Prindërve u ndodh shpesh që të flasin me foshnjat e tyre kur janë në dhomë, t’i ledhatojnë më fjalë të ëmbla. Por studiues nga Universiteti i Stanfordit kanë zbuluar se përfshirja e foshnjave në biseda ndihmon në zhvillimin e aftësive të tyre gjuhësore.
Studiuesit studiuan trurin e foshnjave të moshës midis pesë dhe tetë muajsh ndërsa ata flinin brenda një makine MRI. Shkencëtarët thanë se rrjetet gjuhësore të trurit mund të zhvillohen në dy faza, në mitër ata zhvillojnë rrjete përpunuese për të përpunuar tingullin, pastaj një rrjet tjetër pasi të jenë disa muajsh më të mëdhenj për të kuptuar një gjuhë më komplekse.
Autori kryesor, Lucy King thotë se komunikimi me fëmijët, sasia dhe cilësia e gjuhës së përdorur ndaj foshnjave ka një ndikim të rëndësishëm në aftësitë e tyre gjuhësore në të ardhmen. Studiuesit janë të paqartë saktësisht se si mund të ndikojë gjuha ndërvepruese midis foshnjës dhe prindërve në qarkun e tyre të trurit. Në studim, shkencëtarët shikuan gjuhën në të cilën janë ekspozuar foshnjat pesë deri në tetë muaj në shtëpi, përmes bisedave dhe madje tregimeve nga prindërit.
Ata regjistruan ato biseda dhe të dhëna gjuhësore duke përdorur një pajisje të quajtur ‘Linguistic Environment Analysis’ (LENA) mjet i lidhur me foshnjat. Ekipi pas studimit mati aktivitetin e rrjetit gjuhësor të foshnjave në pjesë të trurit të lidhura me gjuhën, ndërsa ata flinin, në një skaner. Teknika, e njohur si një imazh funksional i rezonancës magnetike (MRI), mat ndryshimet e vogla në rrjedhën e gjakut që ndodhin me aktivitetin e trurit.
Ndërsa janë në bark, foshnjat fillojnë të zhvillojnë një rrjet të përpunimit të dëgjimit që lidhet me mënyrën se si veshët dhe truri punojnë së bashku për të kuptuar tingullin. Bebet më vonë hyjnë në zhvillimin e një rrjeti tjetër për të kuptuar fjali më komplekse, fjalorin dhe kuptimin e fjalëve në fëmijëri.
Rajonet në secilën nga dy rrjetet gjuhësore aktivizohen së bashku, duke filluar të punojnë së bashku. Gjetjet treguan gjithashtu se lidhjet e trurit mund të dobësohen dhe forcohen pasi ato ndryshojnë gjatë gjithë zhvillimit. Pavarësisht nga statusi socio-ekonomik i prindërve, sa shpesh ata përfshiheshin në biseda, në vend që të flisnin vetëm me zë të lartë, kishin ndikim në aktivitetin e trurit.
“Këto rezultate japin prova për rolin e ndërveprimeve vokale me prindërit, krahasuar me “fjalimin” e prindërve”, tha King. Shkencëtarët thonë se duhen më shumë hulumtime për të zbuluar më shumë rreth kësaj teme por ky studim ka zbuluar se sa i rëndësishëm është komunikimi me foshnjat dhe biseda me to, edhe pse prindërit mendojnë se foshnjat nuk i dëgjojnë.
Studimi u botua në Journal of Neuroscience.
Burimi / https://gazetasi.al/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
