Klasifikimi social nuk është vetëm një çështje e të ardhurave ekonomike, por një ndërtim kompleks që ndikon mënyrën se si një individ mendon, vepron dhe ndërvepron me botën. Burrat që vijnë nga shtresat më të ulëta të shoqërisë shpesh zhvillojnë zakone unike, jo si shprehje e natyrës personale, por si mekanizma adaptimi ndaj mungesës së burimeve, përjashtimit social dhe pasigurisë së vazhdueshme. Ky artikull eksploron zakonet e veçanta të burrave të klasës së ulët përmes një lenteje psikologjike dhe sociologjike.
1.Mbipërshtatja dhe zhvillimi i instinkteve praktike
Në kushtet kur mundësitë janë të kufizuara, burrat e klasës së ulët shpesh zhvillojnë një lloj “inteligjence të rrugës”. Ata dinë të kursejnë, të rregullojnë gjëra vetë, të gjejnë zgjidhje kreative për probleme të përditshme. Kjo vjen nga një proces psikologjik i njohur si kognicion adaptiv, ku mendja mësohet të veprojë në mënyrë efikase në kushte stresuese ose me burime minimale.
2.Përdorimi i humorit si mekanizëm mbrojtës
Humori, shpesh me nuanca ironie ose sarkazme, është një nga mënyrat më të zakonshme të përballjes me stresin. Në psikologji, kjo njihet si një mekanizëm mbrojtës, një mënyrë për të ruajtur ekuilibrin emocional përballë realitetit të vështirë. Burrat e klasës së ulët e përdorin humorin jo vetëm për të lehtësuar veten, por edhe për të krijuar lidhje shoqërore me të tjerët në situata të ngjashme.
3.Rezistenca ndaj ndryshimit dhe dyshimi ndaj autoritetit
Për shkak të përvojave të shumta me padrejtësi ose diskriminim institucional, shpesh lind një mosbesim i thellë ndaj autoritetit dhe institucioneve. Kjo rezistencë është një reagim psikologjik ndaj përjetimit të pafuqisë. Njerëzit që ndihen të përjashtuar nga sistemi shpesh krijojnë norma të veta sociale dhe zakone që i dallojnë nga pjesa tjetër e shoqërisë.
4.Vlerësimi i fortë për nderin dhe maskulinitetin tradicional
Në shumë raste, burrat e klasës së ulët i kushtojnë rëndësi të madhe nderit personal, krenarisë dhe imazhit si “burrë i fortë”. Ky fenomen lidhet me identitetin personal në mungesë të statusit ekonomik ose social. Në psikologji, kjo është një mënyrë për të ruajtur vetëvlerësimin dhe kontrollin mbi veten, veçanërisht në kushte ku kontrolli mbi rrethanat është i kufizuar.
5.Konsumi simbolik dhe shfaqja e sukseseve të vogla
Në mungesë të pasurisë së qëndrueshme, individët shpesh përpiqen të tregojnë status përmes konsumit të dukshëm – veshje të shtrenjta, aksesorë të caktuar ose zakone “luksoze”, edhe nëse janë të përkohshme. Kjo është një formë kompensimi psikologjik, ku njeriu kërkon të fitojë respekt përmes simboleve të dukshme të suksesit, pavarësisht pasigurive që qëndrojnë pas tyre.
6.Solidariteti i fortë shoqëror
Burrat nga shtresat e ulëta shpesh kanë ndjenja të forta të solidaritetit dhe përkrahjes së ndërsjellë. Ata krijojnë rrjete sociale alternative, që kompensojnë mungesën e mbështetjes institucionale. Në psikologji, kjo lidhet me nevojën për përkatësi dhe ndihmon në ruajtjen e shëndetit mendor në kushte të vështira.
Zakonet e burrave të klasës së ulët nuk janë thjesht sjellje të çuditshme apo të padëshiruara; ato janë, në thelb, strategji psikologjike dhe shoqërore të mbijetesës. Duke i parë përmes këtij prizmi, mund të kuptojmë më mirë arsyet e sjelljeve që shpesh keqinterpretohen dhe të kontribuojmë në ndërtimin e një shoqërie më të drejtë dhe më përfshirëse.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
