Fibroza cistike është një sëmundje gjenetike kronike që prek kryesisht mushkëritë dhe sistemin tretës, duke e bërë jetën e përditshme sfiduese për të prekurit. Stina e verës, me temperaturat e larta dhe rreziqet e rritura për infeksione, e bën menaxhimin e saj edhe më të vështirë. Ky artikull ofron informacion thelbësor mbi sfidat që sjell vera për personat me fibrozë cistike dhe këshilla praktike për ta përballuar më lehtë këtë periudhë.
Çfarë është fibroza cistike?
Fibroza cistike është një sëmundje gjenetike trashëgimore që prek kryesisht sistemin e frymëmarrjes dhe sistemin tretës. Kjo sëmundje shkaktohet nga një mutacion në gjenin CFTR, i cili ndikon në prodhimin e mukusit në trup. Te personat me fibrozë cistike, mukusi bëhet i trashë dhe ngjitës, duke bllokuar rrugët e frymëmarrjes dhe duke krijuar një mjedis të përshtatshëm për infeksione të përsëritura në mushkëri.
Pse është sëmundje pak e njohur, pavarësisht përhapjes?
Edhe pse fibroza cistike është sëmundja gjenetike trashëgimore më e zakonshme te raca e bardhë, njohuritë mbi të në publikun e gjerë mbeten të kufizuara. Shpesh simptomat e saj ngatërrohen me sëmundje të tjera të frymëmarrjes dhe mungesa e ndërgjegjësimit e bën diagnostikimin dhe mbështetjen më të vështirë.
Si ndikon vera te personat me fibrozë cistike?
Sezoni veror paraqet sfida të veçanta për të prekurit nga fibroza cistike:
Humbje lëngjesh dhe kripërash: Personat me fibroza cistike djersiten më shumë dhe humbasin sasi të mëdha të kripës përmes djersës. Kjo mund të çojë në dehidrim dhe çekuilibër elektrolitik.
Temperaturat e larta: Ngrohja e trupit e përkeqëson lodhjen dhe mund të rrisë rrezikun për krizë respiratore.
Infeksione më të shpeshta: Klima e nxehtë dhe lagësht favorizon rritjen e baktereve në mjedis, duke rritur rrezikun për infeksione bakteriale në mushkëri.
Si mund ta përballojnë verën personat me fibrozë cistike?
Për të ruajtur shëndetin gjatë verës, këshillohet:
-Hidratim i vazhdueshëm – Të konsumojnë shumë ujë dhe lëngje me elektrolite.
-Shtesë e kripës në dietë – Me rekomandim të mjekut, në disa raste kërkohet shtim i kripës.
-Marrja e barnave dhe fizioterapia e mushkërive – Të vijojë rregullisht, pa ndërprerje.
-Shmangia e vendeve të nxehta dhe me shumë lagështi – Për të ulur ekspozimin ndaj patogjenëve.
-Përdorimi i maskës dhe higjiena personale – Për të shmangur infeksionet respiratore.
Moto për ndërgjegjësim:
“Fibroza Cistike nuk është e dukshme, por realiteti i saj është i përditshëm. Ndërgjegjësohu, mbështet dhe informohu!”
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
