Të jesh nënë apo baba nuk është një detyrë e thjeshtë. Ne nuk erdhëm në këtë botë me një manual që shpjegon se si mund t’i edukojmë fëmijët tanë të lumtur në mënyrë që ata të bëhen nesër të rritur të pjekur, të aftë për të arritur ëndrrat e tyre, çfarëdo qofshin ato.
Mund të themi se një nga problemet më të mëdha me të cilat përballen prindërit sot është ankthi tek fëmijët më të vegjël. Sjelljet nervore, problemet e tyre me gjumin, frika e tyre pothuajse irracionale… Çfarë i shkakton të gjitha këto?
Të jesh nënë apo baba është një aventurë nga e cila mund të mësojmë çdo ditë dhe që kërkon jo vetëm dashuri, por edhe guxim dhe shumë burime emocionale. Ankthi tek fëmijët është një sfidë që ne mund ta trajtojmë duke “riorientuar” disa nga teknikat tona të edukimit.
Ankthi tek fëmijët: Nga vjen?
Është e mundur që të keni dëgjuar njerëz që thonë se “fëmijët e shqetësuar janë pasqyra e prindërve me ankth”. Thënë kjo, arsyeja pse fëmijët tanë vuajnë nga ankthi shpesh mund të shkojë pak përtej kësaj.
Ankthi është një përgjigje ndaj një sërë rrethanash që shihen si kërcënuese. Mund të zhvillohet në frikë dhe paaftësi për të zgjidhur problemet e përditshme. Ankthi gjatë fëmijërisë mund ta bëjë më të vështirë zhvillimin emocional të fëmijëve.
Jemi të sigurt se këto lloj ndjesish dhe emocionesh janë të njohura për ju. Mund të themi se të gjithë e dimë se çfarë është ankthi, ne e përjetojmë atë në punë, në marrëdhëniet tona… Megjithatë, përse vuajnë fëmijët prej tij?
Sipas një studimi, fëmijët me prindër që shfaqnin shenja të sjelljes në ankth kishin një probabilitet më të lartë për të zhvilluar të njëjtin problem.
Në një moment në fëmijërinë e tyre, fëmijët mund të zhvillojnë një lloj frike. Frika e të qenit vetëm, nga braktisja… Në një shkallë të tillë që çdo lloj ndarjeje, si thjesht lënia e tyre në shkollë, u shkakton stres. Ne duhet të kuptojmë se nga vijnë këto frikë.
Ka përvoja që fëmijët shumë të vegjël nuk arrijnë t’i kuptojnë ose që i përpunojnë në mënyrë jo të duhur. Humbja e një anëtari të familjes si gjyshja, për shembull, mund të zgjojë tek ata disa mendime irracionale që mund të kthehen në një çrregullim ankthi.
Universi emocional dhe individual i një fëmije është sa kompleks aq edhe i ndjeshëm. Si prindër, ne nuk mund të hyjmë në të gjitha këto dimensione; ne nuk mund t’ua bëjmë jetën aq të lehtë sa do të donim.
Duke pasur parasysh këtë, gjëja më e rëndësishme është të jesh i vëmendshëm, t’i vëzhgosh me vëmendje, t’i përqafosh, të kujdesesh për ta, të bisedosh me ta dhe t’i dëgjosh. Ankthi tek fëmijët është një simptomë e diçkaje që duhet ta kuptojmë dhe të përballemi.
Si të parandaloni dhe trajtoni ankthin tek fëmijët
- Fëmijët duhet të përballen me frikën e tyre
Ndoshta keni frikë se diçka mund t’u ndodhë fëmijëve tuaj. Mbrojtja e tepërt krijon një ankth të madh te fëmijët tanë, pavarësisht nëse duam apo jo. Ne duhet t’i lejojmë ata të përballen me frikën e tyre.
- Përdorni mesazhe pozitive
Përgëzojini fëmijët tuaj për gjithçka që bëjnë mirë dhe më e rëndësishmja, shmangni ndëshkimin ose kritikimin e tyre kur bëjnë diçka gabim.
Ndëshkimi, ngritja e zërit ose fjalët nënçmuese si “je kaq i ngathët” krijojnë një nivel të lartë ankthi tek fëmijët. Mesazhet negative krijojnë sjellje evazive, ndaj gjëja më e mirë është t’i motivoni, t’i brohorisni dhe t’i mbështesni.
- Kuptoni se çfarë është e rëndësishme për fëmijën tuaj
Ndonjëherë i heqim dorë gjërat që janë të rëndësishme për ta dhe që rrallë i shohim sepse nuk kemi kohë të mjaftueshme.
Nëse fëmija juaj e vlerëson thënien tuaj se vizatimi i tij është i bukur ose se ka marrë një notë të mirë në klasë, ose se i pëlqen kjo kafshë në veçanti, kushtojini vëmendje, dëgjojeni gjithmonë. Duke parë që ne nuk i vlerësojmë ato krijon pasiguri tek ata dhe “mosnjohja” krijon ankth.
- Flisni për gjëra që i trembin
Zbuloni se çfarë i tremb ata, sado i parëndësishëm të jetë. A kanë frikë nga errësira? A nuk duan të shkojnë vetëm në shkollë? A kanë frikë të dështojnë në një test?
Flisni hapur me fëmijët tuaj për të gjitha frikërat e tyre dhe bëjeni atë me një qëndrim të kuptueshëm dhe të vëmendshëm. Më pas, parashtroni një zgjidhje pozitive plot inkurajim ku ju kujtoni se mund të bëjnë gjithçka dhe se mund të mbështeten gjithmonë tek ju për mbështetje.
Kujtojuni atyre se luftëtarët më të mirë nuk janë ata që kanë gjithmonë sukses, por më tepër ata që janë të aftë të kapërcejnë frikën e tyre dhe të rriten përmes atyre fitoreve të përditshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
