FB

October 17, 2025 | 12:30

Studimi i ri në 20 vende sugjeron se faji, jo turpi, motivon bujarinë

Një studim i ri global i botuar në Nature Human Behaviour ofron prova se njerëzit kanë tendencë të veprojnë më bujarisht ndaj të tjerëve kur janë të vetëdijshëm për pasojat negative të veprimeve të tyre. Ky efekt duket se lidhet me fajin, në vend të shqetësimeve për t’u gjykuar nga të tjerët.

njerez

Gjetjet vënë në pikëpyetje supozimin e zakonshëm se shqetësimet për reputacionin i shtyjnë njerëzit të bëjnë mirë, të paktën kur kanë të bëjnë me të tjerë anonimë. Në vend të kësaj, rezultatet tregojnë për ndjenjat e brendshme të përgjegjësisë dhe shmangien e fajit.

Bashkëpunimi shoqëror midis të huajve ndihmon shoqëritë të funksionojnë pa probleme. Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se njerëzit nga vende të ndryshme ndryshojnë në mënyrën se si i ndihmojnë të tjerët në situata që përfshijnë të huaj, veçanërisht kur nuk ka shpërblim të drejtpërdrejtë. Por ajo që i motivon njerëzit të veprojnë bujarisht në këto kushte mbetet e pasigurt.

Shpesh propozohen dy mekanizma emocionalë për të inkurajuar këtë lloj sjelljeje: faji dhe turpi. Faji është një ndjenjë e brendshme e të bërit diçka të gabuar, e ndjerë edhe kur askush tjetër nuk po shikon. Turpi, nga ana tjetër, ka më shumë të bëjë me mënyrën se si dikush shihet nga të tjerët. Kultura të ndryshme i theksojnë këto emocione në shkallë të ndryshme, dhe disa studiues kanë sugjeruar që shoqëritë mund të zhvillojnë sisteme morale të dallueshme që mbështeten më shumë te njëra ose te tjetra.

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top