Nëse ndonjëherë keni menduar pse ndiheni çuditshëm të hënave pas një fundjave të mrekullueshme, nuk jeni vetëm. Do të shpjegojmë se çfarë e shkakton këtë përzierje apatie dhe mungese motivimi për shkak të rutinës.
A është e hëna dita juaj më e frikshme? Shumë prej nesh ndiejnë të njëjtën gjë. Kalimi nga pushimi dhe argëtimi i fundjavës në punët e përditshme, shkollën ose jetën në shtëpi është i lodhshëm dhe ndikon në humorin tonë. Kjo njihet si trishtimi i së hënës, ajo ndjenjë trishtimi dhe dekurajimi kur duhet të kthehemi te detyrimet tona.
Edhe pse nuk është një diagnozë klinike, në psikologji njihet si “trishtimi i së hënës në mëngjes”. Dhe nuk është për t’u habitur, pasi është e natyrshme të shijojmë ditët kur mund të relaksohemi dhe të bëjmë gjërat që duam më shumë sesa ato ditë kur orët zvarriten dhe duhet t’u japim përparësi çështjeve të tjera.
Çfarë është sindroma e së hënës dhe si manifestohet?
Është një term joformal që nuk është pjesë e manualeve klinike të shëndetit mendor, por që shumë njerëz (dhe gjithashtu profesionistë) e përdorin për t’iu referuar mungesës së motivimit, dekurajimit, nervozizmit dhe stresit që shfaqen në fillim të javës dhe kur marrim përsipër përgjegjësitë tona në punë, akademike ose shtëpiake. Disa studime sugjerojnë se ky fenomen nuk është thjesht anekdotik, pasi nivelet e ankthit tek punonjësit e zyrës janë vërejtur të jenë më të larta të hënave krahasuar me pjesën tjetër të javës. Kjo mund të shpjegojë simptomat e zakonshme të trishtimit të së hënës, të cilat shpesh përfshijnë sa vijon:
Ankth i lehtë: ai presion i të diturit se java mezi ka filluar.
Demotivimi: nga të menduarit për të gjitha detyrimet që ju presin.
Mungesë përqendrimi: ose një ndjenjë ngadalësie mendore gjatë kryerjes së detyrave.
Irritueshmëri: ndryshime të papritura të humorit dhe trishtim kalimtar.
Është e rëndësishme të theksohet se jo të gjithë e përjetojnë këtë sindromë dhe intensiteti i simptomave varet nga variabla të tilla si kënaqësia në punë, cilësia e pushimit, etj.
Cila është arsyeja e trishtimit të hënën në mëngjes?
Në disa raste, gjendja e keqe që ndiejmë në fillim të javës ka rrënjë të vërteta psikologjike. Nuk është përtaci, e aq më pak mungesë karakteri. Sipas ekspertëve, është një kombinim i tre faktorëve që ndikojnë në humorin e punonjësve: stresi i lidhur me punën, mungesa e motivimit dhe një mjedis pune i dobët.
Nuk është e njëjta gjë të zgjohesh herët të hënën për të shkuar në punën e ëndrrave, ku ndihesh i vlerësuar dhe i përmbushur, me të shkuarit në një vend që të shterron dhe të lë të ndihesh i pakënaqur. Siç tha i madhi Charles Bukowski: “Mbani mend, të hënat janë të mira, është jeta juaj ajo që është e keqe.” Në mënyrë të ngjashme, gjumi i gjatë gjatë fundjavave prish ritmin natyror cirkadian të trupit. Kjo mund të çojë në përgjumje, lodhje gjatë ditës, funksion të reduktuar njohës dhe një humor më të keq javën pasuese, duke ndihmuar në shpjegimin e disa prej simptomave tipike të trishtimit të mëngjesit të së hënës.
Këshilla për t’i bërë të hënat më të durueshme
Edhe pse çdo ditë sjell vrullin e vet dhe nuk do ta eliminojmë kurrë plotësisht trishtimin e së hënës, ka disa gjëra që e bëjnë atë më të durueshëm. Filloni duke planifikuar sa më shumë që të mundeni të premten. Kjo do të thotë që shumica e detyrave tuaja të pazgjidhura të renditen dhe të organizohen, në mënyrë që të mund ta filloni javën me më pak kaos.
Gjithashtu, nëse është e mundur, këshillohet të shmangni mbingarkesën e të hënave me detyra ose takime të vështira. Është më mirë të përfshini rituale të këndshme në rutinën tuaj të mëngjesit pas një fundjave të mirë, siç është të hani një mëngjes të shijshëm, të dëgjoni albumin tuaj të preferuar, të bëni një shëtitje ose të meditoni. Edhe pse mund të jetë joshëse (dhe je plotësisht i lirë ta bësh këtë nëse dëshiron), mos qëndro në shtrat shumë vonë të shtunave dhe të dielave për të shmangur lodhjen javën pasardhëse. Në vend të kësaj, përdor fundjavat për aktivitete që të bëjnë të lumtur dhe të të ndihmojnë të rimbushësh bateritë mendore.
Tani që e dini që trishtimi i mëngjesit të së hënës nuk është aspak çështje përtacie, ndërmarrja e hapave për ta menaxhuar atë mund të përmirësojë rutinën dhe cilësinë e jetës suaj. Dhe nëse mendoni se ajo që po bëni tani nuk është plotësisht e kënaqshme, mos harroni se gjithmonë ka vend për t’u përmirësuar dhe për të arritur ëndrrat tuaja.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
