Në jetën e përditshme, shpesh takojmë njerëz që duken të sjellshëm, të dashur dhe të këndshëm në dukje. Ata mund të jenë të qeshur, të sjellshëm në biseda dhe të kujdesshëm në fjalë. Megjithatë, psikologjia na mëson se sjellja në sipërfaqe nuk është gjithmonë tregues i karakterit të vërtetë të një personi. Shpesh, pas një fasade të kulturuar, mund të fshihen qëllime egoiste, manipulim apo mungesë empatie.
Më poshtë janë disa nga shenjat më të zakonshme që mund të tregojnë se dikush nuk është realisht një person i mirë, edhe nëse duket ndryshe:
1.Ata tregohen të sjellshëm vetëm kur i leverdis
Një person i mirë sillet mirë në mënyrë të qëndrueshme, pa pritur përfitime. Por nëse dikush është i sjellshëm vetëm kur ka diçka për të fituar – qoftë status, kontroll emocional apo përfitim material, kjo është një shenjë e qartë e qëllimeve jo të sinqerta.
Psikologjia e shpjegon këtë sjellje si një formë manipulimi social, ku mirësjellja përdoret si mjet për të ndërtuar besim të rremë.
2.Nuk mbajnë përgjegjësi për gabimet e tyre
Personat që nuk janë të ndershëm emocionalisht zakonisht e shmangin përgjegjësinë. Ata fajësojnë të tjerët, rrethanat, ose thjesht e anashkalojnë çdo kritikë.
Ky është një tregues i mungesës së vetëdijes emocionale dhe një shenjë se personi nuk është i interesuar të përmirësohet, por vetëm të ruajë imazhin e vet.
3.Sillen ndryshe me njerëz të ndryshëm
Nëse dikush sillet shumë mirë me ty, por është përçmues, pasiv-agresiv ose nënçmues ndaj të tjerëve (sidomos ndaj njerëzve që nuk u duhen për ndonjë arsye), është një shenjë që sjellja e tyre “e mirë” është vetëm një maskë.
Ky fenomen njihet si diskriminim selektiv i mirësjelljes dhe është një tregues i mungesës së sinqeritetit.
4.Përdorin ndjenjat për të kontrolluar të tjerët
Njerëzit që shfaqin një sjellje “të mirë”, por përdorin fajin, turpin apo ndjeshmërinë për të marrë atë që duan, janë shpesh manipulues emocionalë. Ata e dinë si të krijojnë ndjeshmëri të rreme për të fituar kontroll.
Kjo është një sjellje e zakonshme tek narcistët e fshehur, të cilët duken të dashur në sipërfaqe, por janë thellësisht të përqendruar te vetja.
5.I mungon koherenca mes fjalëve dhe veprimeve
Një tregues kyç i një personi jo të mirë është moskoherenca – thonë një gjë, por bëjnë diçka tjetër. Ata mund të flasin për empati, sinqeritet dhe drejtësi, por në jetën e përditshme janë egoistë, kritikë ose të pabesë.
Psikologjia e sjelljes e lidh këtë me dissonancën kognitive – një hendek mes vlerave të pretenduara dhe sjelljeve reale.
6.Nuk kanë aftësi për ndjeshmëri të thellë (empati reale)
Empatia nuk është thjesht të thuash “më vjen keq”. Është aftësia për të kuptuar, ndjerë dhe respektuar përvojën emocionale të tjetrit. Personat që e imitojnë empatinë pa ndjerë realisht, shpesh nuk kujdesen për pasojat e veprimeve të tyre.
Si të mbrohemi nga këta persona?
Mos u mashtro nga fjalët e bukura. Vëzhgo si sillen në situata sfiduese.
Vëre koherencën në sjellje. Si veprojnë kur nuk ka audiencë?
Kufizo ndarjen emocionale. Jep hapësirë për të parë nëse personi është i qëndrueshëm në sjellje.
Mbështetu te ndjesia e brendshme (intuita). Shpesh, trupi dhe ndjesia jonë e brendshme i ndiejnë “mashtrimet emocionale” përpara mendjes.
Jo çdo sjellje e mirë është shenjë e një personi të mirë. Dallimi mes mirësisë së vërtetë dhe sjelljes së sajuar qëndron te qëllimi, vazhdimësia dhe sinqeriteti pas veprimeve. Psikologjia na fton të jemi më të vëmendshëm ndaj detajeve që na tregojnë fytyrën e vërtetë të një personi – jo vetëm atë që ai zgjedh të tregojë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
