Disa përqendrohen në punë, të tjerë fillojnë me dëshpërim një lidhje të re. Megjithatë, asnjë nga këto nuk i ndihmon të ndalojnë së menduari për ish-in e tyre, personin që i dha fund lidhjes dhe që vazhdon t’u përndjekë mendjet dhe zemrat. Pse ndodh kjo?
Pse nuk mund të ndalojmë shpesh së menduari për ish-partnerin/en tonë? Ka kaluar një muaj, pastaj gjashtë muaj, madje edhe një vit, por mendja jonë kthehet gjithmonë tek ai person, tek ajo marrëdhënie e përfunduar që në një farë mënyre formëson të tashmen tonë.
Pse ndodh kjo? Çfarë mekanizmi psikologjik na pengon të kthejmë faqen dhe të ecim përpara? Sikur të mund të shtypnim një buton dhe të fshinim vuajtjet dhe madje edhe kujtime të caktuara sipas dëshirës!
Të jesh në gjendje të zbutësh intensitetin e kujtesës dhe të parandalosh atë person që të pushtojë mendimet tona në një mënyrë kaq pushtuese dhe të dhimbshme… Pse disa dashuri duket se janë të ankoruara në tru? Ato nuk bëjnë gjë tjetër veçse na çojnë drejt një gjendjeje mendore obsesive dhe rraskapitëse.
Të gjithëve na është dukur sikur nuk jemi në gjendje t’i japim fund një lidhjeje. Mesazhet që vazhdojmë t’i dërgojmë njëri-tjetrit, duke dëshiruar të paktën një përgjigje, një “vizualizim”.
Të paaftë për ta pranuar situatën, ne vazhdojmë të kontrollojmë rrjetet sociale të ish-partnerit tonë çdo ditë , duke u dhimbur për çdo foto dhe duke menduar se ai po ecën përpara me jetën e tij, duke filluar marrëdhënie të reja. Çfarë mund të bëjmë për të dalë nga ky rreth vicioz?
Pse duket e pamundur të ndalosh së menduari për ish-in tënd?
“Më ndihmo të ndaloj së menduari për ish-partnerin tim.” Shumë njerëz vijnë në terapi me këtë nevojë, duke pranuar se kanë arritur një nivel ekstrem të lidhjes dhe obsesionit të fortë.
Këto janë situata në të cilat është e vështirë edhe të zgjohesh në mëngjes dhe të shkosh në punë , e lëre më të dalësh me miqtë. Ndonjëherë kujtesa e bën gjithçka të pamundur: punën, shijimin e momenteve të kohës së lirë dhe të menduarit për planet e së ardhmes.
Disa njerëz përpiqen të shpërqendrohen duke u marrë me aktivitete të reja, si sporte, ose ndoshta duke ndjekur një kurs vetëndihme . Të tjerë fillojnë një marrëdhënie të re në një përpjekje të kotë për të harruar. Disa madje gjejnë ngushëllim te alkooli, droga ose sjellje të tjera po aq të rrezikshme dhe vetëshkatërruese.
E gjithë kjo na jep një të dhënë se cila mund të jetë përgjigjja e pyetjes: “Pse nuk mund të ndalem së menduari për ish-in tim?”.
Këto situata paraqesin të njëjtin mekanizëm psikologjik si një varësi . Truri orkestron të njëjtat mekanizma si ata që nuk mund ta lënë duhanin ose ta provojnë fatin e tyre në bixhoz.
Dashuria ndonjëherë është si një makinë lojërash fati
Metafora nuk është shumë poetike, por gjithsesi është ilustruese. Ka dashuri që shndërrohen në obsesione dhe na bëjnë të sillemi si të varur që shkojnë në një makinë lojërash fati çdo ditë. Pra, një nga arsyet pse nuk mund të ndalojmë së menduari për ish-partnerin tonë është qarku i shpërblimit i shkaktuar nga dopamina në tru. Kur një marrëdhënie po shkon mirë, nivelet e këtij neurotransmetuesi janë të qëndrueshme. Ndihemi të kënaqur, përjetojmë siguri, kënaqësi dhe mirëqenie.
