Florida dhe Alabama kanë miratuar dy projektligje për të bllokuar prodhimin dhe shitjen e mishit të kultivuar. Arizona, Tenesi dhe Teksasi gjithashtu po mendojnë të ndjekin këtë linjë. Rreziku është se ndalimet përforcojnë një narrativë mashtruese rreth produkteve shtazore të krijuara në laborator.
Shtetet e Bashkuara kanë filluar një betejë kundër mishit të kultivuar. Së pari Florida, dhe më pas Alabama miratuan një projekt-ligj për të bërë të paligjshme prodhimin, shpërndarjen dhe shitjen e produkteve shtazore të prodhuara në laborator. Ka pak “shkencë” dhe shumë politikë pas ndalimit. Dhe në fakt, Ron DeSantis, guvernatori i Floridës, pasi nënshkroi ndalimin në fillim të majit, deklaroi: “Ne duhet të mbrojmë fermerët dhe blegtorët e shtetit. Ne do të shpëtojmë mishin tonë. Ai më pas e quajti mishin e kulturuar një projekt të “elitës”. Kjo kërcënon një industri prej 546 milionë dollarësh.
Shtetet e tjera, duke përfshirë Arizonën, Tenesin dhe Teksasin, po konsiderojnë gjithashtu ndalime. “Ne duam të mbrojmë bagëtinë dhe fermat tona,” shpjegoi Michael Carbone, një anëtar republikan i Dhomës së Përfaqësuesve të Arizonës. Është e paqartë nëse klasa politike e kupton se si prodhohet mishi i kultivuar. Sipas kongresmenit nga Alabama, Danny Crawford , “ata hedhin disa qeliza shtazore, shtojnë kimikate, disa përbërës dhe lulëzojnë, ju merrni një këmbë pule.” Dean Black, një anëtar republikan i legjislaturës së Floridës, në vend të kësaj e zhvendosi çështjen në një nivel fetar: “Mishi i kultivuar nuk është mish… është bërë nga njeriu, mishi i vërtetë është bërë nga vetë Zoti … Nëse vërtet dëshironi të provoni makarona proteinike në azot bazë, shko në Kaliforni.”
Sipas Pepin Andrew Tuma, drejtor legjislativ i Institutit të Ushqimit të Mirë, një OJQ që ndihmon në ndërtimin e një sistemi ushqimor më të qëndrueshëm, “me këto ligje dritëshkurtër, politikanët në Alabama dhe Florida po shkelin lirinë e zgjedhjes së konsumatorëve dhe po kriminalizojnë inovacionin bujqësor”. Jo vetëm kaq, rreziku është që ndalimet të nxisin një tregim mashtrues për mishin e kultivuar.
Si bëhet mishi i kultivuar?
Pas teknologjisë për prodhimin e mishit të kultivuar qëndron një ide shumë e thjeshtë: për të prodhuar copëza ose një hamburger nuk keni nevojë të vrisni një kafshë. Dhe në fakt, gjithçka që duhet të bëni është të merrni me biopsi qelizat e një gjedhi, pule apo derri të gjallë, përndryshe mund të përdorni edhe mish të freskët. Pas nxjerrjes, qelizat futen në një bioreaktor me lëndë ushqyese, aty rriten dhe, duke përdorur qelizat e tyre burimore, replikohen pafundësisht. Pasi të përfundojë procesi, fillon përpunimi i fibrave muskulore, duke përftuar kështu një mish të ngjashëm me mishin e grirë, i cili ngjeshet në vakum.
Merita e parë e madhe e mishit artificial është ajo e të qenit i qëndrueshëm. Sipas qendrës së pavarur kërkimore Ce Delft, të certifikuar nga Bashkimi Evropian, mishi artificial “mund të zvogëlojë ndjeshëm emetimet e gazeve serrë të sektorit me 92% , të prodhojë 93% më pak ndotje, të reduktojë konsumin e tokës me 95% dhe 78% atë të ujit”. Jo vetëm kaq, por gjithashtu mund të rrisë mirëqenien e kafshëve duke shmangur shfrytëzimin në bujqësi intensive.
Mishi si akt politik
“Ne duhet të jemi inkurajues dhe të marrim çdo rrugë që na ndihmon të krijojmë ushqim,” shpjegoi Sparsha Saha, profesore në Universitetin e Harvardit e specializuar në politikën e mishit. “Nëse shtetet e tjera kopjojnë Florida dhe Alabama, mund të jetë katastrofike për interesin publik në planin afatgjatë. Në fund të fundit, mishi është politik. “Ne e dimë se dashuria ndaj mishit është e lidhur me të djathtën dhe se normat rreth maskulinitetit priren të jenë më të forta mes burrave konservatorë – dhe mishi lidhet me mashkullorin… Nëse je politikan dhe dëshiron të sigurohesh që burrat konservatorë të mobilizohen për të dalë dhe votoni, ky është një program vërtet i mirë politik. Ndalimet janë pjesë e një strategjie.
Ndalimi është problem
Instituti i Mishit të Amerikës së Veriut, shoqata më e madhe tregtare e vendit për prodhuesit e mishit dhe investitorët e bioteknologjisë kanë folur kundër ndalimit. “Ne besojmë se konsumatorët duhet të jenë në gjendje të vendosin vetë nëse duan të provojnë ushqim deti të kultivuar. USDA dhe FDA duhet të vazhdojnë të rregullojnë produktet ushqimore në këtë vend, jo ligjvënësit shtetërorë të cilëve u mungon ekspertiza e nevojshme në sigurinë ushqimore, “shpjegoi Justin Kolbeck, bashkëthemelues dhe CEO i Wildtype, një i produkteve të kultivuara të peshkut.
“Ky ligj ka pasur gjithmonë një qëllim: të ndihmojë një industri, kompanitë e mëdha bujqësore, të shmangin përgjegjësinë dhe konkurrencën,” shtoi Carrie Kabat nga Eat Just, një nga dy kompanitë amerikane të autorizuara për të shitur mish të rritur në vend.
Ndikimi që do të kenë ndalimet në SHBA
Një shkencë ad hoc tashmë është shpikur kundër mishit të kultivuar, i përbërë nga ferma të fetusit, qeliza të çmendura që shumohen dhe mbetje kimike. Rreziku është se ndalimet e reja në SHBA do të përforcojnë një narrativë mashtruese për produktet shtazore të krijuara në laboratorë. Jo vetëm Alabama dhe Florida, edhe Italia ka dalë kundër mishit të kultivuar. Realisht, pavarësisht projektligjit për ndalimin e prodhimit dhe tregtimit të mishit të kultivuar, për shkak të parimit të lëvizjes së lirë të mallrave në Bashkimin Evropian, Italia nuk mund të pengonte tregtimin e produktit. Jo vetëm kaq, futja në treg e “ushqimeve të reja” është një vendim që i takon BE-së.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
