Ndërsa plakemi, është e natyrshme që disa funksione njohëse të bien. Megjithatë, ekzistojnë strategji të ndryshme për ta mbajtur trurin aktiv dhe të shëndetshëm.
Shëndeti kognitiv është një shtyllë themelore e mirëqenies sonë të përgjithshme, veçanërisht në pleqëri. Ai jo vetëm që përcakton aftësinë për të kujtuar dhe mësuar, por gjithashtu luan një rol jetësor në vendimmarrje, marrëdhëniet ndërpersonale dhe ruajtjen e autonomisë personale. Mbajtja e mendjes tuaj të shëndetshme dhe aktive mund të zvogëlojë rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimer ose demencë. Dhe megjithëse këto kushte nuk mund të parandalohen plotësisht, disa zakone mund të vonojnë fillimin e tyre ose të minimizojnë ndikimin e tyre.
Mirëqenia njohëse përfshin aftësi të tilla si kujtesa, vëmendja, arsyetimi, perceptimi dhe zgjidhja e problemeve. Është një aspekt thelbësor ndërsa plakemi, pasi rezulton në një mendje aktive dhe kontribuon në pavarësinë dhe mirëqenien e përgjithshme të të moshuarve. Këtu janë disa mënyra për të zbutur rënien njohëse në pleqëri.
1.Konsumoni një dietë të ekuilibruar
Suplementet dietike mund t’i ndihmojnë të moshuarit të plotësojnë dietën e tyre dhe të marrin të gjitha lëndët ushqyese, vitaminat dhe mineralet që u nevojiten. Miratimi i zakoneve të jetesës së shëndetshme është thelbësor për ruajtjen e shëndetit njohës. Sipas Institutit Kombëtar të Plakjes, ngrënia e një diete të ekuilibruar mund të ndihmojë në përballimin e ndryshimeve në kujtesë dhe aftësi mendore. Ngrënia e frutave, perimeve, drithërave, proteinave pa yndyrë dhe yndyrave të shëndetshme ndihmon në përmirësimin e shëndetit të trurit. Po kështu, suplementet dietike për të përmirësuar kujtesën mund të mbështesin performancën mendore dhe të plotësojnë dietën. Ka produkte në treg të dizajnuara për të forcuar funksionet e trurit dhe për të mbrojtur kundër rënies njohëse. Megjithatë, është thelbësore të konsultoheni me një profesionist shëndetësor përpara se të filloni t’i konsumoni ato. Këto lloj suplementesh kanë komponime që kanë treguar përfitime të mundshme për funksionin e trurit. Ndër to spikat acidi folik, fosfatidilserina, xhinko biloba, acidet yndyrore omega-3 dhe vitaminat B6 dhe B2.
2.Kryeni rregullisht aktivitet fizik
Sipas studimit të botuar në Gazetën Spanjolle të Shëndetit Publik, kryerja e ushtrimeve fizike me intensitet të moderuar 3 deri në 5 herë në javë mund të përmirësojë performancën mendore te njerëzit mbi 45 vjeç me dëmtim të lehtë njohës. Qëndrimi aktiv do të ndihmonte në forcimin e kujtesës, vëmendjes dhe shpejtësisë së përpunimit mendor. Aktiviteti fizik nxit formimin e neuroneve të reja në hipokampus, një rajon i trurit i lidhur me kujtesën dhe të mësuarit. Po kështu, çlirimi i endorfinës dhe neurotransmetuesve të tjerë gjatë stërvitjes përmirëson disponimin dhe redukton stresin, gjë që do të kishte një ndikim pozitiv në shëndetin kognitiv te të moshuarit. Për të moshuarit, më së shumti rekomandohet të bëjnë ushtrime aerobike, si ecja, noti, çiklizmi dhe kërcimi . Këto ushtrime përmirësojnë qëndrueshmërinë kardiovaskulare dhe rrisin rrjedhjen e gjakut në tru. Këshillohet që të bëni të paktën 150 minuta aktivitet aerobik mesatar në javë.
3.Pushoni mjaftueshëm
Gjatë gjumit, truri kryen disa funksione të rëndësishme riparuese, duke përfshirë konsolidimin e kujtesës, eliminimin e toksinave dhe rregullimin e emocioneve. Cilësia dhe sasia e gjumit mund të kenë një ndikim të rëndësishëm në funksionin e përditshëm njohës dhe në parandalimin e sëmundjeve neurodegjenerative. Një studim nga Chilean Medical Journal zbuloi se gjumi i tepërt (më shumë se 9 orë në ditë) dhe gjumi shumë pak (më pak se 6 orë në ditë) lidhen me përkeqësim më të madh njohës te njerëzit mbi 60 vjeç. Për shkak të kësaj, rekomandohet të ruani një rutinë gjumi prej 7-8 orë në ditë për të promovuar mirëqenien mendore dhe cilësinë e jetës .
4.Bëni aktivitete që stimulojnë trurin
Dalja me miqtë dhe luajtja e letrave ose shahu i ndihmon të moshuarit të argëtohen, të shoqërohen dhe të stimulojnë mendjet e tyre. Angazhimi në aktivitete që sfidojnë trurin mund të ndihmojë në përmirësimin e kujtesës, vëmendjes dhe aftësive për zgjidhjen e problemeve. Leximi, zgjidhja e enigmave, luajtja e lojërave në tavolinë dhe mësimi i aftësive ose hobive të reja janë mënyra të shkëlqyera për ta mbajtur mendjen tuaj të mprehtë. Të mësuarit dhe praktikimi i vazhdueshëm i detyrave që kërkojnë përqendrim dhe të menduarit kritik mund të nxisin plasticitetin e trurit. Kjo ndihmon në forcimin e lidhjeve neuronale dhe krijimin e sinapave të reja.
5.Promovoni socializimin
Angazhimi në aktivitete shoqërore dhe mbajtja e marrëdhënieve me miqtë dhe familjen mund të zvogëlojë rrezikun e rënies njohëse dhe të përmirësojë mirëqenien emocionale. Ju mund të merrni pjesë në ngjarje dhe aktivitete shoqërore, të tilla si seminare dhe integrime, ose të bashkoheni me grupe interesi, si klubet e librit ose shoqatat e komunitetit . Në këtë mënyrë, ju mund të keni mundësi për të bashkëvepruar me njerëz të tjerë dhe për të mbajtur mendjen tuaj aktive.
Kujdesi për shëndetin kognitiv tek të moshuarit është thelbësor
Me një dietë të ekuilibruar, stërvitje të rregullt, pushim të mirë dhe aktivitete që sfidojnë mendjet tona, ne mund të forcojmë aftësitë tona njohëse dhe të gëzojmë një jetë më të plotë dhe më aktive. Mos harroni se çdo zakon i vogël pozitiv që ne përfshijmë në rutinën tonë mund të bëjë një ndryshim të madh në cilësinë e jetës sonë ndërsa plakemi.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
