Vendosja e qëllimeve është një nga veprimet më natyrale dhe njerëzore që bëjmë si individë. Ajo buron nga një nevojë e brendshme për drejtim, kuptim dhe përmbushje. Në thelb, dëshira për të përcaktuar qëllime është një përpjekje për të marrë kontrollin mbi të papriturat e jetës dhe për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për veten tonë.
Psikologët e zhvillimit dhe të motivimit janë të një mendimi se qëllimet veprojnë si “busull” për mendjen tonë. Ato na ndihmojnë të fokusohemi, të planifikojmë dhe të masim përparimin tonë. Sidoqoftë, ekziston një hendek i qartë midis vendosjes së qëllimeve dhe arritjes së tyre. Shumë individë bien dakord se të shkruash një qëllim është relativisht e lehtë, por të ecësh drejt tij kërkon përballje me sfida të shumta. Por pse hasim vështirësi në mbajtjen e qëllimeve?
Idealizimi i fillimit – Shpesh vendosim qëllime kur ndiejmë një shpërthim motivimi – për shembull, në fillim të vitit të ri ose pas një ngjarjeje jetësore. Ky entuziazëm fillestar shpesh krijon një ndjenjë euforie, por motivimi i pastër është i përkohshëm. Kur rutina kthehet, vullneti fillon të zbehet dhe qëllimet mbeten në letër.
Mungesa e strukturës – Një qëllim pa plan konkret mbetet thjesht një dëshirë. P.sh., të thuash “dua të jem më i organizuar” nuk mjafton. Pa përcaktuar hapa konkretë, si “do të përgatis një listë detyrash çdo mëngjes”, mundësia për të dështuar rritet.
Presioni i perfeksionizmit – Shumë njerëz priren të dorëzohen sapo përballen me dështimin e parë. Psikologjia e sugjeron që të mësojmë të shohim dështimin jo si fundin, por si pjesë natyrale të procesit. Ata që i lejojnë vetes të jenë “mjaftueshëm të mirë” janë më të qëndrueshëm në arritjen e qëllimeve.
Ndikimet e jashtme dhe të papriturat – Jeta është e paparashikueshme. Ndryshime në rrethana, streset e përditshme apo problemet shëndetësore shpesh ndikojnë në rrugën tonë drejt një qëllimi. Këtu hyn rëndësia e qëndrueshmërisë psikologjike, aftësia për të rikalibruar dhe përshtatur planin fillestar.
Si të ruajmë motivimin dhe përkushtimin?
Përcakto qëllime SMART (Specifik, të Matshëm, të Arritshëm, Realistë dhe me Afat kohor).
Ndaj qëllimin në hapa të vegjël – kështu rritet ndjenja e arritjes dhe vetëbesimi.
Përdor vetë-reflektimin – shëno përparimin, përballjet dhe ndjesitë që përjeton gjatë procesit.
Gjej mbështetje – një mik, mentor apo profesionist mund të ofrojë perspektivë dhe inkurajim.
Jepi vetes leje për të ndryshuar drejtim – ndonjëherë, qëllimet tona ndryshojnë sepse ne vetë ndryshojmë.
Në përmbyllje, vendosja e qëllimeve është një akt i fuqishëm vetë-reflektimi dhe aspirate, por arritja e tyre kërkon durim, disiplinë dhe fleksibilitet. Të pranosh sfidat dhe të punosh në mënyrë të qëndrueshme drejt përmbushjes së tyre është ajo që e kthen dëshirën në realitet. Brenda kësaj rruge, ndodhet rritja jonë personale.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
