Edhe pse mund të kemi planifikuar çdo gjë, pushimet mund të prishen edhe nga një incident i vogël, një patogjen i padukshëm, le të themi, që arrin të hyjë në trupin tonë dhe na bën të sëmuremi dhe të pafuqishëm.
Por pse sëmuremi me pushime?
Ekspertët e njohin këtë gjendje si ”efekti i lëshimit”, i cili përshkruan kalimin e papritur të trupit nga funksionimi me ritme të larta të hormoneve të stresit (kortizol, adrenalinë), në një gjendje më të relaksuar dhe me një rënie të shpejtë të hormoneve të përmendura.
Ky “relaksim” ul vigjilencën e sistemit tonë imunitar dhe na bën të prekshëm ndaj mikro-infeksioneve dhe punës së tepërt”, shpjegon doktori, duke e krahasuar situatën me një llastik që e mbani të shtrirë për pak kohë dhe e lëshoni papritur. Disa pasoja të tjera të këtij ndryshimi të papritur janë rritja e dhimbjes, pasi adrenalina shumëfishon stresin (tensionin) në muskuj, por edhe përkeqësimin e problemeve të shëndetit mendor si ankthi akut dhe sulmet e panikut ose rishfaqja e gjendjeve kronike p.sh. sulmet e migrenës dhe astmës.
“Efekti i lëshimit” mund të shfaqet pas një periudhe stresi intensiv si provimet e shkollës ose një projekt profesional, ose përsëri si pasojë e një situate stresuese por jo të këndshme siç janë përgatitjet e dasmës. Rrjedhimisht, do të godasë shumë njerëz kur të kenë rregulluar listën e tyre të fundit të detyrave përpara se të shkojnë me pushime.
Roli i hormoneve të stresit
Hormonet e stresit janë të përfshirë në rregullimin e inflamacionit, metabolizimin e lëndëve ushqyese dhe rritjen e sistemit imunitar, gjumin dhe menaxhimin e energjisë. Megjithatë, vëren doktori, nivelet e këtyre hormoneve nuk duhet të qëndrojnë “në të kuqe” për një kohë të gjatë, pasi ato përshpejtojnë proceset inflamatore me pasojë dobësimin e sistemit imunitar.
Shenjat e rrezikut dhe mënyrat për t’i trajtuar ato
Efektet negative mund të reduktohen gradualisht me aktivitetin fizik në pushime ose me ndonjë lloj ushtrimi për të shmangur një rënie të mprehtë të niveleve të hormonit të stresit dhe për t’i dhënë kohë trupit që të përshtatet me ndryshimin.
Përveç asaj që u përmend më lart, stresi kronik “ka pasoja afatgjata, si formimi i pllakës aterosklerotike në arterie që çon në infarkt dhe goditje në tru, depresion dhe ankth, madje edhe varësi”.
Ai gjithashtu lidhet me nivelet e rritura të obezitetit ,” paralajmërojnë ekspertët, duke shtuar se sëmundjet e përsëritura, ndjenja e lodhjes, mungesa e energjisë, reagimi i dobët glicemik që çon në diabetin e tipit 2, presioni i lartë i gjakut dhe ndërprerja e ciklit gjumë-zgjim janë disa nga shenjat e rrezikut.
Nëse simptomat janë të rënda, mund t’ju duhet të shihni një mjek. Ndryshimi, megjithatë, mund të vijë edhe nëpërmjet ndërhyrjeve: si relaksimi i rregullt, ecja, kontakti me natyrën, dëgjimi i muzikës relaksuese, adoptimi i një rutine gjumi, leximi, kalimi i kohës me familjen dhe të dashurit, dhe mbi të gjitha duke mos u sforcuar për organizimin e pushimeve perfekte.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
