Përgatiti Orjona Tresa
Edhe pse shkolla mund të ketë një rol të rëndësishëm në parandalimin e dhunës, ajo mund të dështojë në disa raste për shkak të faktorëve të ndryshëm. Në disa raste, shkolla mund të ketë sfida në ndryshimin e kulturave të dhunshme dhe stereotipeve që mund të përhapen brenda komunitetit shkollor. Për shembull, ndonëse ndodhin politika dhe aktivitete për të mënjanuar dhunën, disa fëmijë mund të rriten në ambiente ku dhuna është një normë, dhe kjo mund të pengojë përpjekjet e shkollës për të krijuar një mjedis paqësor.
Kur dhuna ndodh, ndërhyrjet që janë të ngadalta, të pasigurta ose të paefektshme mund të çojnë në përkeqësimin e situatës. Në disa shkolla, ndërhyrjet mund të jenë të paorganizuara ose të pamjaftueshme, duke lënë viktimat të pafavorizuara dhe të pambrojtura. Shkolla ka një rol të rëndësishëm në parandalimin e dhunës dhe mbrojtjen e viktimave, por suksesi i saj varet nga shumë faktorë, përfshirë politikat dhe praktikat e brendshme, si dhe angazhimi i të gjithë aktorëve të përfshirë që nga: mësuesit, nxënësit, prindërit dhe autoritetet lokale.
Si mundet shkolla të parandalojë dhunën dhe të mbrojë viktimat?
Duke ofruar siguri dhe mbështetje: Shkolla mund të ofrojë një mjedis ku fëmijët dhe të rinjtë ndihen të sigurt dhe të mbështetur. Kjo përfshin krijimin e një atmosfere të tolerancës, respektit dhe mirëkuptimit, ku diskriminimi, bullizmi dhe dhuna janë të papranueshme. Kur nxënësit ndihen të mbrojtur dhe të vlerësuar, ata janë më të prirur të respektojnë rregullat dhe të angazhohen në sjellje pozitive.
Me edukim për dhunën dhe pasojat e saj: Shkolla mund të implementojë programe edukative që mësojnë nxënësit për ndikimin e dhunës dhe pasojat që ajo ka, si për viktimat ashtu edhe për ata që ushtrojnë dhunë. Edukimi për të drejtat e njeriut, për vlerat e barazisë dhe respektit, si dhe për pasojat ligjore të dhunës është një mënyrë e efektshme për të parandaluar agresionin dhe keqtrajtimin.
Duke trajnuar stafin shkollor: Mësuesit, drejtorët dhe stafi tjetër shkollor duhet të kenë trajnim të specializuar për të njohur shenjat e dhunës, për të kuptuar ndikimin e saj dhe për të reaguar në mënyrë të duhur. Ata duhet të jenë të aftë të ndërhyjnë kur shohin dhunë dhe të krijojnë mundësi që viktimat të ndihen të mbështetur. Shkolla duhet të ketë protokolle të qarta dhe të miratuara për t’u përgjigjur ndaj rasteve të dhunës, duke siguruar një trajtim të menjëhershëm dhe të duhur.
Duke ofruar mbështetje psikologjike: Shkolla mund të ofrojë shërbime mbështetëse psikologjike dhe këshillimore për fëmijët që përjetojnë dhunë, si dhe për ata që mund të jenë agresorë. Terapia dhe mbështetje psikologjike mund të ndihmojnë viktimat të përballen me pasojat e dhunës dhe të shërohen, ndërsa ofron mundësi për të ndryshuar sjelljen e agresorëve përmes konsulencës dhe ndërhyrjeve.
Përfshirje të prindërve dhe komunitetit: Shkolla duhet të bashkëpunojë ngushtë me prindërit dhe komunitetin për të krijuar një rreth sigurie për fëmijët. Ky bashkëpunim mund të përfshijë organizimin e aktiviteteve edukative për prindërit, sensibilizimin për rëndësinë e mbrojtjes së fëmijëve dhe nxitjen e angazhimit të prindërve në jetën shkollore.
Fuqizimin e nxënësve dhe krijimin e grupeve mbështetëse: Nxënësit mund të fuqizohen për të reaguar ndaj dhunës dhe bullizmit përmes grupeve mbështetëse, duke promovuar mundësi për të raportuar raste të dhunës dhe duke i nxitur ata të qëndrojnë të bashkuar kundër dhunës. Krijimi i “ambasadorëve të paqes” ose “grupeve kundër dhunës” mund të rrisë ndërgjegjësimin dhe të inkurajojë shoqërimin dhe ndihmën e njëri-tjetrit.
