Më shumë se 55 milionë pacientë në mbarë botën jetojnë me një formë të demencës. Dhe sipas vlerësimeve, ky numër pothuajse do të trefishohet deri në vitin 2050. Në 60/70% të rasteve është sëmundja e Alzheimerit (AD), një sëmundje që prek zakonisht të moshuarit (nga 65 vjeç), por mund të ketë edhe një debutim rinor. Fatkeqësisht, sot nuk ka medikamente që mund të ndalojnë ose të përmbysin përparimin e sëmundjes dhe të gjitha trajtimet e disponueshme synojnë të përmbajnë simptomat. Prandaj, studimi po heton faktorët e rrezikut të modifikueshëm për të kuptuar se si të veprohet ndaj tyre për të parandaluar sëmundjen. Ndër këta faktorë është mungesa e vitaminës D, një problem i përhapur që prek rreth 1 miliard njerëz në mbarë botën.
Dihet se nivelet e ulëta të vitaminës D janë të lidhura me një rrezik në rritje të demencës. Vitamina D në fakt është e përfshirë në asgjësimin cerebral të proteinës amiloide (Aβ), akumulimi i së cilës është një nga shenjat dalluese të Alzheimerit. Studimet më të fundit kanë sugjeruar gjithashtu se vitamina D mund të ndihmojë në mbrojtjen e trurit nga grumbullimi i proteinës tau, i cili gjithashtu është i përfshirë në zhvillimin e demencës.
Megjithatë, ka ende ide kontradiktore mbi korrelacionin midis plotësimit të vitaminës D dhe rrezikut të demencës. Tani një studim i ri në shkallë të gjerë (“VitaMIND”), i udhëhequr nga studiues në Institutin e Trurit Hotchkiss të Universitetit të Calgary në Kanada dhe Universitetin e Exeter në Mbretërinë e Bashkuar, duket se ofron prova më konkrete se ka një lidhje pozitive. Gjetjet e studimit, të publikuara në Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring, treguan se marrja e hershme e suplementeve të vitaminës D mund të ndihmojë në shmangien e demencës. Ata kanë treguar se marrja e suplementeve të vitaminës D mund të ndihmojë në shmangien e demencës.
Studimi
Studiuesit hetuan lidhjen midis suplementeve të vitaminës D dhe demencës në më shumë se 12,388 njerëz në Qendrën Kombëtare të Koordinimit të Alzheimerit në SHBA, me një moshë mesatare 71 vjeç dhe pa asnjë formë demence në kohën e regjistrimit. Nga grupi, 37% (4637) morën tre formulime të ndryshme të vitaminës D (kalcium-vitaminë D, kolekalciferol dhe ergokalciferol).
Studimi VitaMIND u krye përmes PROTECT, një studim në internet i hapur për njerëzit 40 vjeç e lart, i cili i nënshtron pyetësorët e detajuar vjetor të faktorëve të stilit të jetesës të kombinuara me teste njohëse për të përcaktuar se çfarë e mban trurin aktiv në pleqëri. Gjatë analizës janë marrë parasysh variablat demografikë, klinikë, të sjelljes dhe gjenetike.
Marrja e hershme e vitaminës D ul rrezikun e demencës me 40%
Ekipi zbuloi se plotësimi i çdo formulimi të testuar të vitaminës D ishte i lidhur me një shkallë më të ulët të incidencës së demencës. Veçanërisht, studiuesit gjetën 40 për qind më pak diagnoza të demencës në grupin që merrte suplementet. Nga të gjithë pjesëmarrësit, 2,696 njerëz zhvilluan një formë të demencës gjatë ndjekjes 10-vjeçare, prej të cilëve 75% nuk kishin marrë vitaminë D, siç dëshmohet nga vizita para diagnozës së demencës.
Profesor Zahinoor Ismail, i cili udhëhoqi studimin, tha: “Ne e dimë se vitamina D ka disa efekte në tru që mund të kenë implikime për reduktimin e demencës. Megjithatë, studimi i deritanishëm ka dhënë rezultate kontradiktore. Gjetjet tona tani ofrojnë njohuri kryesore. Në përgjithësi, ne gjetëm prova që sugjerojnë se plotësimi i hershëm mund të jetë veçanërisht i dobishëm, përpara fillimit të rënies njohëse.”
Një test gjaku zbulon sëmundjen e Alzheimerit
Efektet janë më të mëdha tek femrat dhe tek bartësit e gjenit APOEe4.
Ndërsa vitamina D ishte efektive në të gjitha grupet, ekipi zbuloi se efektet e dobishme ishin dukshëm më të mëdha tek femrat sesa tek meshkujt. Në mënyrë të ngjashme, efektet ishin më të mëdha te njerëzit me njohje normale, krahasuar me ata që raportonin shenja të dëmtimit të butë kognitiv (ndryshime që kanë qenë të lidhura me një rrezik më të lartë të demencës).
Efektet e dobishme të vitaminës D ishin gjithashtu dukshëm më të mëdha te mbartësit e gjenit APOEe4 (një faktor rreziku i njohur për demencën e Alzheimerit) sesa te ata që nuk mbartin. Sipas autorëve, njerëzit që mbartin gjenin APOEe4 thithin më mirë vitaminën D nga zorrët e tyre, gjë që mund të rrisë efektin e plotësimit të vitaminës D. Megjithatë, nuk u morën nivele gjaku për të testuar këtë hipotezë.
Studime të mëtejshme nevojiten për të konfirmuar lidhjen
Parandalimi i demencës apo edhe vonimi i shfaqjes së saj është jetik duke pasur parasysh numrin në rritje të njerëzve të prekur. Lidhja e vitaminës D në këtë studim sugjeron se marrja e hershme e suplementeve të vitaminës D mund të jetë e dobishme në parandalimin ose vonimin e demencës. “Por tani ne kemi nevojë për prova klinike për të konfirmuar këtë gjetje,” tha Dr Byron Creese, bashkëautor i studimit ose placebo, dhe duke ekzaminuar ndryshimet në njohje me teste të kujtesës dhe të menduarit me kalimin e kohës.
Burimi Today.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
