Çfarë ndodh kur mendoni se nuk ka asgjë të rëndësishme për të bërë? Ajo që ndodh është se ju ndaloni të ndjeheni të dobishëm dhe kjo është shumë e rrezikshme. Zbuloni se cila është simptoma e depresionit për të cilën nuk ju kanë thënë kurrë.
Shkrimtari CS Lewis tha se dhimbja mendore është më pak dramatike se dhimbja fizike, por e vërteta është se është më e zakonshme dhe gjithashtu më e vështirë për t’u duruar. Ndër vuajtjet më të heshtura të qenieve njerëzore është padyshim depresioni. Ky çrregullim i humorit është si një enigmë shumë komplekse e përbërë nga shumë pjesë, variabla dhe rrethana personale. Nuk është e lehtë ta përcaktosh apo edhe ta parandalosh. Dikush mund të ketë mjete të mira bazë dhe një qëndrim shumë elastik, por ndonjëherë disa përvoja, madje edhe konteksti social, mund të na thyejnë. Sipas të dhënave të OBSH-së, pothuajse 3.8 e popullsisë merret me këtë gjendje mendore. Edhe pse shifrat mund të jenë më të larta, duke qenë se jo të gjithë kërkojnë ndihmë dhe marrin një diagnozë.
Këtij realiteti i shtohet edhe një tjetër më problematik: depresioni është ende një fushë e keqkuptuar në shoqëri. Ka nga ata që e lidhin atë me mungesën e proaktivitetit, dobësisë dhe gabueshmërisë. Po kështu, ne priremi të kemi një pamje jo të plotë të këtij çrregullimi, duke e shoqëruar atë vetëm me trishtimin dhe mungesën e energjisë.
Megjithatë, ka faktorë që përbëjnë depresionin që ne shpesh i anashkalojmë. Në një variabël që mund të jetë befasues: mërzia. Nëse po kaloni një periudhë në të cilën asgjë nuk ju intereson, asgjë nuk ju tërheq vëmendjen dhe ajo që më parë kishit pasion tani ju lodh, mos hezitoni të kërkoni ndihmë nga ekspertët. Edhe pse për shumicën e njerëzve mërzia është një ndjesi e shkurtër dhe e parëndësishme, ka nga ata që jetojnë të bllokuar në këtë lak.
Mërzia kronike dhe depresioni: kur asgjë nuk argëton apo intereson
Simptoma e depresionit që ne shpesh nuk arrijmë ta trajtojmë është mërzitja kronike. Është e vërtetë që asgjë nuk është aq e zakonshme sa të mërzitesh herë pas here. Është gjithashtu e vërtetë se ky lloj emocioni është i dobishëm për të na nxitur për të ndryshuar dhe se, në rastin e fëmijëve, është edhe i nevojshëm. Fëmija që ndihet i mërzitur përfundon duke rritur mendimin kritik dhe vetë-mjaftueshmërinë. Tani, kjo gjendje ka një të kundërt shumë problematike, madje edhe patologjike. Njerëzit që vuajnë nga mërzia kronike janë në rrezik më të madh të vuajnë nga depresioni. Gjithashtu vuani nga ankthi dhe madje edhe një rrezik më i madh për të çuar në varësi ndaj substancave (alkool, drogë) ose varësi të sjelljes, të tilla si bixhozi. Studimi nga Universiteti Ndërkombëtar Alliant në Kaliforni nxjerr në pah këtë lidhje. Mërzia është ende një ndjenjë e neveritshme e lodhjes, shqetësimit dhe zhgënjimit që mund të jetë shumë e dëmshme kur bëhet kronike. Le të mendojmë se personi i mërzitur pushon së pasuri stimuj në përditshmërinë e tij, të cilat pak nga pak do të ndihen më të shkëputur nga realiteti i tyre. Zhvendosja që merr ky shtet mund të jetë problematike.
Depresioni shkon përtej një fytyre të turbulluar nga trishtimi, dëshpërimi ose nevoja për izolim. Ka faktorë që përbëjnë këtë çrregullim psikologjik që ne shpesh i anashkalojmë.
Kur e pashpresa takon mërzinë e vazhdueshme
Çfarë ndodh kur kemi dikë që nuk e argëton veten me hobi? Çfarë ndodh kur edhe ju ndiheni sikur nuk keni asgjë të rëndësishme për të bërë? Le të imagjinojmë atë personin e papunë që, i frustruar nga mosmarrja e ofertave, nuk gëzon më asgjë dhe nuk interesohet për asgjë. Është e lehtë të kuptohet se këto lloj situatash rrisin rrezikun e vuajtjes nga një çrregullim depresiv. Prandaj, është thelbësore të sqarohet një detaj. Mërzia në vetvete nuk do të na bëjë të vuajmë nga një çrregullim psikologjik. Shumë faktorë bashkohen në depresion, si ankthi, dëshpërimi, negativiteti, ndjenja e fajit, pagjumësia, çrregullimet e të ngrënit, etj.
