Një sëmundje ka aftësinë të ndryshojë plotësisht jetën tonë. Në ditët e sotme, me një jetëgjatësi shumë më të lartë se ajo e shekujve të kaluar, është gjithnjë e më e lehtë të gjesh veten të jetojë me sëmundje kronike , me pasoja sociale dhe emocionale.
Sipas OBSH-së, ne jetojmë mesatarisht 5 vjet më shumë se në vitin 2000, një fenomen i mundësuar kryesisht falë përparimit të madh në fushën mjekësore dhe kërkimore.
Në realitet, në shumicën e rasteve trajtimet janë thjesht paliative. Me pak fjalë, në vend që ta kurojnë plotësisht sëmundjen, ata thjesht e mbajnë pacientin në një gjendje shëndetësore jo parandaluese. Por deri në çfarë mase mund të plakemi duke ruajtur një shëndet të mirë? Duhet të kemi parasysh se pasojat e sëmundjeve kronike ndodhin edhe në fushën sociale dhe emocionale; të jetuarit me këto sëmundje ndikon në cilësinë e jetës sonë.
Cilat janë sëmundjet kronike?
Sipas përkufizimit të OBSH-së, një sëmundje kronike është një çrregullim organik funksional që e detyron pacientin të ndryshojë stilin e jetës së tij dhe që tenton të vazhdojë gjatë gjithë jetës së tij. Këto janë kushte që zgjasin më shumë se gjashtë muaj dhe kanë një ecuri të ngadaltë. Ndër sëmundjet kronike më të zakonshme gjejmë:
Sëmundjet kardiovaskulare: infarkti i miokardit dhe aksidentet cerebrovaskulare.
Kanceri.
Sëmundjet kronike të frymëmarrjes: sëmundje pulmonare obstruktive kronike dhe astma.
Diabeti.
Osteoporoza.
Injeksion insuline për djalin diabetik.
Edhe pse shumë faktorë endogjenë si gjenetika dhe hormonet ndikojnë në shfaqjen e këtyre sëmundjeve, është e rëndësishme të kujtojmë se është e mundur të parandalohen këto gjendje duke vepruar në rrethanat që na rrethojnë. Mbajtja e një stili jetese të shëndetshëm, shmangia e stresit dhe kujdesi për veten janë disa nga armët që disponojmë.
Pasojat e sëmundjeve kronike
Kronike apo jo, çdo sëmundje ka efekte negative që ndikojnë në stilin tonë të jetesës. Shumë nga pasojat shfaqen në nivele të ndryshme dhe prekin si pacientin ashtu edhe familjen e tij. Le të shohim së bashku efektet më të rëndësishme.
Ndikimi i sëmundjes kronike në fushën sociale
Sipas Castillo, Mañas, Moralejo dhe Ahijado (2017) ardhja e një sëmundjeje kronike mund të përcaktojë shfaqjen e disa ndryshimeve:
Roli dhe autonomia e pacientit ndryshojnë. Shumë shpesh pacientët kronikë humbasin autonominë dhe pavarësinë e tyre dhe mund të kërkojnë vëmendje dhe kujdes të veçantë.
Mbështetja e vazhdueshme e dikujt mund të jetë e nevojshme , më shpesh një figurë femërore edhe brenda familjes. Kjo do të ketë domosdoshmërisht pasoja në stilin e jetës së gruas.
Braktisja e punëve të shtëpisë dhe të përditshme.
Ndikimi në jetën e punës së pacientit. Ata që vuajnë nga një sëmundje kronike mund të detyrohen të lënë karrierën e tyre profesionale përgjithmonë. Mund të ndikohet edhe sfera e punës e personit që e mbështet atë.
Efekte negative ekonomike për pacientin dhe familjen e tij.
Humbja e marrëdhënieve shoqërore.
Ndikimi i sëmundjes në sferën psikologjike dhe emocionale
Lidhur me pasojat emocionale të sëmundjeve kronike, López Ibor (2017) sugjeron:
Ankthi për shkak të pasigurisë së së ardhmes ose i lidhur me frikën e vuajtjes.
Depresioni.
Problemet e përshtatjes me një situatë që mund të ndryshojë jetën e dikujt përgjithmonë .
Frika nga e panjohura.
Një pasojë më se e dukshme në disa raste është frika nga vdekja. Sidomos në rastin e sëmundjeve kardiovaskulare apo tumoreve.
Ndjenja e fajit dhe pendimit. Pacienti tenton të ndëshkojë veten duke menduar se çfarë mund të kishte bërë më mirë ose ndryshe.
Pasojat sociale të sëmundjeve kronike.
Si përfundim, megjithëse trajtimi paliativ ndaj sëmundjes duhet të ketë përparësi, nuk duhet të harrojmë nevojën për të trajtuar pasojat sociale dhe emocionale të sëmundjeve kronike.
Rëndësi të duhur duhet t’i kushtohet shëndetit mendor dhe emocional të pacientit dhe të njerëzve që e shoqërojnë gjatë sëmundjes . Në fakt, nuk duhet të nënvlerësojmë rëndësinë e mbështetjes që mund të rrjedhë nga konteksti social dhe se si kjo mund të ndihmojë jashtëzakonisht shumë pacientin kronik.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
