Në thellësinë e çdo lidhjeje njerëzore ekziston një dëshirë e natyrshme për përkatësi, për dashuri dhe siguri emocionale. Por lidhjet e lumtura dhe të qëndrueshme nuk janë rezultat i rastësisë apo i emocioneve të çastit. Ato janë ndërtuar ngadalë, me përkushtim dhe me vetëdije të lartë psikologjike.
Siç thekson psikologia klinike Sue Johnson, krijuesja e terapisë së fokusuar në emocione (EFT), “Në thelb të një marrëdhënieje të qëndrueshme është ndjenja e sigurisë emocionale, ajo ndjenjë që thotë: ‘Unë jam këtu për ty. A je ti këtu për mua?’”
Në fillim, lidhjet lulëzojnë mbi bazën e dashurisë romantike, një fazë që psikologu Robert Sternberg e quan “dashuri pasionante”, e karakterizuar nga intensiteti emocional dhe tërheqja fizike. Por me kalimin e kohës, kjo dashuri kalon në një fazë tjetër: atë të dashurisë shoqëruese, e cila kërkon përkushtim, komunikim të sinqertë dhe mirëkuptim të ndërsjellë. Pikërisht këtu fillon ndërtimi i vërtetë i një lidhjeje të qëndrueshme. John Gottman, një nga studiuesit më të njohur të marrëdhënieve në çift, ka treguar përmes dekadash kërkimesh se çelësi për një lidhje të suksesshme nuk qëndron te mungesa e konflikteve, por te mënyra se si çiftet përballen me to. Ai identifikon katër sjellje shkatërruese që shpesh parashikojnë ndarjen: kritika, përçmimi, mbrojtja dhe tërheqja emocionale. Në vend të tyre, çiftet e lumtura përdorin mirënjohjen, dëgjimin aktiv dhe rregullimin emocional, për të ruajtur një ndjenjë afërsie dhe respekti. Por dashuria e qëndrueshme nuk mund të mbështetet vetëm në përpjekjet e jashtme. Ajo kërkon një punë të brendshme – ndërtimin e vetëdijes emocionale. Brené Brown, një studiuese e njohur e ndjeshmërisë dhe turpit, thotë se “ne mund të lidhemi thellësisht me të tjerët vetëm kur kemi guximin të tregojmë veten tonë të vërtetë”. Kjo do të thotë të hysh në një lidhje jo si një njeri i plotë dhe i paprekshëm, por si një qenie që pranon dobësitë dhe kërkon ndihmë, që ndan frikërat dhe ëndrrat.
Për të ndërtuar një lidhje të qëndrueshme, duhet të krijohet një hapësirë e sigurt psikologjike, ku partnerët ndihen të lirë të jenë vetvetja, pa frikë nga gjykimi apo refuzimi.
Kjo është një nga themeloret që sjell edhe Teoria e Ankthit të Ndërvarësisë së Bowlby-t dhe Mary Ainsworth-it, ku mënyra si jemi lidhur me figurat prindërore në fëmijëri ndikon në mënyrën si lidhemi me partnerin në të rritur. Një marrëdhënie e shëndetshme mund të shërbejë edhe si hapësirë për shërim emocional, nëse dy individët janë të gatshëm të mësojnë nga e kaluara dhe të rriten bashkë.
Së fundi, një lidhje e lumtur nuk është e përkryer – ajo është reale. Ajo përfshin ditë të mira dhe të vështira, por në thelb mbështetet në një ndjesi të përbashkët se kjo lidhje ia vlen. Siç shprehet Esther Perel, terapiste dhe autore e mirënjohur: “Dashuria nuk është një ndjenjë që gjendet, është një aftësi që ndërtohet.”
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
