Marrëdhëniet romantike mund të na ndihmojnë të rritemi dhe të japim më të mirën nga vetja, por ato gjithashtu mund të ndikojnë negativisht në vetëvlerësimin tonë, duke na bërë të ndihemi të pasigurt dhe të varur emocionalisht. Në këtë artikull do të shpjegojmë pse ndodh kjo dhe si mund ta përballojmë.
Dashuria pa vetëhumbje
Kur dashurohemi, shpesh mendojmë se dashuria është gjithçka që kemi nevojë. Na pëlqen të kalojmë kohë me personin e zemrës, të ndajmë ëndrra dhe plane për të ardhmen, dhe shpesh kjo ndikon edhe në mënyrën si e shohim veten. Por çfarë ndodh kur në një marrëdhënie nuk ndihemi të vlerësuar dhe vetëvlerësimi ynë fillon të zbehet?
Në raste të tilla, është thelbësore të mësojmë të ruajmë ekuilibrin mes jetës në çift dhe identitetit tonë personal. Humbja e këtij balanci mund të çojë në izolim, lodhje emocionale dhe ndjenjë të përgjithshme pakënaqësie. Lajmi i mirë është që dashuria dhe vetja mund të bashkëjetojnë, pa qenë e nevojshme të heqim dorë nga njëra për tjetrën.
Për të thelluar më shumë këtë temë, Dr. Ana Isabel Sanz, psikoterapiste e specializuar në çrregullime emocionale, drejtoreshë e Institutit Psikiatrik Ipsias dhe fituese e çmimit “Psikiatrja më e Mirë” në Çmimet Evropiane të Mjekësisë 2024, na ndihmon të kuptojmë se pse ndodh kjo dhe si të forcojmë dashurinë për veten pa cenuar marrëdhëniet tona.
Si ndikon marrëdhënia në vetëvlerësimin tonë?
Sipas Dr. Sanz, marrëdhëniet e shëndetshme mund të rrisin vetëvlerësimin dhe vetëbesimin përmes mbështetjes së ndërsjellë, njohjes së përpjekjeve dhe përforcimit pozitiv të arritjeve të njëri-tjetrit. Mirëkuptimi, dëgjimi aktiv dhe ndarja e emocioneve janë shtyllat e një lidhjeje të fortë.
Megjithatë, jo të gjitha marrëdhëniet janë të shëndetshme. Dashuria mund të na zërë në kurthe të sjelljeve toksike dhe modeleve dëmtuese, që na shterojnë emocionalisht dhe na ulin vetëvlerësimin. Një partner kritikues, që nuk njeh kontributin tonë dhe e thekson vetëm të metat, ndikon drejtpërdrejt në mënyrën si e shohim veten.
“Çiftet që përjetojnë kritika të vazhdueshme nga partneri mund të fillojnë t’i përvetësojnë komentet negative. Me kohë, kjo çon në një ulje të vetëvlerësimit dhe dobësim të identitetit personal.” – Dr. Ana Isabel Sanz
Kur kjo ndodh, shumë njerëz bien në varësi emocionale dhe fillojnë të kërkojnë vazhdimisht miratimin e partnerit, duke sakrifikuar individualitetin e tyre. Kjo është shpesh një shenjë paralajmëruese për marrëdhënie që rrezikojnë të shndërrohen në abuzim emocional apo psikologjik.
Shenjat që tregojnë se po humbisni veten në marrëdhënie
Dr. Sanz ndan disa sjellje që tregojnë se marrëdhënia mund të jetë duke ju privuar nga vetvetja:
Komprometimi i vlerave dhe parimeve personale – Bindjet, morali dhe etika juaj nuk përfaqësohen më, ndiheni të detyruar të ndryshoni për të kënaqur tjetrin.
Vetëvlerësim negativ – Partneri minimizon arritjet tuaja, tallet me personalitetin tuaj ose ju kritikon shpesh. Kjo ndikon në mënyrën si e perceptoni veten.
Izolim social – Ndiheni të shkëputur nga familja dhe miqtë, duke humbur mbështetjen që ju ndihmon të ruani balancën emocionale.
Lodhje emocionale dhe psikologjike – Në vend që të ndjeni dashuri dhe përmbushje, marrëdhënia shkakton ankth, trishtim dhe ndjenjë boshllëku.
Heqja dorë nga hobit dhe pasionet personale – Ndërsa fokusoheni vetëm tek marrëdhënia, harroni gjërat që dikur ju bënin të ndiheshit gjallë dhe të plotësuar.
Si të forconi vetëvlerësimin brenda marrëdhënies?
Hapi i parë është vetëdijesimi, kuptoni burimin e pasigurisë suaj dhe mënyrën si ajo manifestohet në jetën tuaj. Kjo ju ndihmon të identifikoni se çfarë e dëmton vetëbesimin tuaj dhe si mund ta ndryshoni atë. Sipas Dr. Sanz, reflektimi mbi aspektet e marrëdhënies që kanë ndikuar negativisht në vetëvlerësim është thelbësor për të ndërtuar një vetëkuptim të shëndetshëm.
Çelësat kryesorë për të ruajtur vetveten në një lidhje:
Komunikim i hapur dhe i ndershëm
Shprehni ndjenjat dhe shqetësimet tuaja pa frikë. Vendosni kufij të qartë për çfarë është e pranueshme dhe çfarë jo.
Dëgjim aktiv
Nuk mjafton të dëgjosh fjalët, përpiqu të kuptosh ndjenjat që qëndrojnë pas tyre.
Ruajtja e individualitetit
Mos i braktisni pasionet, miqtë apo aktivitetet që ju përmbushin. Vazhdoni të investoni në vetvete.
Vetëkujdesi
Përkujdesuni për shëndetin tuaj fizik dhe emocional, ushqehuni mirë, ushtroni rregullisht, pushoni dhe relaksohuni.
Mos lejoni që dashuria t’ju humbasë veten
Në një marrëdhënie të shëndetshme, vetëvlerësimi nuk cenohet, përkundrazi, rritet. Nëse ndjeni se lidhja juaj po ju rrënon paqen dhe sigurinë emocionale, ndoshta ka ardhur koha të rishikoni rrugën që po ndiqni.
Merrni hapa që sot për të mbrojtur veten, sepse asnjë dashuri nuk ia vlen nëse çmimi është të humbasësh vetveten.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
