Për vite me radhë, shkencëtarët kanë spekuluar se konsumimi i më pak kalorive mund t’i ndihmojë njerëzit të jetojnë më gjatë. Një studim i fundit ka hedhur dritë të re mbi këtë temë, duke sugjeruar se marrëdhënia midis kufizimit të kalorive dhe jetëgjatësisë është më komplekse sesa mendohej më parë.
“Ne e dimë për gati 100 vjet që kufizimi i kalorive mund të zgjasë jetëgjatësinë e shëndetshme në një shumëllojshmëri të kafshëve laboratorike,” tha një studiues vitin e kaluar për CNN. Megjithatë, studimi i ri duket se tregon një marrëdhënie më të ndërlikuar midis kufizimit të kalorive dhe të jetuarit deri në një moshë të pjekur.
“Ka shumë arsye pse kufizimi i kalorive mund të zgjasë jetëgjatësinë e njeriut dhe tema është ende duke u studiuar,” shpjegoi Waylon Hastings, autori kryesor i studimit dhe studiuesi postdoktoral. “Një mekanizëm kryesor përmes të cilit zgjatet jeta lidhet me metabolizmin në një qelizë.”
Studimi për të kuptuar kufizimin e kalorive dhe lidhjen e jetëgjatësisë
Studiuesit në Penn State ndoqën një grup njerëzish në një dietë me kalori të kufizuar për dy vjet. Ata zbuluan se fillimisht procesi i tyre i plakjes dukej se po përshpejtohej. Megjithatë, pas vitit të parë, ky proces u ngadalësua. Në mënyrë të veçantë, studiuesit shikuan gjatësinë e telomereve si matje të tyre.
“Kur energjia konsumohet brenda një qelize, produktet e mbeturinave nga ai proces shkaktojnë stres oksidativ që mund të dëmtojë ADN-në dhe përndryshe të shpërbëjë qelizën,” shpjegoi Hastings. “Kur qelizat e një personi konsumojnë më pak energji për shkak të kufizimit të kalorive, megjithatë, ka më pak produkte të mbeturinave dhe qeliza nuk shpërbëhet aq shpejt.”
Për të rimbushur qelizat, ADN-ja duhet të kopjohet në qeliza më të reja. Çdo fije ADN-je e endur është e mbuluar me diçka të quajtur telomere, dhe sa herë që ADN-ja përsëritet për të prodhuar qeliza të reja, ato telomere bëhen më të shkurtra. Studiuesit përdorin gjatësinë e telomereve për të matur moshën biologjike.
Mosha kronologjike, stresi dhe sëmundja mund të ndikojnë në gjatësinë e telomereve dhe t’i shkurtojnë ato më shpejt. Megjithatë, këta studiues tani mendojnë se marrëdhënia me dietën është pak më komplekse.
Në një studim të fundit, shkencëtarët krahasuan njerëzit në një dietë të kufizuar me kalori me ata që nuk ishin. Pas një viti, ata panë diçka befasuese: gjatësia e telomereve po zvogëlohej më shpejt se në grupin e tyre të kontrollit. Me fjalë të tjera, kufizimi i kalorive dukej se “përshpejtonte” plakjen në një nivel qelizor, në fillim.
“Por gjatë vitit të dytë, gjërat ndryshuan,” thotë Idan Shalev, profesor i asociuar i shëndetit biobjevioral në Penn State, i cili ka hulumtuar në këtë fushë për vite me radhë. “Ne supozuam se humbja e telomereve do të ishte më e ngadaltë tek njerëzit me kufizim kalori. Në vend të kësaj, ne zbuluam se njerëzit me kufizim kalori humbën telomeret më shpejt në fillim dhe më pas më ngadalë pasi pesha e tyre u stabilizua.
Shalev tha se rezultatet ngritën shumë pikëpyetje. Për një, dy vjet mund të mos jetë koha e mjaftueshme për të treguar nëse dieta po punonte vërtet për të ngadalësuar plakjen. Me fjalë të tjera, mund të nevojiten më shumë kërkime për të thënë përfundimisht se ulja e kalorive do të çojë në një jetë më të gjatë.
Pjesëmarrësit që do të studiohen do të kenë një tjetër ndjekje në 10 vjet dhe studiuesit thanë se ishin tashmë të emocionuar për të parë rezultatet e mundshme.
Pavarësisht këtij studimi të vetëm, disa studime të tjera kanë demonstruar përfitimet e qarta të kufizimit të kalorive, veçanërisht më vonë në jetë. Kufizimi i kalorive mund të ndihmojë në uljen e presionit të gjakut dhe uljen e kolesterolit te njerëzit. Në përgjithësi, humbja e peshës mund t’i ndihmojë njerëzit të jetojnë më gjatë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