Shkolla, pas familjes, ka një rol kyç në ndërtimin e një individi të denjë për shoqërinë, sepse ajo është institucioni ku fëmijët jo vetëm që mësojnë dije, por zhvillojnë aftësi sociale, emocionale dhe të karakterit që janë të nevojshme për të jetuar dhe kontribuar në një shoqëri. Ja disa arsye pse shkolla ka një ndikim kaq të rëndësishëm:
1.Zhvillimi i aftësive kognitive dhe intelektuale
Shkolla është vendi ku individët fitojnë njohuri dhe aftësi të rëndësishme për të kuptuar botën përreth tyre, për të zhvilluar mendimin kritik dhe për të bërë lidhje mes ideve. Dije si matematika, shkencat, gjuha dhe historia i mundësojnë individit të marrë vendime të informuara dhe të kontribuojë në zhvillimin e shoqërisë. Aftësia për të mësuar dhe për t’u adaptuar në një botë në ndryshim është themelore për suksesin e individëve në shoqëri.
2.Zhvillimi i aftësive sociale
Në shkollë, fëmijët zhvillojnë aftësi që janë thelbësore për jetën shoqërore. Ata mësojnë të komunikojnë, të bashkëpunojnë dhe të menaxhojnë marrëdhënie me të tjerët. Ata ndeshen me individë me origjinë dhe besime të ndryshme, dhe kjo i ndihmon ata të zhvillojnë ndjeshmëri, tolerancë dhe respekt për diversitetin. Shkolla është një hapësirë ku individët mësojnë vlera si bashkëpunimi, ndihma reciproke dhe menaxhimi i konflikteve.
3.Ndërtimi i karakterit dhe vlerave
Shkolla ka një ndikim të rëndësishëm në formimin e karakterit të individit. Vlerat e tilla si ndershmëria, përgjegjësia, punëtorësia dhe respekti për të tjerët janë thelbësore për të jetuar në harmoni në shoqëri. Mësuesit dhe programet shkollore luajnë një rol kyç në formimin e këtyre vlerave, duke u dhënë mundësi fëmijëve të praktikojnë këto principe nëpërmjet aktiviteteve grupore dhe angazhimeve shoqërore.
4.Përgatitja për jetën profesionale
Shkolla ofron mundësi për t’u përgatitur për tregun e punës dhe jetën profesionale. Ajo i mëson fëmijët aftësi praktike si menaxhimi i kohës, përgjegjësia profesionale dhe përdorimi i teknologjisë, të cilat janë të nevojshme për të pasur një karrierë të suksesshme dhe për të kontribuar në zhvillimin ekonomik të shoqërisë.
5.Zhvillimi i aftësive kritike dhe reflektive
Shkolla është një hapësirë ku individët mësojnë të mendojnë dhe të reflektojnë për botën që i rrethon. Aftësia për të menduar në mënyrë kritike dhe për të analizuar situata, ide dhe ngjarje është thelbësore për të bërë zgjedhje të drejta dhe për të pasur ndikim pozitiv në shoqëri. Ky proces i zhvillimit të mendjes analitike i ndihmon individët të kontribuojnë në zgjidhjen e problemeve shoqërore, duke përfshirë çështje të tilla si drejtësia sociale, mjedisi dhe zhvillimi i qëndrueshëm.
6.Përgatitja për pjesëmarrje aktive në shoqëri
Shkolla i ndihmon individët të kuptojnë rolin e tyre si qytetarë dhe të përgatiten për të marrë pjesë në jetën shoqërore dhe politike. Ata mësojnë për të drejtat dhe detyrimet e tyre, si dhe rëndësinë e respektimit të ligjeve dhe rregullave. Pjesëmarrja në aktivitete shkollore, si votimi, debate dhe angazhimi në projekte komunitare, i ndihmon ata të bëhen qytetarë të përgjegjshëm dhe të angazhuar.
7.Nxitja e kreativitetit dhe inovacionit
Shkolla është gjithashtu një vend ku individët mund të zhvillojnë kreativitetin dhe aftësitë për të menduar jashtë kutisë. Kjo është thelbësore për zhvillimin e ideve të reja dhe për përparimin e shoqërisë. Kreativiteti dhe inovacioni që kultivohen në shkollë mund të çojnë në përmirësime në fushat e teknologjisë, arteve, shkencës dhe shumë fusha të tjera.
8.Përgatitja për bashkëpunimin dhe zgjidhjen e problemeve
Shkolla është një mjedis ku individët mësojnë të punojnë bashkërisht për të arritur qëllime të përbashkëta. Ata angazhohen në projekte grupore, të cilat i ndihmojnë të zhvillojnë aftësinë për të menaxhuar detyra kolektive dhe për të zgjidhur probleme në mënyrë efektive. Kjo është aftësi e rëndësishme për çdo individ që dëshiron të ketë sukses në një shoqëri bashkëkohore.
#Revista Psikologjia
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
