Marcus Aurelius u rrit i rrethuar nga gjëra të mrekullueshme: art i madh dhe arkitekturë e shkëlqyer, bollëk ushqimor, verë e mirë dhe rroba të prera bukur. Kur u bë perandor ai kishte gjithçka që mund të kishte dashur. Megjithatë, Marcus Aurelius ishte një filozof stoik dhe e dinte mirë se ligji i jetës është ndryshim dhe se njeriu nuk duhet të përfshihet kurrë së tepërmi në gjërat materiale.
Për të qenë në gjendje të ruante një qetësi të caktuar, pavarësisht se ishte i zhytur në aq shumë mirëqenie, ai do të ishte përpjekur të transformonte mënyrën se si i shihte gjërat që donte. Kjo e ndihmoi atë të zotëronte dëshirat e tij dhe të arrinte paqen e mendjes.
Qasja e Marcus Aurelius ndaj mallrave të konsumit dhe të mirave materiale ofron gjithashtu një udhëzues praktik për ne konsumatorët modernë që përpiqemi të mos i nënshtrohemi joshjes së produkteve që do të donim, por që në realitet nuk na duhen. Në vend që të shikojmë rrobat, bizhuteritë, ushqimin dhe teknologjinë përmes thjerrëzës së dëshirës, Marcus Aurelius sugjeron t’i konsiderojmë ato thjesht si objekte materiale dhe t’i vlerësojmë në përputhje me rrethanat.
Ja se si ai përshkruan teknikën e tij tek “Mendimet”:
Sa e rëndësishme është të ngulitësh në mendje, në lidhje me ushqimet delikate dhe ushqime të ngjashme, se kjo është kufoma e një peshku, kjo tjetra e një zogu derri; dhe pastaj përsëri se Falernus nuk është gjë tjetër veçse pak lëng nga një tufë rrushi dhe laticlavium nuk është gjë tjetër veçse qime delesh të zhytura në gjakun e një guacke; dhe, duke folur për marrëdhënien seksuale, që nuk është gjë tjetër veçse fërkim i një organi dhe derdhje e pak mukus të shoqëruar me konvulsion!
Sa e rëndësishme është të nguliten në mendje këto ide që i kapin gjërat thellë dhe depërtojnë nëpër to, për të parë se çfarë janë ato në thelbin e tyre! Kjo është mënyra se si duhet të bëni gjatë gjithë jetës suaj, dhe t’i zbuloni gjërat kur duken të denja për gjithë besimin tuaj, dhe të shikoni deri në fund poshtërsinë e tyre dhe të eliminoni ato kërkime shkencore për të cilat ata duan. Kotësia është, në fakt, një mashtruese e tmerrshme dhe sa më shumë të mendosh të merresh me gjëra serioze, aq më shumë mashtrohesh. Pra, shikoni se çfarë thotë Crates për vetë Ksenokratin. (Mendime, 6.13)
Hapi i parë: Mendoni për diçka që keni dëshiruar ose vazhdoni të dëshironi, si për shembull një shtëpi të shtrenjtë, një makinë ose një fustan apo bizhuteri në modë. Jepini objektit një emër dhe shkruajeni në një fletë letre. Ky është objekti i dëshirës suaj.
Hapi i dytë: pyesni veten “çfarë ju duket e dëshirueshme për këtë objekt? Pamja apo dizajni? Shkathtësia me të cilën është bërë? Statusi shoqëror që njerëzit i atribuojnë atij? Brishtësi apo delikatesë? Shprehja e papërpunuar e pushtetit?” Mundohuni të thoni sinqerisht atë që ju tërheq dhe shkruani përgjigjet.
Hapi i tretë: Tani aplikoni teknikën e perceptimit të materialit të Marcus Aurelius. Shikoni objektin tuaj të dëshirës dhe përpiquni t’ia përshkruani vetes në terma material strikt. Nga çfarë përbëhet? Bëni një listë të përbërësve të tij materialë. Harrojeni atë që mendoni për materialet. Përqendrohuni në realitetin e materialeve si të tilla. A janë ato të buta, të forta, viskoze apo të vrazhda? Çfarë zhurme bëjnë kur i gërvishtni me thonj? Janë materiale të zakonshme që gjenden kudo apo materiale të rralla që vijnë nga larg? Vini re se puna e kërkuar për t’i bërë ato, megjithëse është një proces material, nuk është një karakteristikë materiale e objektit si të tillë dhe për këtë arsye nuk duhet të merret parasysh. Kufizoni përshkrimin në elementet fizike që përbëjnë objektin.
Hapi i katërt: është momenti themelor i meditimit. Përpiquni të rivlerësoni objektin tuaj të dëshirës duke e konsideruar atë si një objekt thjesht material. Qëllimi është të hiqni atë që është magjepsëse dhe tërheqëse në objektin në fjalë dhe të përpiqeni ta konsideroni atë si një objekt të thjeshtë. Merrni kohë për të medituar mbi objektin dhe për ta parë atë si një gjë të thjeshtë. Pyesni veten, nën dritën e këtyre reflektimeve, nëse është vërtet aq e dëshirueshme sa keni menduar.
Shpesh ne e mbivlerësojmë vlerën e gjërave: të mahnitur nga hijeshia e tyre sipërfaqësore, i gabojmë përshtypjet tona me vetë objektin. Zbërthimi i objekteve në përbërësit e tyre materialë (pambuk, dru, qelq, metal, gur, plastikë apo çfarëdo tjetër) mund të na ndihmojë të marrim një distancë kritike nga dëshira për vetë objektet. Duke i zbërthyer në përbërësit e tyre, ne jemi në gjendje të shohim përmes joshjes së gjërave dhe të kuptojmë asgjë më shumë se objekte të thjeshta.
Ky ushtrim nuk do të shuajë dëshirën për pasuri materiale, por duke praktikuar vazhdimisht teknikën e Marcus Aurelius, do të zbuloni se jeni në gjendje të zhvilloni elasticitetin e nevojshëm për t’iu rezistuar këtyre dëshirave kur ato fillojnë të bëhen problem.
Bibliografia:
– Pensieri nga Marco Aurelio
– Life Changing: A Phlosophical Guide nga Timothy Rayner
– Lo Stoicismo Oggi: Praktika filozofike për jetën e përditshme nga Patrick Ussher
Burimi AprilaMente
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
