Adoleshenca është një fazë në të cilën ndodhin ndryshime të panumërta fizike dhe psikologjike. Në fakt, shpeshherë këta të rinj e kanë të vështirë ta përballojnë këtë periudhë, pasi mund të ketë konflikte të ndryshme brenda mjediseve familjare apo shoqërore. Një nga çelësat për të trajtuar këto situata është të dish se si t’i identifikosh ato.
Problemet më të shpeshta në adoleshencë
- Ankthi për pranimin social
Kur arrin adoleshenca, rëndësia e marrëdhënieve të tyre shoqërore shumëfishohet. Në të vërtetë, një nga shqetësimet kryesore të të rinjve është të jenë të pranuar. Është kjo ndjesi që ndërton, në shumë raste, vetëdijen e vlerës. Mungesa e kësaj ndjesie ushqen mungesën e vlerës. Prandaj, mospranimi nga të tjerët mund të ndikojë tek ata në të gjitha nivelet.
- Probleme me vetëvlerësimin
Vetëvlerësimi i ulët është një konflikt i adoleshentëve dhe mund të sjellë edhe komplikime të tjera. Në fakt, të rinjtë shpesh nuk ndihen rehat me ndryshimet e tyre trupore dhe priren të perceptojnë refuzimin në mjediset sociale . Rrjedhimisht, ata përjetojnë emocione të tilla si ankthi, trishtimi dhe stresi.
Duke ndjekur të njëjtën linjë, provat sugjerojnë se gjinia është një faktor domethënës në vetëvlerësimin e adoleshentëve. Një hulumtim zbuloi se vajzat shfaqin qëndrime më negative ndaj vetes sesa djemtë. Një shpjegim i mundshëm është se gratë priren të përjetojnë më shumë presion për t’u dukur tërheqëse dhe për t’u sjellë në mënyra të caktuara.
- Çrregullime të të ngrënit
Anoreksia nervore dhe bulimia nervore janë çrregullime që shfaqen zakonisht në adoleshencë. Ndryshimet e trupit, vetëvlerësimi i ulët, presioni social dhe faktorë të tjerë gjenerojnë shtrembërime në imazhin e trupit. Prandaj, çrregullimet e të ngrënit janë një nga problemet e përsëritura në adoleshencë, veçanërisht te femrat.
Në rastin e vajzave, presioni priret të jetë për t’u dukur të dobëta dhe për të përmbushur disa standarde bukurie. Nga ana tjetër, djemtë janë më të prirur të duan të duken muskuloz dhe atletikë. Thënë kështu, në të dyja rastet, çrregullimet e të ngrënit vënë në rrezik integritetin e tyre fizik dhe psikologjik.
- Seksualiteti
Adoleshenca është faza e zgjimit të seksualitetit. Mund të çojë në vështirësi të caktuara. Për shembull, disa familje e trajtojnë seksin si një temë tabu. Prandaj, adoleshentëve nuk u jepet informacion i mjaftueshëm për të. Ata gjithashtu mund të mos ndihen rehat kur diskutojnë këto çështje me prindërit ose anëtarët e tjerë të familjes.
Mungesa e edukimit seksual mund t’i ekspozojë të rinjtë ndaj sëmundjeve seksualisht të transmetueshme dhe shtatzënive të padëshiruara. Gjithashtu, seksualiteti është një nga problemet e zakonshme në këtë fazë, sepse adoleshentët sapo kanë filluar të zbulojnë veten. Për më tepër, ata që identifikohen si homoseksualë ose biseksualë mund të hasin refuzim nga mjedisi i tyre.
- Sjelljet e rrezikshme
Një aspekt interesant në lidhje me trurin është se ai merr kohë të konsiderueshme për t’u zhvilluar plotësisht. Në fakt, korteksi paraballor nuk zhvillohet plotësisht deri në moshën 25-30 vjeç. Në tru, korteksi paraballor është përgjegjës për arsyetimin, vendimmarrjen dhe funksione të tjera ekzekutive.
Për këtë arsye, në fëmijëri dhe adoleshencë, emocionet zakonisht dominojnë sjelljen e tyre. Prandaj, të rinjtë kanë më shumë gjasa të përfshihen në sjellje të rrezikshme, si përdorimi i drogës ose aktivitetet e rrezikshme.
- Konfliktet me prindërit
Ndonjëherë, prindërit ose pjesa tjetër e familjes nuk mund t’i përballojnë ndryshimet që adoleshentët e tyre po kalojnë shumë mirë. Kjo shpesh do të thotë se konfliktet midis prindërve dhe fëmijëve mund të bëhen të shpeshta në shtëpi dhe të ndikojnë në marrëdhëniet e tyre.
Ndërsa është e rëndësishme që prindërit të vendosin kufij për të mbrojtur fëmijët e tyre, ata duhet të jenë fleksibël. Ideali është krijimi i marrëveshjeve ku të dyja palët janë të kënaqura. Për shembull, nëse adoleshenti juaj dëshiron të dalë me miqtë e tij në fundjavë, është në rregull ta lejoni këtë, por vetëm deri në një kohë të caktuar. Në këtë mënyrë ata argëtohen por kthehen në shtëpi në një kohë të arsyeshme.
- Çrregullime psikologjike
Ndryshimet në plane të ndryshme që lidhen me adoleshencën mund të konstituohen si faktorë rreziku në lidhje me shëndetin mendor. Në këtë fazë të jetës, është e zakonshme që të fillojnë të shfaqen shenjat e para të çrregullimeve psikologjike. Është thelbësore që prindërit të jenë të vetëdijshëm për ndryshimet e papritura dhe jonormale në sjelljen e fëmijëve të tyre.
- Ngacmimi
Bullizmi është një problem aktual. Në epokën e internetit dhe mediave sociale, kjo situatë lind edhe në hapësirat virtuale. Në fakt, në skenarin e fundit, priret të jetë më keq, për shkak të anonimitetit që ofron rrjeti. Adoleshentët mund të jenë edhe ngacmues edhe viktima. Në të dyja rastet, është e nevojshme të veprohet.
Ngacmimi i njerëzve të tjerë mund të jetë një shenjë e konfliktit emocional që duhet të trajtohet në mënyrë profesionale. Nga ana tjetër, ne e dimë se të qenit viktimë e bullizmit ka pasoja negative në shëndetin mendor dhe fizik.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
