Ndoshta është aq e parëndësishme sa edhe e dukshme, por kur je i lumtur dhe në një gjendje të mirëqenies emocionale, të mësuarit është më efektiv. Kur një fëmijë është i lumtur, ai mëson shumë më lehtë, dhe kur sa më shumë mëson, aq më i lumtur është. Tashmë dihet se, në botën e shkollës, nuk mund t’i përmbahemi vetëm programeve ministrore dhe të fitosh njohuri pa përfshirje emocionale.
Të mësuarit në vetvete është emocion. Një fëmijë i vogël, kur niset për të zbuluar botën, heton, eksperimenton, provon dorën dhe gjen zgjidhje. Të gjitha këto veprime përjetohen me entuziazëm, transport dhe kuriozitet. Nëse shoqërohet në këtë aventurë me të njëjtin gëzim dhe inkurajim, të mësuarit do të jetë një përvojë e mrekullueshme që ai do të dëshirojë ta përsërisë përsëri dhe përsëri.
Mësuesit kanë një rol dhe ndikim të madh në procesin mësimor të nxënësve. Koha që ata kalojnë me ta në baza ditore është një kohë e rëndësishme dhe është thelbësore që të krijohet një marrëdhënie harmonike. Sa herë që mësuesi rezulton i aftë për ndjeshmëri të vërtetë, i aftë për të komunikuar jo vetëm verbalisht, por edhe emocionalisht me të rinjtë, atëherë ai bëhet një figurë e rëndësishme referuese. Një mësues i pasionuar dhe i dashuruar me lëndën e tij do t’i transmetojë këto emocione në mësimet e tij, duke lënë kujtime të pashlyeshme në zemrat e nxënësve të tij. Kush prej nesh nuk kujton të paktën një mësues dhe mësimet e tij që ju kanë lënë pa fjalë në dëgjim absolut? Apo, lëndët e konsideruara të vështira, të cilat thjesht duke ndryshuar mësuesin, kanë rezultuar interesante dhe të denja për studime të mëtejshme?
Pse ndodh kjo?
Neuroshkencat kanë studiuar dhe vazhdojnë ta hetojnë këtë front. E sigurt është se gjendja shpirtërore në të cilën ndodhemi në një moment të caktuar, në rastin tonë gjatë një mësimi në shkollë, përcakton llojin e të mësuarit. Prandaj, inteligjenca “racionale” nuk mjafton për të mësuar; kësaj duhet patjetër t’i shtohet edhe inteligjenca “emocionale”, siç thekson psikologu amerikan Daniel Goleman. Emocionet e përjetuara në klasë mes mësuesve dhe nxënësve përcaktojnë ecurinë e marrëdhënieve, udhëheqin sjelljet, veprimet dhe reagimet. Siç thekson psikologu amerikan Hoëard Garder, “emocionet janë vendimtare për të nisur një rrugë mësimi ose studimi”. Kur jemi të apasionuar pas një teme, stimulohemi të mësojmë gjithnjë e më shumë, të thellohemi, të kërkojmë informacione të reja pa ndjerë peshën apo lodhjen. Informacioni i gjetur gjithashtu do të mbetet lehtësisht i impresionuar sepse është një temë që na ngjall “emocione”.
Pra, a mund të jemi të lumtur në shkollë?
Po, mund dhe duhet të jetë, por kujdes: nuk mjafton të hysh në klasë me buzëqeshje. Ose më mirë, nëse buzëqeshja nuk vjen nga brenda dhe nuk lind nga mirëqenia e vërtetë, ajo do të perceptohet si e rreme. Prandaj do të ishte më e përshtatshme të hyni në klasë me një pamje serioze nëse emocionet që ndjeni diktojnë, dhe nxënësit do ta kuptojnë. Për këtë arsye, që në vitet e para të shkollës, fëmijët duhet të mësohen të njohin dhe dëgjojnë emocionet e tyre, pa i kataloguar ato. Emocionet duhen kuptuar dhe vetëm nëpërmjet ushtrimeve dhe praktikës mund të menaxhohen. Përvetësimi i kompetencës së vërtetë emocionale gjatë rritjes do t’ju lejojë të bëheni njerëz të aftë për të përballuar dhe kapërcyer disfatat, dështimet dhe dhimbjet që janë pjesë e jetës së secilit, pa përjashtim. Komunikimi është baza. Toni i zërit, po aq i rëndësishëm, si një mjet që përmes timbrit, intonacionit, volumit na bën të kuptojmë shumë emocionet që dikush dëshiron të na komunikojë.
Promovimi i një mësimi që nis nga emocionet është detyrë parësore e mësuesve. Puna duke filluar nga emocionet gjeneron një mjedis mirëqenieje, besimi dhe bëhet vendi i preferuar për të mësuar me entuziazëm dhe pasion. Emocionet bëjnë “magjinë”: ato nxisin mësim cilësor, ushqejnë buzëqeshje, kënaqësi, argëtim. Ndaj le të rrëmbehemi nga emocionet që shkolla të jetë dhe sa shkollë e lumtur është!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