Apatia, anhedonia dhe largimi janë ato tre elementë në të cilët është i pranishëm mërzitja kronike. Kjo do të thotë, ajo që përjetohet është mungesa e kënaqësisë, humbja e interesit dhe motivimit dhe pafuqia për të kryer ndonjë detyrë. Është një ndjenjë e përhapur dhe shtypëse në të cilën personi ndjen se jeta e tij është plotësisht e ndenjur.
Mërzia ekzistenciale, kur dyshojmë për rëndësinë tonë në botë
“Çfarë jam duke bërë këtu, cili është roli im, çfarë duhet të bëj tani?” Personi që merret me pllakën e një problemi të shëndetit mendor i bën vetes pyetje të vazhdueshme. Këto pyetje janë plot helm, sepse hanë dhe e lajnë edhe më shumë shpirtin. Për më tepër, ato e rrisin edhe më shumë dëshpërimin.
Prandaj, ajo simptomë e depresionit që duhet të kemi parasysh është mërzitja kronike ose ekzistenciale. Shkrimtari dhe ish-drejtori i kujdesit parësor në Universitetin e Çikagos, Alex Lickerman, shpiku këtë term, duke e përcaktuar atë si pamundësi për të gjetur diçka interesante në jetë.
Kur një person nuk i pëlqen ndonjë hobi dhe nuk mund të gjejë ndonjë gjë interesante për të bërë, ai përfundon duke dyshuar për vendin e tij në botë. Për rëndësinë e tij tek ai. Ky vizion është një vijë e kuqe që nuk duhet ta kalojmë kurrë, pasi është momenti kur na sulmon ideja e rrezikshme se kjo jetë nuk ka kuptim.
Shoqëria jonë, aq e ngarkuar me stimuj, mund të na bëjë të ndihemi të mbingarkuar dhe të mërzitur. Ky është një realitet që e përjetojnë shumë të rinj.
Terapia psikologjike është shumë efektive në trajtimin e të gjitha simptomave që lidhen me depresionin, si mërzia dhe dëshpërimi.
Si të trajtoni simptomat e depresionit për të cilat pothuajse nuk u fol kurrë?
Simptoma e depresionit për të cilën nuk flasim shumë është më e rëndësishme sesa mendojmë. “Të jesh i mërzitur është të puthësh vdekjen,” tha shkrimtari Ramón Gómez de la Serna. Dhe të rinjtë, për shembull, po mërziten gjithnjë e më shumë. Teknologjitë e reja dhe rrjetet sociale i nënshtrojnë ato në një gjendje të mbingarkesës së stimulit, në të cilën është shumë e lehtë të ndiheni të mbingarkuar dhe gjithashtu apatikë.
Pak nga pak, realitetet e tyre pushojnë së pasuri stimuj të rinj dhe nëse kësaj i shtojmë një të ardhme të pasigurt, është e zakonshme që ata të zhvillojnë një çrregullim ankthi ose depresioni në një moment. Çfarë duhet bërë në këtë situatë? Si të veprohet? Le të shohim disa strategji:
Kërkoni mbështetje nga të dashurit tuaj, tregoni miqve, partnerit ose familjes se si ndiheni. Shpjegoni ndjenjat tuaja të zbrazëtisë dhe mërzisë. Sqaroni se nuk është diçka specifike, por se kjo ndjesi është konstante dhe se ndiheni gjithnjë e më keq.
Kërkoni mbështetje psikologjike: Siç e kemi theksuar, mërzia kronike kombinohet me më shumë variabla që mund të çojnë në depresion. Të kemi një diagnozë dhe mjete për të menaxhuar atë që na ndodh është vendimtare.
Filloni aktivitete të reja dhe riformuloni qëllimet tuaja. Ju duhet të kërkoni stimuj të rinj. Është e vërtetë që mund t’ju kushtojë, se kur apatia të bën robër, është e vështirë të gjesh motivime të reja. Megjithatë, asgjë nuk është më e rëndësishme se sa të aktivizoheni, të lëvizni dhe të filloni detyra të reja. Kështu do të ndryshojë fokusi juaj emocional.
Si përfundim, nëse qëndroni të palëvizur dhe lejoni që ato ndjenja apatie, zhgënjimi dhe mërzie të vazhdueshme t’ju gllabërojnë, nuk do të ecni përpara. Ka dritë në fund të tunelit, bisedoni me dikë dhe lëreni t’ju ndihmojë. Ajo humnerë zhgënjimi që ju ka zënë në kurth do të largohet përfundimisht.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
