A të rëndon bota? A të shteron dëshpërimi gjithë shpirtin dhe energjinë? Atëherë thuaje, mund të jetë e vështirë për ty të hapesh ndaj të tjerëve dhe të shprehësh atë që ndjen. Megjithatë, të thuash se ke gabim dhe se nuk mund të përballosh asgjë do të të ndihmojë më shumë sesa mendon. Gjej arsyen!
Si ndiheni sot? Si është dita juaj? A ndiheni të inkurajuar, plot shpresë dhe mjaftueshëm të fortë për t’u përballur me përgjegjësitë tuaja? Ka shumë njerëz që mezi e mbajnë peshën e trupave të tyre dhe tonet e tyre të padukshme të dekurajimit. Depresioni, si çdo çrregullim tjetër psikologjik, vret çdo motivim dhe është shumë e vështirë të shprehësh me fjalë atë që ndjen.
Nga t’ia fillosh? Kaq shumë gjëra ndodhin kur je i bllokuar në vrimën e zezë të një gjendjeje mendore, saqë ndonjëherë është më e lehtë të heshtësh. Ndonjëherë , zgjedhim të heshtim dhe të fshihemi sepse nuk duam të shqetësojmë askënd me problemet tona. Kemi frikë se do të na thonë se “je gjithmonë me të njëjtin person” ose akoma më keq “ajo që duhet të bësh është të dalësh dhe të inkurajosh veten”.
Megjithatë, ka ditë shumë të vështira kur është e nevojshme të thyesh barrierën hermetike dhe të flasësh me dikë . Sepse shpesh mendja na mashtron duke na bërë të besojmë se askush nuk interesohet për ne, kur në realitet nuk është kështu. Zëri i depresionit është i pabesë, manipulues dhe e ushqen mendjen me gënjeshtra.
Sepse po, ka njerëz që na duan, që duan të na ndihmojnë dhe, mbi të gjitha, na dëgjojnë. Të thuash se gabohemi, kur e gjithë bota duket se po shembet brenda nesh, është një akt guximi. Të flasësh për emocionet tona shëron, çliron dhe na lejon të veprojmë përballë asaj që na ndodh. Depresioni nuk zhduket brenda dy ditësh ose një muaji; rikthimet dhe momentet e errësirës, pas disa ditësh kthjelltësie, janë të zakonshme.
Çfarë fshihet pas shprehjes “Nuk ndihem mirë”?
Kur njerëzit kanë grip, rënie të tensionit të gjakut ose migrenë, nuk hezitojmë t’u themi atyre përreth nesh: “Nuk ndihem mirë.” Menjëherë, ai koleg pune, mik apo anëtar i familjes nuk do të hezitojë të na thotë diçka si: “Shko në shtëpi, telefono mjekun, pusho pak, më thuaj nëse ke nevojë për ndonjë gjë, ose do të jem me ty për pak kohë derisa të ndihesh më mirë.”
Megjithatë, kur ankthi na pengon të marrim frymë dhe ankthi na mbush mendjen me mendime të mprehta negative, ne zgjedhim të qëndrojmë të rezervuar. Të heshtim. Shoqëria jonë e ka normalizuar të folurit për dhimbjen fizike, por dhimbja emocionale lundron në universin e tabuve. E kemi të vështirë të flasim për atë që na dhemb kur ajo vuajtje është mendore dhe kjo i përkeqëson këto situata.
Duhet të marrim parasysh, për shembull, faktin se njerëzit e depresionuar kanë një kapacitet shumë të kufizuar për shprehje emocionale. Një hetim nga Dr. Jonathan Rottemberg, autor i librave të tillë si Thellësitë: Origjina Evolucionare e Epidemisë së Depresionit (2014) , na tregon një fakt të rëndësishëm.
Pacienti me çrregullim depresiv ka shumë vështirësi në shprehjen e asaj që ndjen. Në përgjithësi, vuajtja e tyre është joverbale dhe materializohet në reagimet e tyre, në lodhjen e tyre, në shprehjet e tyre, në lëvizjet e tyre, etj. Akti i të folurit dhe komunikimit të mendimeve dhe emocioneve është kompleks dhe shumë i lodhshëm për ta, por kjo përpjekje është e nevojshme… Kjo ndodh sepse pas atyre që bëjnë hapin dhe thonë me zë të lartë “Nuk ndihem mirë”, ka shumë nevoja, frikëra dhe fakte që duhen ditur.
Heshtja e dhimbjes dhe mendimeve që krijojnë çrregullim psikologjik e intensifikon dhe e përkeqëson më tej atë realitet psikologjik.
