi nga jeta në vdekje përfshin ndryshime të rëndësishme në trupin tonë. Zemra ndalon rrahjet dhe pa furnizimin me oksigjen, qelizat fillojnë një proces të njohur si autolizë, në të cilin enzimat që normalisht treten lëndë ushqyese si karbohidratet, yndyrnat dhe proteinat synojnë strukturat qelizore, të tilla si membranat, proteinat dhe ADN-ja. Ky proces çon në shkatërrimin e qelizave.
Ndërkohë, bakteret dhe përbërësit e tjerë të mikrobiotës e gjejnë veten pa ushqim, pasi zakonisht marrin ushqimin e tyre nga ajo që hamë. Përveç kësaj, ata nuk kanë më mbrojtjen imune të trupit tonë. Prandaj, ata fillojnë të ushqehen me mbeturinat e prodhuara nga autoliza e qelizave tona. Kjo është ajo që zakonisht e quajmë dekompozim. Bakteret, të cilat në jetë ishin në simbiozë me ne, duke kontribuar në tretjen, mbrojtjen kundër infeksioneve dhe prodhimin e substancave vitale si vitaminat, tani fillojnë të prishin trupin tonë.
Është e rëndësishme të theksohet se ky proces normalisht zhvillohet në një mjedis jo steril, siç është toka, ku bashkësi të tëra mikroorganizmash jetojnë të gatshme për të luajtur të njëjtin rol. Hulumtimi i DeBruyn ka treguar se mikrobiota njerëzore vazhdon për muaj, në mos vite, në afërsi të vendit ku ndodhi dekompozimi i kufomës. Kjo mikrobiotë është gati të gjejë një mikpritës të ri, duke krijuar një koloni të re bakteriale dhe, si pasojë, një mikrobiotë të re.
Mikroorganizmat që riciklojnë trupin tonë
Duke bashkëpunuar me komunitetet bakteriale në tokë, mikroorganizmat nga trupi ynë luajnë një rol vendimtar në “riciklimin” e të gjithë elementeve të pranishme në trup, si karboni dhe azoti, duke i kthyer ato në mjedisin nga vijnë. Kështu, pasi na kanë shoqëruar gjatë gjithë jetës, mikrobiota jonë vazhdon të punojë edhe pas vdekjes sonë. Ndihmon në transformimin e trupit tonë në lëndë ushqyese që do të mbështesin rritjen e formave të reja të jetës. Në disa raste, mund të gjejë edhe një organizëm të ri kafshësh për t’u kolonizuar, duke mbajtur kështu gjallë një pjesë të vogël prej nesh, ose më mirë, të baktereve tona.
Edhe pse vdekja mund të duket si një kufi definitiv, mikrobiota jonë na kujton se jeta dhe vdekja janë pjesë e një cikli më të madh. Mikroorganizmat që na kanë shoqëruar gjatë gjithë jetës sonë vazhdojnë të jetojnë dhe të luajnë një rol thelbësor në ekosistem, duke kontribuar në riciklimin e mbetjeve tona dhe në krijimin e jetës së re. Pra, në njëfarë kuptimi, një pjesë prej nesh mbijeton pas vdekjes, duke na mbajtur “gjallë” nëpërmjet punës së tyre të pamëshirshme.
/Revista Psikologjia
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
