Ne mund ta përkufizojmë stresin si gjendjen njohëse, emocionale dhe të sjelljes që gjeneron dëshirën për të dëshiruar të jesh “aty”, kur në vend të kësaj jemi “këtu”. Ajo bëhet negative kur na pushton dhe kur rrjedha e mendimeve, rendi i dëshirave dhe optimizimi i burimeve tona kthehen në agoni.
Presionet e punës, sociale, familjare dhe personale na detyrojnë të rregullojmë vazhdimisht pritshmëritë dhe jetën tonë. Ne nuk mund të përballojmë të humbasim punën, duhet të shlyejmë borxhet, të kujdesemi për të gjitha detyrimet tona, të mbajmë përkushtimin emocional ndaj partnerit, të studiojmë për provimin e radhës, etj.
Në një moment të caktuar, të mbytur nga të gjitha këto ngarkesa, kuptojmë se kemi vështirësi për të fjetur dhe se në tre të mëngjesit hidhemi dhe kthehemi në shtrat, duke reflektuar se si mund të përballojmë të gjitha shpenzimet e muajit. Orët kalojnë dhe ne bëhemi gjithnjë e më të shqetësuar, rraskapitja jonë rritet, duke gjeneruar dhimbje koke të forta që bëhen gjithnjë e më të shpeshta; fillojmë të kemi një ndjesi të pakëndshme bllokimi mendor dhe stanjacion emocional dhe fizik.
Rrahjet tona të zemrës ka të ngjarë të përshpejtohen dhe herë pas here mund të vuajmë nga takikardia. Për më tepër, frymëmarrja jonë bëhet e vështirë dhe ne jemi të detyruar t’i drejtohemi frymëmarrjes së thellë për të menaxhuar gjendjen tonë të aktivizimit.
Ndëshkimi i stresit
Kur stresorët janë psikologjikë dhe socialë, trupi ynë vë në lëvizje disa përgjigje fiziologjike që na lejojnë të ruajmë ritmin për ca kohë dhe të shqetësohemi për pasojat e mundshme negative mbi veten tonë (për shembull, ne punojmë që të mos qëndrojmë pa para). Megjithatë, këto përgjigje fiziologjike, në afat të gjatë, nuk janë adaptive. Në fakt, nëse ato ruhen me kalimin e kohës, efektet që mund të ndodhin janë këto: reduktim i zgjimit seksual, probleme gjatë ciklit menstrual (për femrat), mosfunksionim i sistemit imunitar etj.
Edhe nëse tema është shumë më komplekse , ne mund të përcaktojmë si një faktor stresues çdo gjë që minon ekuilibrin tonë dhe detyron boshtin hipotalamik-hipofizë-adrenal të bëjë një përpjekje që garanton mirëqenien tonë psiko-fizike.
Trupi i stresuar: një sistem që përpiqet të përballet me kërcënimet
Robert M. Salposky, në librin e tij “Pse zebrat nuk marrin ulcerat?”, shkroi se ” në jetën tonë të privilegjuar, ne ishim të vetmit në botën e kafshëve të pajisur me inteligjencë të mjaftueshme për të shpikur disa stresorë dhe të pajisur me marrëzi të mjaftueshme për të lejojmë agjentë të tillë të dominojnë jetën tonë.”
Stresi është rezultat i divergjencave midis kërkesave të mjedisit përreth dhe mjeteve që kemi në dispozicion për t’i përballuar ato. Prandaj, kërkimi i metodave që na lejojnë të qëndrojmë në ekuilibër në baza ditore është një strategji e mirë për të aktivizuar një përgjigje adekuate. Mënyra se si i përgjigjemi stresit dhe si e menaxhojmë atë varet kryesisht nga variablat e ndryshëm personalë dhe socialë që bashkohen.
Ju tashmë e dini se formulat e plotfuqishme magjike nuk ekzistojnë. Megjithatë, ka strategji dhe teknika që mund t’i mësoni me ndihmën e një profesionisti dhe manuale të caktuara vetëndihme; ndër këto rekomandojmë “Sa të shqetësuar! Si ta kontrollosh përpara se të të kontrollojë” dhe “Si ta bësh veten të lumtur” nga Albert Ellis.
Njohuritë më të mëdha të teknikave të frymëmarrjes, reflektimit dhe relaksimit do të jenë të dobishme dhe pasuruese, duke ju lejuar të përballeni me stresin dhe ankthin. Për më tepër, teknika e ndërgjegjes, ose vetëdija e plotë, është një mënyrë e mirë për të mësuar të përqendroheni në këtu dhe tani.
Lista e këshillave mund të jetë e pafundme, ashtu siç janë të pafundme edhe rastet ekzistuese të stresit dhe ankthit. Për këtë arsye, është e rëndësishme që të angazhoheni plotësisht me strategjitë më të dobishme, në mënyrë që të përballeni me situata stresuese që dëmtojnë shëndetin tuaj.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