Megjithatë, kur ndodh një prishje e funksionit, prodhimi i dopaminës dhe norepinefrinës zvogëlohet në mënyrë drastike, duke na bërë të përjetojmë menjëherë një ndjenjë alarmi dhe dëshpërimi. Me fjalë të tjera, hyjmë në sindromën e njohur të abstinencës.
Për t’i dhënë fund kësaj “varësie”, duhet të ikim, të ndërpresim kontaktin, të ndalojmë së kontrolluari rrjetet sociale dhe të fshijmë numrin e ish-partnerit/es tonë. Sa më shumë e ekspozojmë veten ose kërkojmë mënyra për t’u afruar me personin, aq më shumë e përforcojmë varësinë, sindromën e tërheqjes dhe kështu vuajtjen.
Ankthi i ndarjes: Të dua kaq shumë tani!
Antropologia Helen Fisher ka kaluar dekada duke studiuar mekanizmat e dashurisë (dhe tërheqjes nga dashuria). Nga pyetja e përhershme se pse shpesh nuk mund të ndalojmë së menduari për ish-partnerin/en tonë, po del në pah një fenomen i ri i quajtur ” tërheqje nga frustrimi”. Këto janë situata në të cilat ndarja dhe ndarja rizgjojnë një obsesion të vërtetë. Ky obsesion, nga ana tjetër, çon në një idealizim të asaj që është humbur dhe në një lidhje më të madhe. Vetë Helen Fisher e përshkruan atë në këtë mënyrë: “Ankthi i ndarjes është si një këlysh i ndarë nga nëna e tij: ai vrapon përreth, leh dhe gjëmon.”
Nga ana tjetër, një studim i kryer në Universitetin e Grazit (Austri) tregon se ky qëndrim është më i zakonshëm tek burrat. Ata në përgjithësi vazhdojnë ta shohin ish-partneren e tyre pozitivisht dhe madje e shqyrtojnë mundësinë e rifillimit të marrëdhënies.
Gratë, mesatarisht, kanë tendencë të përqendrohen në aspektet më negative për të riafirmuar distancën dhe fundin e marrëdhënies.
Çfarë mund të bëjmë në këto raste?
Kur një marrëdhënie mbaron, gjëja më e përshtatshme për të bërë është të racionalizosh arsyet që motivuan ndarjen. Nga kjo perspektivë, nëse personi tjetër ka vendosur t’i japë fund marrëdhënies, kjo do të thotë që ai ose ajo nuk na do më dhe kjo është diçka që duhet ta pranojmë sa më shpejt të jetë e mundur. Ethan Ross, një profesor në Universitetin e Miçiganit, kreu një hulumtim në të cilin demonstroi se truri e interpreton refuzimin social dhe ndarjen me një partner në të njëjtën mënyrë si një djegie. Me fjalë të tjera, dhimbja emocionale që vuajmë është e ngjashme me dhimbjen fizike. Kjo shpjegon gjithashtu pse është kaq e vështirë për ne të ecim përpara dhe të ndalojmë së menduari për ish-in tonë.
Lidhja, kujtimet dhe pamundësia për të pranuar realitetin ushqejnë ato gjendje mendore në të cilat dhimbja, në vend që të pakësohet dita-ditës, përkundrazi bëhet më e mprehtë.
Çfarë duhet të bësh për të ndaluar së menduari për ish-in tënd?
Çdo ndarje e rëndësishme kalon nëpër dhimbje. Një fazë në të cilën duhet të lihet hapësirë për vuajtje dhe pastaj të shfryhet ajo. Pranimi është faza ku i lëmë mënjanë kujtimet e vjetra për të krijuar të reja. Fillimi i një faze të re me projekte dhe qëllime të reja është gjithmonë opsioni më i mirë.
Mos hezitoni të kërkoni ndihmë profesionale nëse e kuptoni se është e pamundur për ju të ecni përpara, të shëroni plagën dhe, mbi të gjitha, të lini mënjanë ata që nuk interesohen më për ju.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
