Kur temperaturat rriten dhe ajri bëhet i rëndë, gjumi i natës shpesh kthehet në një betejë të gjatë me jastëkun e djersitur dhe orët që kalojnë ngadalë. Por lajmi i mirë është se shkenca na tregon se gjatë muajve të nxehtë të verës, trupi ynë nuk ka nevojë domosdoshmërisht për të njëjtin lloj gjumi si në dimër. Në fakt, mënyra se si pushojmë gjatë verës mund dhe duhet të jetë ndryshe.
Pse gjumi veror është kaq i vështirë?
Temperatura është një nga faktorët kryesorë që ndikon në cilësinë e gjumit. Trupi ynë ka nevojë të ulë temperaturën e brendshme për të rënë në gjumë thellë. Kur ambienti është i nxehtë, ky proces ngadalësohet, gjë që çon në gjumë më sipërfaqësor, më të ndërprerë dhe më pak rigjenerues.
Për më tepër, gjatë verës, ditët janë më të gjata dhe drita e diellit zgjat më shumë, çka ndikon në ritmet cirkadiane të trupit, “orën e brendshme” që kontrollon gjumin dhe zgjimin. Kjo do të thotë se trupi mund të ndihet më i zgjuar deri vonë në mbrëmje, duke shtyrë kohën e gjumit dhe duke e bërë zgjimin në mëngjes më të vështirë.
Pushimi veror nuk ka të bëjë vetëm me gjumin
Sipas ekspertëve të gjumit dhe neuroshkencës, gjatë verës nuk duhet të fokusohemi vetëm tek sasia e orëve të gjumit. Në vend të kësaj, duhet të kuptojmë se trupi kërkon forma të tjera pushimi, më fleksibël dhe të shpërndara gjatë ditës.
Këtu përfshihen:
Pushimi mendor: largimi nga ekranet dhe ngarkesat mendore për disa minuta në ditë.
Pushimi fizik: shtrirja, relaksimi, qëndrimi në hije apo në ambient të freskët, pa lëvizje të tepërt.
Pushimi ndijor: shmangia e zhurmave, ndriçimit të fortë dhe aromave të forta, të cilat mund të lodhin shqisat.
Pushimi emocional: marrja e distancës nga tensionet dhe rregullimi i ritmeve emocionale me aktivitet të lehtë, si një shëtitje në mbrëmje apo meditimi.
Mikro-pushimet gjatë ditës bëjnë diferencën
Një strategji që shkenca e mbështet gjithnjë e më shumë është koncepti i “mikro-pushimeve” – periudha të shkurtra pushimi gjatë ditës që e ndihmojnë trupin dhe mendjen të rifreskohen, sidomos kur netët nuk janë aq cilësore për gjumë.
Këto mund të jenë:
Një sy gjumë 15-20 minuta në mesditë.
10 minuta qetësi me sy mbyllur pas drekës.
Leximi i një libri në hije, nën një pemë ose ballkon.
Edhe nëse nuk flemë shumë natën, këto pushime të vogla ndihmojnë sistemin nervor të balancohet dhe trupin të rikuperojë energjinë.
Çfarë mund të bëjmë për një gjumë më të mirë veror?
Megjithëse trupi nuk ka domosdoshmërisht nevojë për po aq orë gjumë si në dimër, ende ka mënyra për ta përmirësuar cilësinë e tij:
Freskoni ambientin para gjumit: përdorni ventilatorë, perde që bllokojnë dritën ose çarçafë të hollë pambuku.
Shmangni ushqimet e rënda dhe pijet me kafeinë në mbrëmje.
Krijoni një ritual veror relaksues: një dush i vakët, një çaj bimor ose muzikë e qetë përpara se të flini.
Pushoni ndryshe, kur nuk mund të flini: mos e luftoni gjumin, por shtrihuni dhe relaksohuni edhe nëse nuk flini menjëherë – edhe kjo ka efekt qetësues për trurin.
Në vend të përfundimit…
Ndërsa vera na josh me ditë të gjata dhe net të ngrohta, është e rëndësishme të kuptojmë se pushimi nuk vjen vetëm nga gjumi i thellë. Trupi dhe mendja jonë kanë mënyra të tjera për t’u rigjeneruar. Prandaj, herën tjetër që ndiheni të përgjumur por nuk arrini të flini për shkak të vapës, mos u stresoni. Dëgjoni trupin tuaj, lejojeni veten të pushoni ndryshe, sepse edhe pa gjumë perfekt, mund të rigjeneroheni në mënyrë të mençur.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
