Megjithëse të kesh inteligjencë të mirë emocionale është thelbësore për mirëqenien, shoqëria jonë nuk i jep kësaj çështjeje një rol aq të spikatur sa mund të duhej. Në përgjithësi ne ecim në jetë pa këto burime thelbësore, por ka situata në të cilat kjo mungesë bëhet më e dukshme. Për shembull, të dish se si të menaxhojmë emocionet kur përballemi me një sëmundje kronike mund të bëjë një ndryshim të madh në cilësinë e jetës sonë.
Ndikimit fizik duhet t’i shtojmë nevojën për të bërë një përshtatje psikologjike të situatës që na paraqitet. Jo një detyrë e thjeshtë për të cilën shumë pacientë të sëmurë kronikë nuk marrin mirëkuptimin dhe këshillat e nevojshme.
Ardhja e një sëmundjeje kronike
Sëmundja kronike përkufizohet si një gjendje mjekësore afatgjatë që mban një progresion të ngadaltë. Shembujt janë shumë të ndryshëm: nga kanceri, diabeti ose artriti te fibromialgjia ose migrena. Të gjitha kanë një element të përbashkët: janë sëmundje për të cilat nuk ka kurë. Procesi fillon shumë përpara diagnozës, me shfaqjen e simptomave të para që janë shqetësuese dhe fillojnë të na ngjallin shqetësimin. Megjithatë, kur pas analizave të panumërta dhe vizitave mjekësore arrijmë t’i vëmë një emër asaj që po na ndodh, perspektiva bëhet dekurajuese.
Të gjithë mund të kujtojmë shqetësimin dhe ndjenjën e pafuqisë që na jep një grip i thjeshtë. Ndihemi të dobët, të lënduar dhe të kufizuar në detyrat tona të përditshme. Megjithatë, ne e dimë se kjo është një situatë e përkohshme dhe se së shpejti do të jemi në gjendje të rikuperojmë shëndetin tonë. Imagjinoni ndikimin e të diturit se kjo situatë e pakëndshme dhe e dhimbshme me të cilën po përballeni do t’ju shoqërojë gjatë gjithë jetës tuaj.
Emocionet që lindin tek personi janë intensive dhe në ndryshim. E megjithatë, në shumicën e rasteve ndihma e vetme e marrë është farmakologjike. Askush nuk ju përgatit dhe nuk ju shoqëron në procesin e vështirë psikologjik që nis. Që nga ai moment do t’ju duhet të përballeni me emocionet e frikës, ankthit , trishtimit dhe zemërimit. Do të ndiheni të pavlerë për shkak të paaftësisë suaj për të punuar, do të filloni ta perceptoni veten si një barrë për të dashurit tuaj dhe ndjenja e dështimit dhe kufizimit do t’ju pushtojë. Dhe, mbi të gjitha, do të përjetoni një ndjenjë të madhe vetmie dhe moskuptimi.
Si të menaxhoni emocionet kur përballeni me një sëmundje kronike?
Çdo rast do të ketë veçori të ndryshme për shkak të veçorisë së vetë personit dhe karakteristikave të sëmundjes së tyre. Përballë kësaj, ka disa detyra ose strategji që mund të ofrojnë ndihmë të vlefshme për të menaxhuar emocionet përballë një sëmundjeje kronike:
Vërtetoni emocionet tuaja – Mos harroni në çdo moment se keni të drejtë të ndjeni atë që ndjeni. Mos i impononi vetes kërkesën për të qenë të fortë, për të buzëqeshur apo për të qenë të lumtur. Mos e gjykoni veten për ndjenjën e trishtimit, zemërimit ose frikës. Gjithçka që ndjeni është e vlefshme. Dhe nëse keni nevojë për kohë për të asimiluar situatën tuaj, jepini.
Kryeni ventilim të menjëhershëm emocional – Nëse i shtypni emocionet tuaja, i fshehni ose i mbyllni, ato do të përfundojnë “të kalbura” brenda jush. Shprehuni dhe lëshoni gjithçka që ju shqetëson, ju lëndon ose ju mundon. Për ta bërë këtë, shkruani, bisedoni me njerëzit tuaj më të afërt ose kërkoni ndihmë profesionale. Por sigurohuni që të keni një hapësirë të sigurt ku mund të hapni dritaret e brendshme dhe të lejoni ajrin të hyjë.
Kujdesuni për dialogun tuaj të brendshëm – Shpesh, kur përballet me një sëmundje kronike, personi fillon të dërgojë mesazhe të dëmshme si: “je barrë”, “je i dështuar, i padobishëm, nuk je më i mirë për asgjë”. Ky zhvlerësim çon në një rënie të rëndë të vetëvlerësimit që vetëm sa e përkeqëson situatën. Jini të dhembshur dhe falës me veten tuaj. Mos u bëni gjyqtari juaj më i keq apo kritiku juaj më i madh, flisni me veten me dashuri, mirëkuptim dhe fuqizim.
Përtej mbijetesës
Mbi të gjitha, shijoni jetën tuaj. Po, kjo mund të duket kontradiktore pasi është e qartë se sëmundja paraqet një kufizim të rëndë. Megjithatë, ju keni ende një jetë dhe e meritoni ta jetoni atë. Mundohuni të mos ndjeni keqardhje për veten tuaj për një kohë të gjatë; Përkundrazi, jetoni, kënaquni dhe jini mirënjohës për gjithçka që keni.
Kur sëmundja ta lejon, dilni, ndani me të dashurit tuaj, bëni aktivitete që ju pëlqejnë. Edhe nëse duhet të mësoni ta shijoni atë në një mënyrë tjetër nga sa keni bërë më parë, mos ndaloni së bëri.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
