Mjediset tona janë plot me informacione shqisore, duke përfshirë zhurmën, turmat, dritën, veshjet, temperaturën e kështu me radhë. Ne e përpunojmë këtë informacion duke përdorur shqisat tona – shikimin, dëgjimin, prekjen, nuhatjen dhe shijen.
Nga Igresa Duka, Logopede
Fëmijët autikë nganjëherë janë tepër të ndjeshëm ose të pandjeshëm ndaj informacionit shqisor. Kjo do të thotë se shqisat e tyre marrin ose shumë ose shumë pak informacion nga mjedisi përreth tyre. Jo të gjithë fëmijët autikë kanë ndjeshmëri shqisore, por disa mund të kenë disa.
Disa fëmijë mund të kenë edhe mbindjeshmëri edhe nënndjeshmëri në kuptime të ndryshme, ose edhe të njëjtin kuptim. Fëmijët zakonisht në zhvillim kanë gjithashtu ndjeshmëri shqisore, por ata shpesh i tejkalojnë ato. Ndjeshmëritë shqisore kanë tendencë të zgjasin më gjatë tek fëmijët autikë, megjithëse fëmijët shpesh mësojnë të menaxhojnë ndjeshmëritë ndërsa rriten. Ndjeshmëritë shqisore ndonjëherë mund të duken më keq kur fëmijët janë të stresuar ose të shqetësuar. Ndjeshmëritë gjithashtu mund t’i bëjnë fëmijët të ndihen të stresuar dhe të shqetësuar.
Këtu janë disa shembuj të ndjeshmërive të ndryshme shqisore:
- Shikimi:
1.Fëmijët me ndjeshmëri të ulët mund të pëlqejnë ngjyrat e ndezura.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të shikojnë sytë ose të duken të parehatshëm në rrezet e diellit ose shkëlqimin e dritës.
- Prekja:
1.fëmijët nën ndjeshmëri mund të kërkojnë tekstura të ndryshme ose të fërkojnë krahët dhe këmbët me sende.
2.Fëmijëve tepër të ndjeshëm mund të mos ju pëlqejnë ndjesia e etiketave në pjesën e brendshme të rrobave ose të përpiqen t’i heqin rrobat.
- Shija:
1.Fëmijët me ndjeshmëri të ulët mund të kënaqen duke ngrënë ushqime me aromë të fortë si qepë dhe ullinj.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të hanë vetëm ushqime të caktuara me teksturë.
- Era:
1.fëmijët e pandjeshëm mund të nuhasin gjithçka.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të ankohen për aromat e deodorantëve ose parfumeve ose mund të nuhasin gjëra që askush tjetër nuk i bën.
- Tingulli:
1.Fëmijët nënndjeshmëri mund të dëgjojnë muzikë ose të flasin me zë të lartë.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të mbulojnë veshët për të bllokuar zhurmat e larta.
- Ndjenja e pozicionit, ekuilibrit dhe lëvizjes:
1.fëmijët nënndjeshmëri mund të kenë ekuilibër të paqëndrueshëm.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të kenë ekuilibër të shkëlqyer.
- Temperatura:
1.Fëmijët e pandjeshëm mund të dëshirojnë të veshin rroba të ngrohta në vapën e verës.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të mos e ndjejnë të ftohtin dhe të duan të veshin pantallona të shkurtra në dimër.
- Dhimbje:
1.Fëmijët nënndjeshmëri mund të injorojnë lëndimet ose të kenë përgjigje të vonuara ndaj lëndimeve.
2.Fëmijët tepër të ndjeshëm mund të reagojnë ndaj lëndimeve të vogla.
Shenjat e jashtme të ndjeshmërisë shqisore ndryshojnë në varësi të faktit nëse fëmijët janë tepër të ndjeshëm apo të pandjeshëm.
Burimi / https://humanum.al/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
