Në një familje funksionale ekziston një stil komunikimi i hapur dhe pohues dhe një aftësi për t’u përshtatur me ndryshimet: komponentë themelorë për të favorizuar një mjedis harmonik me të gjithë ata që janë pjesë e tij.
Nga Sonila Luzi, psikologe edukimi
Në një familje jofunksionale ekzistojnë modele të sjelljes së padrejtë që krijojnë një mjedis konflikti dhe konfrontimi. Rolet familjare nuk janë të përcaktuara mirë dhe marrëdhëniet emocionale janë kontradiktore dhe të paqarta. Ekziston një frazë që shumë prindër ose familje ua përsërisin fëmijëve: “Askush nuk ju do, ashtu sic ju do një prind”. Nëse fëmijët e marrin atë fjalë për fjalë, është e mundur që, edhe nëse nuk ndihen shumë të vlerësuar nga anëtarët e familjes së tyre, ata nuk e ndiejnë të drejtën të ankohen sepse do të mendojnë: “ata e bënë për të mirën time”.
Të rritesh në një familje toksike, pasojat:
Të kesh një marrëdhënie fort konfliktuale me familjen tënde është plotësisht normale, veçanërisht gjatë periudhës së adoleshencës. Sidoqoftë, nëse lidhja vazhdon të jetë e stuhishme, diçka ndoshta nuk është në rregull, me siguri është një familje toksike.Në një situatë të ngjashme, mund të shfaqen patologji psikologjike, veçanërisht tek fëmijët. Në fakt, rritja në një familje toksike mund të shkaktojë:
- problemet në zhvillimin njohës: deficitet intelektuale dhe gjuhësore
- anomalitë në personalitet: mungesa e vetëbesimit dhe te të tjerët, agresiviteti, etj
- anomalitë emocionale: dobësi dhe paqëndrueshmëri
- patologjitë që lidhen me ankthin dhe depresionin
Vazhdimi i jetesës në një familje toksike do të thotë:
- Asnjëherë të mos zhvilloje një sens të pavarësisë.
- Të ushqehet ankthi dhe frika në çdo sferë të jetës së një personi (emocional, relacional, profesional etj.
- Pranimi i një rolin anësor dhe pa ndonjë fuqi (në çfarëdo konteksti)
- Asnjëherë mos të zbuloni veten tuaj të vërtetë, potencialin tuaj
- Të jetosh në një familje toksike nuk është aspak e lehtë. Është njësoj si të pranosh të të presin krahët, të anashkalohesh nga të tjerët. Familja mund të konsiderohet si një mikrokozmos që krijon situata që mund të ndodhin edhe me botën e jashtme (shkollë, punë, etj.). Kjo do të thotë që nëse vazhdoni të jetoni një lidhje kaq shtypëse, ka shumë të ngjarë të prireni të jetoni në të njëjtën situatë edhe në kontekste të tjera: do të ndjeheni të shtypur përgjithmonë.
Si të njohim një familje toksike dhe shtypëse
Nëse jetoni në një familje toksike dhe shtypëse, me siguri tashmë e keni vërejtur atë. Jo, nuk është një shaka ironike: ata që jetojnë në një familje që i shtyp ata, të bërë me lidhje toksike, negative, e kanë ditur gjithmonë këtë. Sidoqoftë, ka kembana alarmi që kanë të bëjnë kryesisht me pavarësinë. Kur keni një familje toksike, ndjenja juaj e pavarësisë praktikisht mungon, ajo kurrë nuk ka qenë në gjendje të zhvillohet. Shpesh në familjet toksike ka lidhje të bazuara në fuqi ose viktimizim. Ata janë familje në të cilat nuk ka asnjë lidhje të bazuar në afeksion, por gjithçka është e lidhur me pushtetin. Shkurt, zbatohet ligji i më të fortit (më i fortë në karakter, ekonomikisht etj). Gjithçka, aktivitetet, zakonet imponohen nga dikush tjetër, nuk ka fuqi vendimarrëse përveç asaj të anëtarëve të tjerë të familjes. Fuqia gjithashtu mund të përqendrohet në duart e disa njerëzve por edhe një individid I vetëm mund ta mbajë atë.
Kur armiku është brenda mureve të shtëpisë: si të sillesh?
Supozojmë se nuk është e mundur, në disa rreshta, të tregohet vakumi i krijuar ndër vite dhe vetëm më një shkrim të arrijë të bëjë familje toksike të lumtur. Sidoqoftë, ka disa këshilla që mund të na ndihmojnë në këtë drejtim.
RESPEKTI
Para së gjithash duhet ta zbatoni: respektimi nuk është diçka “e duhur” (edhe nëse në një botë ideale do të ishte). Respekti duhet të fitohet, djersitet, të fitohet duke u munduar në maksimum. Nëse besoni se familja juaj nuk ka respekt për ju, flisni qartë; ju kërkoni më shumë konsideratë. Por ki kujdes: bëj vetes një pyetje tjetër: a e respektoj familjen time?
PAVARËSIA
Familja është shumë e rëndësishme në jetën e secilit prej nesh. Për më mirë ose për keq ajo na ndikon dhe gjithmonë do të kushtëzojë lidhjen që na bashkon me anëtarët e familjes. Sidoqoftë, në një moment është e rëndësishme të jesh në gjendje të zhvillosh pavarësinë tënde, si? Duke u larguar. Në fillim mund të duket brutale por me kalimin e kohës edhe ju dhe të dashurit tuaj do të jeni në gjendje ta vlerësoni.
RACIONALIZËM
Kërkoni zgjidhje të mundshme të menduar mirë, mos merr vendime instinktive. Mos u nxitoni shumë në marrjen e vendimeve. Shpesh është e vështirë të kesh një pamje me të vërtetë objektive të situatës (mbase edhe familja juaj po kalon një moment jo të mirë dhe kjo lehtëson të gjitha problemet tuaja).
KOHA
Merrni kohën tuaj për të medituar ndonjë zgjedhje tjetër: veproni! Gjërat nuk do të ndryshojnë kurrë nëse nuk je i pari ti që do të ndryshosh! Problemi i familjeve toksike është se ata mund të derdhin të gjitha pasiguritë e tyre mbi të miturin dhe të sigurohen që, nesër, ata nuk mund të jenë të pavarur
Gjithçka që na ndodh në fëmijëri, na shënon …
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
