Simptomat e stresit mund të ndryshojnë shumë nga personi në person. Megjithatë, ka gjithmonë disa elementë të përbashkët: shëndeti përkeqësohet dhe mendja, e rraskapitur dhe pothuajse në kufirin e saj, bie në dëshpërim absolut.
Simptomat e stresit ndonjëherë mund të jenë sa të papritura aq edhe të rrezikshme. Inflamacion, probleme me frymëmarrjen, dhimbje koke, humbje të kujtesës… Problemi përkeqësohet kur ky tension psikologjik mbetet konstant me kalimin e kohës, kur nuk vendosim kufij dhe mendja bie në një gjendje konfuzioni të vazhdueshëm. Është thelbësore të mësojmë të kontrollojmë stresin përpara se ai të na kontrollojë.
Mund të themi se stresi është një sëmundje, të paktën pjesërisht, e pranuar nga shoqëria. Ne e kemi normalizuar këtë gjendje deri në atë pikë sa shumë punëtorë janë rraskapitur nga puna. Edhe fëmijët e shkollave fillore sot vuajnë nga i njëjti nivel stresi si prindërit e tyre.
Shumë njerëz që vuajnë nga simptomat fizike të stresit nuk janë të vetëdijshëm se origjina e ulçerës duodenale nuk është vetëm për shkak të një diete të dobët. Mjekët na paralajmërojnë: simptomat e stresit nuk duhen nënvlerësuar. Shumica prej nesh nuk janë të vetëdijshëm për këto simptoma. Dhe nëse i perceptojmë, nuk u japim rëndësinë që meritojnë derisa të kenë kaluar gjashtë muaj apo një vit. Pikërisht atëherë shkojmë te mjeku i familjes dhe zbulojmë se kemi kushte të tilla si hipertensioni, diabeti ose sëmundje autoimune si dermatiti atopik.
Le të kemi parasysh këtë: nuk duhet të lejojmë që bezdia që ndjejmë sot të na mundojë deri nesër. Diagnoza e hershme e stresit na lejon të menaxhojmë dhe parandalojmë në mënyrë më efektive atë që tashmë supozohet të jetë një epidemi globale.
Mësoni të njihni simptomat e stresit
Stresi formon atë që njihet si një gjendje alostatike në trupin tonë. Çfarë do të thotë? Trupi ynë humbet homeostazën e brendshme dhe goditet papritur nga një gamë e gjerë ndryshimesh të vogla. Në këtë mënyrë, kur ndihemi nën presion, sistemi nervor fillon të sekretojë hormone si adrenalina dhe kortizoli. Kjo shkakton ndryshime fiziologjike.
Nëse përjetohet në kohë dhe në mënyrë të kufizuar, efektet mund të jenë pozitive. Në fund të ditës, stresi i menaxhuar mirë na jep vrull, motivim dhe energji që na lejon të arrijmë qëllimet tona. Megjithatë, nëse stresi është kronik, efektet e këtyre hormoneve mund të jenë shumë serioze. Një shembull i këtij ndikimi u demonstrua kohët e fundit nga hulumtimi i kryer nga Instituti Karolinska në Suedi. Studiuesit kanë treguar se stresi kronik redukton zona të caktuara të trurit, siç është korteksi paraballor. Prandaj vështirësia në marrjen e vendimeve ose ruajtjen e vëmendjes.
Sigurisht që nuk duhet të arrijmë në këto nivele. Njohja e simptomave të stresit është një aspekt që duhet marrë parasysh çdo ditë.
Simptomat fizike dhe organike të stresit
Dhimbje koke e përsëritur.
Dhimbje shpine. Tensioni muskulor çon në shqetësime klasike muskulo-skeletore, pra dhimbje në shpatulla, qafë dhe kokë.
Çrregullime të tretjes si diarre, kapsllëk, tretje e rëndë, gazra në zorrë.
Palpitacione ose presion në gjoks . Stresi ka një ndikim të drejtpërdrejtë në sistemin e frymëmarrjes. Ne marrim frymë keq dhe më shpejt, prandaj gulçimi.
Rënia e flokëve.
Lodhje.
Alternimi midis mungesës së oreksit dhe dëshirës së pandalshme për të ngrënë.
Sistemi endokrin ndikohet gjithashtu nga stresi, veçanërisht mëlçia. Nëse stresi është kronik, ndryshimet ndikojnë në glukozë, duke rritur rrjedhimisht rrezikun e vuajtjes nga diabeti i tipit 2.
Cikle menstruale të parregullta.
Mungesa e dëshirës seksuale.
Është e zakonshme të vuash nga ftohjet, infeksionet etj.
Simptomat psikologjike
Simptomat e stresit shpesh ndryshojnë nga personi në person me dallime thelbësore individuale. Është e qartë se secili prej nesh do ta përjetojë këtë gjendje me një intensitet të caktuar dhe në një mënyrë të veçantë në krahasim me të tjerët. Sidoqoftë, fotografia e simptomave psikologjike shpesh përfshin:
Ngërçe.
Zhgënjime.
Vështirësi për të shijuar momentet e bukura.
Problemet e menaxhimit të kohës.
Frustrimi dhe padurimi.
Shqetësimi dhe pavendosmëria.
Vështirësi në marrjen e vendimeve dhe të menduarit. Ndonjëherë mund të kemi edhe vështirësi t’u përgjigjemi pyetjeve të thjeshta.
Kujtesa e vogël humbet në jetën e përditshme.
Jeta papritmas pushon së pasuri kuptim. Asgjë nuk duket se ka kuptim.
Apatia.
Simptomat e stresit që ndikojnë në sjellje
Përveç simptomave të listuara, ka një fakt mjaft shqetësues që lidhet me stresin. Në vend që të përballeni dhe të menaxhoni atë mysafir shqetësues, të përdorni fjalët e Umberto Galimberti, i cili pushton mendjen dhe parandalon qetësinë dhe shëndetin, ka përgjigje që janë edhe më të rrezikshme se vetë stresi. Pirja e duhanit, pirja e alkoolit, përdorimi i drogës dhe vetë-mjekimi janë zakone të këqija që mund ta përkeqësojnë situatën edhe më shumë.
Stresi i mbajtur me kalimin e kohës formon një version të vetes që nuk na pëlqen . Dhe ne e shohim këtë përmes sjelljeve të mëposhtme:
Produktivitet i ulët në punë.
Vështirësi për t’u kujdesur për marrëdhëniet personale. Marrëdhënia në çift vuan, humbasim kontaktin me rrethin tonë shoqëror, kemi vështirësi në komunikim me fëmijët etj.
Stresi dobëson vetëvlerësimin. Ndihemi të paaftë për t’u kujdesur për veten, gjithçka na pushton, na mërzit, na shqetëson dhe pothuajse pa e ditur se si përfundojmë duke e nënvlerësuar veten.
Kur stresi pushton jetën tonë të përditshme, mund të na bëjë të ndihemi shumë keq. Pasojat ndonjëherë mund të jenë serioze. Identifikimi i simptomave të stresit, ndryshimi i zakoneve dhe përdorimi i qasjeve të reja psikologjike do të jetë padyshim përgjigja më e mirë në këto raste.
Përtej kësaj, nuk duhet të hezitojmë të kërkojmë ndihmë profesionale kur kemi nevojë. Siç pretendon budizmi, mirëqenia dhe shëndeti janë detyra jonë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