Depresioni më lë aq të lodhur sa kam nevojë për ndihmën tënde
Depresioni na lë pa rezerva energjie. Dekurajimi dhe dëshpërimi shoqërohen nga një ndjenjë e vazhdueshme dobësie fizike; trupi lëviz më ngadalë dhe është e zakonshme të ndihet një ndjesi e madhe rëndese. Kësaj i shtohen edhe çrregullimet e gjumit. Mund të alternojmë midis pagjumësisë dhe gjumit të tepërt. Pra, kur dikush që po përballet me këtë çrregullim na thotë se “nuk ndihet mirë”, ai ose ajo po kërkon gjithashtu ndihmë . Ai ose ajo do të donte të ishte në gjendje të vazhdonte me përgjegjësitë e tij ose të saj, por kjo është e pamundur. Dhe që ky është rasti është logjik dhe legjitim.
Nuk mund të mendoj qartë dhe gjithçka duket kaotike
Depresioni është si të jetosh në një shtëpi shumë të vogël me një dritare të vogël. Çdo gjë është mbytëse, bota duket se është në errësirë dhe ajo që shohim përmes asaj xhami të vogël duket e çuditshme dhe e pakuptimtë. Është e vështirë të përqendrosh vëmendjen, kujtesa dështon dhe bota e jashtme është kaotike. Ne nuk identifikohemi me të. Pacienti me këtë gjendje mendore, në shumicën e rasteve, nuk mund të përballojë detyrat më të thjeshta. Do të harroni listën e blerjeve, do të vonoheni për shumicën e takimeve, do të harroni gjërat e rëndësishme dhe të parëndësishme…
Ndihem vetëm dhe mendoj se jam i pavlerë
Të thuash “Nuk ndihem mirë” është një akt guximi sepse do të na lejojë të marrim mbështetje, të na kuptojnë, të na mbështesin, të na shoqërojnë… Të shprehësh sa keq ndihemi nuk është të tregosh dobësi, por të vlerësosh atë që ndiejmë për të na lejuar të menaxhojmë atë që na ndodh. Le të kujtojmë se nuk ka nxitim në shërimin dhe trajtimin e depresionit. Bëhet fjalë për të lejuar veten të na duan, të na kuptojnë dhe të na udhëheqin.
Depresioni është një roje burgu që i pëlqen të na izolojë nga mjedisi ynë. Megjithatë, nëse e shpreh me zë të lartë se vuani, se ndiheni vetëm dhe se nuk jeni mirë, po luftoni kundër kësaj. Le ta bëjmë, le të luftojmë kundër atij zëri që na imobilizon dhe na dëshiron vetëm.
Një burrë që shkon në terapi duke thënë se nuk ndihet mirë
Të thuash se gabohemi është një hap i parë i shkëlqyer. Në terapi mund të zbulojmë shumë më tepër rreth asaj ndjenje dhe të gjitha emocioneve që e shoqërojnë atë. Nuk mund ta përshkruaj gjithçka që ndiej, mund të them vetëm se gabohem. Aktiviteti ynë limbik ndikohet nga fjalët që u japim emocioneve tona (Lieberman et al., 2007) . Domethënë, amigdala, ajo zonë e vogël nervore përgjegjëse për rregullimin e emocioneve të tilla si frika ose ankthi, zvogëlon hiperaktivitetin e saj. Kjo ndodh për shkak të një fakti shumë interesant.
Komunikimi, duke i dhënë zë asaj që dhemb, stimulon pak nga pak korteksin prefrontal, i cili do të na lejojë të forcojmë pak më shumë funksionet tona ekzekutive . Domethënë, kujtesa, arsyetimi dhe reflektimi do të rriten për të minimizuar vuajtjet emocionale. Për këtë arsye, dhe megjithëse mund të duket qesharake, të shprehësh me zë të lartë “Nuk ndihem mirë” është një mënyrë për t’u përmirësuar.
Sepse ka shumë të ngjarë që në fillim të jetë e vështirë për ne të detajojmë gjithçka që po ndodh brenda nesh. Ka frikë, ka zemërim, dëshpërim, konfuzion, negativitet dhe madje edhe tërbim. Ndonjëherë ndihemi edhe fajtorë pa e ditur pse, dhe ndonjëherë madje e urrejmë veten pa asnjë arsye. Shprehja e gjithë asaj akumulimi të pakuptimtë është e kushtueshme dhe madje prodhon turp . Mendojmë se askush nuk do të na kuptojë…
Megjithatë, gjithmonë ka njerëz që janë aty për të na dëgjuar dhe për të na kuptuar. Të folurit shëron, të folurit çliron dhe riparon ato copa të thyera që depresioni i thyen me peshën e tij, me praninë e tij kërcënuese. Le të mos hezitojmë, le të kërkojmë ndihmë dhe të komunikojmë më shumë me ata që janë afër nesh dhe na duan.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
