Sipas teorisë së roleve, rolet shoqërore përkufizohen si funksioni që ne kryejmë brenda shoqërisë. Me fjalë të tjera, ato përcaktojnë se çfarë aktivitetesh ose sjelljesh pritet të adoptojmë në një mjedis të caktuar shoqëror.
Secili prej nesh ndërton dhe përshtat rolin e tij. Ndoshta në fillim është përcaktuar në bazë të asaj që anëtarët e tjerë të grupit presin nga ne, por në përgjithësi ne i përshtatim këto pritshmëri dhe nevoja me karakteristikat tona personale .
Teoria e roleve identifikon disa probleme që lidhen me rolin që na është caktuar :
Paqartësia e rolit: Në këtë rast, ne duhet të përshtatemi me një rol pa e ditur realisht se çfarë duhet të bëjmë. Funksioni ynë nuk është i qartë dhe ne as nuk e dimë se çfarë presin të tjerët nga sjellja apo kontributi ynë në grup .
Konflikti i roleve: le të flasim fillimisht për konfliktin brenda të njëjtit rol, domethënë, kur roli nuk i përshtatet personit tonë, ne nuk mund t’i përshtatemi asaj që na kërkohet sepse shkon përtej aftësive tona, sepse bie ndesh me ideologjinë tone.
Rolet e vlerësuara : këto janë problemet që lindin nga përshtatja me një rol të përcaktuar tashmë, me pak diferencë për ripërpunim. Një shembull është roli gjinor, ose detyrimi për të adoptuar sjellje që grupi pret thjesht për shkak të të qenit burrë ose grua.
Mbingarkesa e roleve : pritjet e grupit mund të kërkojnë shumë përkushtim dhe përpjekje nga ana jonë, gjë që tejkalon aftësinë tonë për t’u përshtatur, duke gjeneruar stres të fortë .
Rolet e dobëta: është problemi i kundërt, kur një person është i bindur se mund të japë shumë më tepër, por roli i tij nuk e lejon.
Roli ynë në shoqëri ose në grup është dinamik dhe evoluon vazhdimisht. Në shumë raste, ne jemi aktorët kryesorë të këtij transformimi, ne kemi një përgjegjësi më të madhe. Në këtë kuptim, problemet në përgjithësi lindin kur ne sillemi si një varkë në fluturim, kur përpiqemi të përvetësojmë një rol që shkon përtej kufijve të fleksibilitetit tonë ose kur duam të sjellim ndryshime në funksionet tona që janë shumë të shpejta dhe radikale.
Në fund të fundit, roli që luan secili prej nesh duhet të jetë unik. Sigurisht që ka elementë për t’u përshtatur kur bëhemi pjesë e një grupi të ri, por duke u nisur nga një linjë e përgjithshme sjelljeje, është roli që duhet të na përshtatet dhe jo anasjelltas, siç ndodh në shumicën e rasteve.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
