Kur bëhet fjalë për marrëdhëniet romantike, personaliteti luan një rol të rëndësishëm. Disa njerëz kërkojnë partnerë që janë të ngjashëm me ta, ndërsa të tjerë kërkojnë të kundërtën, që të plotësojnë njëri-tjetrin. Kuptimi i vetes dhe i partnerit përmes tipeve të personalitetit mund të ndihmojë në ndërtimin e marrëdhënieve më të thella dhe të qëndrueshme.
Psikologjia njeh disa sisteme të njohura për klasifikimin e personalitetit, si:
MBTI (Myers-Briggs Type Indicator): Ndërton 16 tipe personaliteti bazuar në katër dimensione: ekstravert/introvert, ndjesor/intuitiv, mendues/ndjesor, gjykues/perceptues. Kjo ndihmon në kuptimin e sjelljeve dhe preferencave.
Enneagrami: Fokusuar te motivimet e brendshme, frikërat dhe dëshirat, ndan personalitetet në 9 tipe të ndryshme.
Modeli i “Big Five”: Mat pesë tipare kryesore – Hapur ndaj përvojës, Ndërgjegjshëm, Ekstrovert, Pranues, dhe Neurotik. Kërkimet tregojnë se çiftet që ngjajnë në këto tipare, shpesh kanë më shumë kënaqësi dhe stabilitet në marrëdhënie.
Si kuptohet përputhshmëria në një marrëdhënie?
Përputhshmëria nuk ka të bëjë vetëm me interesa të përbashkëta, por me mënyrën si dy persona komunikojnë, zgjidhin konflikte dhe i mbështesin njëri-tjetrin. Bisedat e hapura për vlerat, qëllimet dhe pritshmëritë janë thelbësore për të kuptuar sa mirë përshtateni me partnerin. Testet e personalitetit si MBTI apo Big Five mund të jenë mjete të dobishme për të zbuluar më shumë.
Personalitetet e kundërta, ndihmojnë apo pengojnë?
Shprehja “të kundërtat tërhiqen” shpesh del e vërtetë. Edhe pse dy persona mund të duken të papërputhshëm në letër, në praktikë ata mund të funksionojnë shumë mirë, pikërisht sepse plotësojnë njëri-tjetrin. Rasti i Alex-it (INFJ) dhe Emily-t (ESTP) tregon se kontrastet në personalitet mund të krijojnë ekuilibër dhe rritje personale.
Enneagrami dhe përputhshmëria
Enneagrami zbulon thellësisht se si njerëzit e përjetojnë dashurinë dhe marrëdhëniet. Për shembull, një Tip 2 (Ndihmuesi) që tregon dashurinë përmes ndihmës, mund të mos ndjehet i kuptuar nga një Tip 5 (Hetuesi), që preferon pavarësinë. Megjithatë, ndarjet në Enneagram mund të ndihmojnë çiftet të kuptojnë më mirë njëri-tjetrin dhe të mësojnë nga dallimet.
Faktorët që ndikojnë përputhshmërinë
Vlerat e përbashkëta – Ndihmojnë në ndërtimin e një themeli të fortë.
Tërheqja – Qoftë fizike apo mendore, krijon lidhje emocionale më të thella.
Komunikimi – Mungesa e tij është një nga shkaqet kryesore të ndarjeve.
Nevojat emocionale – Çdo person ka mënyrën e vet për të ndjerë dhe shprehur dashurinë; është e rëndësishme që partnerët të kuptojnë këto nevoja.
Si ta kuptoni nëse jeni të përputhshëm me partnerin?
Bisedoni hapur për vlerat dhe të ardhmen.
Vlerësoni mënyrën si komunikoni dhe zgjidhni konfliktet.
Kujdesuni për ndjenjat që partneri ju jep: a ju frymëzon apo ju sjell stres?
Dëgjoni me qëllim për të kuptuar, jo vetëm për të kthyer përgjigje.
Po nëse nuk jemi të përputhshëm?
Dallimet në personalitet nuk janë domosdoshmërisht një problem. Ato mund të jenë një mundësi për rritje dhe mirëkuptim më të madh. Ajo që ka rëndësi është të ketë respekt të ndërsjellë, të vendosen kufij të shëndetshëm dhe të përdoret komunikimi i hapur. Përdorimi i shprehjeve “Unë ndihem…” në vend të “Ti gjithmonë…” ndihmon për të shmangur tensionet.
Në fund të ditës, një marrëdhënie e shëndetshme është ajo ku ndiheni të mbështetur, të kuptuar dhe ku mund të jeni vetja juaj.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
