Mindfulness (ndërgjegjësimi) është një gjendje shpirtërore që mund t’i ndihmojë njerëzit të përfshihen në jetën e tyre në mënyrë më efektive. Megjithatë, disa njerëz duket se besojnë se ndërgjegjja ka të bëjë vetëm me lehtësimin e stresit. Ky është potencialisht një problem sepse kur njerëzit përqendrojnë praktikën e tyre të ndërgjegjes në reduktimin ose shmangien e stresit afatshkurtër, ata mund të dështojnë të zbatojnë sjellje që në mënyrë më efektive i ndihmojnë ata të përfshihen me jetën dhe të menaxhojnë stresorët e tyre për një afat të gjatë.
Mindfulness shpesh mendohet si një formë e vetëdijes që i lejon njerëzit të ndërgjegjësohen për përmbajtjen e mendjes së tyre dhe t’i pranojnë ato përmbajtje në mënyrë jogjykuese. Kjo hapje psikologjike i lejon njerëzit të përgjigjen më pak impulsivisht ndaj situatave, të veprojnë në vend që të reagojnë dhe të sillen në një mënyrë që i ndihmon ata të përfshihen më mirë me sfidat e jetës.
Megjithatë, hulumtimet e fundit sugjerojnë se ndonjëherë njerëzit keqkuptojnë se çfarë është mbi të gjitha ndërgjegjja dhe orientohen në praktikën e tyre të ndërgjegjes në një mënyrë që mund të zvogëlojë tendencën e tyre për të reflektuar mbi përvojat e tyre, duke kompromentuar kështu aftësinë e tyre për të lundruar në mënyrë efektive me stresorët me të cilët përballen.
Siç u sugjerua më lart, ndërgjegjja ka dy komponentë kryesorë – një komponent ndërgjegjësimi që përfshin vëmendjen ndaj përmbajtjes së vetëdijes dhe një komponent pranimi që përfshin të qenit i hapur ndaj çdo gjëje që i del në mendje, pavarësisht nëse është e këndshme apo e papëlqyeshme. Supozoni se këta dy komponentë funksionojnë së bashku në mënyrë efektive. Në atë rast, ndërgjegjësimi dhe pranimi duhet të lidhen fort me njëri-tjetrin dhe të dy komponentët duhet të demonstrojnë lidhje pozitive me prirjen e njerëzve për t’u përfshirë me tepricat e jetës. Por hulumtimi që unë dhe kolegët e mi kemi kryer së fundmi tregon se nuk është gjithmonë kështu. Ndonjëherë njerëzit praktikojnë vëmendjen në mënyrë që të dy komponentët të mos jenë të lidhur apo edhe në kundërshtim me njëri-tjetrin.
Së pari, ne kryem një meta-analizë, e cila është një proces që kombinon statistikisht studime të shumta mbi një temë. Meta-analiza jonë u fokusua në një masë të përbashkët të ndërgjegjes për të parë nëse komponentët e ndërgjegjësimit dhe pranimit do të lidheshin me njëri-tjetrin në tre mostra të ndryshme: një kampion ekspert, një kampion klinik dhe një kampion njerëzish të zakonshëm. Ne zbuluam se dy komponentët ishin të lidhur pozitivisht me njëri-tjetrin në dy mostrat e para. Megjithatë, mes njerëzve të zakonshëm, ata nuk ishin të lidhur pozitivisht. Ndonjëherë ato shoqëroheshin negativisht.
Kjo do të thotë se më shumë ndërgjegjësim ndonjëherë shoqërohet me më pak pranim në mesin e njerëzve me trajnim ose praktikë të vogël të ndërgjegjes. Kjo është problematike sepse mospranimi i përmbajtjes së vetëdijes nuk është një recetë për angazhim efektiv me sfidat e jetës. Siç e kam vënë re në një postim paraprak, ndërgjegjësimi pa pranim mund të çojë në telashe.
Së dyti, duke përdorur mostra të ndryshme nga popullata e përgjithshme, ne pamë marrëdhënien midis dy komponentëve të ndërgjegjes dhe disa rezultateve që përfaqësojnë angazhimin dhe mosangazhimin. Në mënyrë të veçantë, ne pamë rezultatet e arsyetimit të mençur, rivlerësimit kognitiv dhe shtypjes.
Arsyetimi i mençur përfshin përshtatjen ndaj situatave sfiduese duke marrë këndvështrimet e të tjerëve, duke kërkuar kompromise dhe duke marrë parasysh pikëpamjet e ndryshme. Rivlerësimi kognitiv përfshin riformulimin e situatave për të ndryshuar kuptimin ose përmbajtjen e tyre emocionale. Si arsyetimi i mençur ashtu edhe rivlerësimi kognitiv përfshijnë përfshirjen aktive në situata. Shtypja pasqyron mosangazhimin dhe përfshin frenimin e shprehjes emocionale.
Megjithëse rezultatet nuk ishin të paqarta, ne zbuluam se komponenti i ndërgjegjësimit të ndërgjegjes ishte i lidhur pozitivisht me arsyetimin e mençur dhe rivlerësimin kognitiv. Megjithatë, komponenti i pranimit u shoqërua negativisht me këto rezultate. Gjithashtu, komponenti i pranimit u shoqërua pozitivisht me shtypjen. Këto rezultate tregojnë se ndonjëherë ndërgjegjësimi dhe pranimi mund të funksionojnë për qëllime të ndërthurura dhe sugjerojnë që ndonjëherë njerëzit ta interpretojnë pranimin ose “mosreagimin” ndaj përvojave të tyre, si thjesht mohim ose fshehje të ndikimit të tyre.
Ndonjëherë, njerëzit e keqkuptojnë komponentin e pranimit të ndërgjegjësimit si shmangien e çështjeve të vështira në vend që ta konceptojnë atë si një hapje ndaj përvojës që mund të nxisë më shumë, jo më pak, angazhim me jetën. Këto rezultate na tregojnë dy gjëra. Së pari, kur njerëzit angazhohen në vëmendje pa shumë udhëzime, njohuri ose praktikë, ata mund të dështojnë në zbatimin e dy komponentëve në një mënyrë që është besnike ndaj konceptit të ndërgjegjes. Së dyti, duke praktikuar kujdesin në mënyrë jo të duhur, njerëzit mund të dëmtojnë aftësinë e tyre për t’u përfshirë me sfidat e jetës.
Mindfulness ka për qëllim të na ndihmojë të marrim pjesë plotësisht në jetë. Sigurisht, reduktimi i stresit dhe rezultateve të tjera të dëshirueshme, si relaksimi, mund të shoqërohet me vetëdije, por këto përfaqësojnë rezultate të vetëdijes, jo vetë procesin e vetëdijes. Praktikimi me sukses i ndërgjegjes përfshin pranimin e përmbajtjes së vetëdijes për të marrë parasysh mendimet, emocionet dhe rrethanat tona në mënyrë që të mund të sillemi në mënyrë më efektive.
Por kjo hapje nuk është qëllimi përfundimtar i ndërgjegjes. Ai është vetëm një gur hapi – një stacion rrugësh në rrugën drejt angazhimit aktiv me jetën. Ata që barazojnë vëmendjen me lehtësimin e stresit, e keqkuptojnë konceptin dhe potencialisht minojnë përfitimet afatgjata që mund të ofrojë ndërgjegjja.
Burimi / https://www.psychologytoday.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
