Të jetosh me qëllim është një nga aftësitë më të fuqishme për të mësuar, dhe sapo të kuptoni fuqinë e qëllimit dhe të mësoni se si ta zotëroni atë, do të shihni se sa shumë ndryshon jeta juaj për mirë. Le të eksplorojmë fuqinë e qëllimit dhe çfarë do të thotë të jetosh një jetë me qëllim.
Sa shpesh sjellja juaj diktohet nga zakonet dhe impulset tuaja, në vend të qëllimeve tuaja reale? Ndoshta ju bëni plane për të shkuar në palestër, por përfundoni në orar të lumtur. Ose e gjeni veten të padurueshëm dhe nervoz me fëmijën tuaj, vetëm për t’u ndjerë fajtor më pas.
Qëllimi i drejtë është më shumë se një qëllim, është një mënyrë për të qenë në momentin e tanishëm (e tashmja gjithnjë në ndryshim) që bazohet në të kuptuarit e asaj që ka më shumë rëndësi për ne. Është njohja e llojeve të qenieve njerëzore që dëshirojmë të jemi dhe ndikimi që duam të kemi në botë.
Kjo nuk do të thotë të bësh sakrifica të dhimbshme apo të përpiqesh të jesh i përsosur. Në fakt, të jetosh në përputhje me qëllimet tona është çliruese, pasi do të thotë më pak pasiguri dhe keqardhje. Të jetosh jashtë autopilotit dhe me nderim për zgjedhjet që bëjmë çdo ditë e bën jetën të gjallë dhe kuptimplote, edhe më të çmuar.
Për të jetuar në këtë mënyrë, ne duhet të sqarojmë qëllimet tona. Qëllimet e qarta na ndihmojnë të marrim vendime të mëdha dhe të vogla. Ato gjithashtu na ndihmojnë të kuptojmë shqetësimin që lind kur kemi marrë vendime të gabuara.
Për shembull, pasi flasim keq për dikë, shumica prej nesh përjetojnë shqetësime fizike, emocionale ose njohëse. Pse? Sepse shumica prej nesh kanë një qëllim – të hulumtuar me vetëdije ose jo – për të shmangur dëmtimin e të tjerëve.
Në psikologji, ndonjëherë i referohemi shkëputjes midis vlerave dhe sjelljeve tona si disonancë konjitive. Disonanca konjitive ndikon tek të gjithë ne, që nga adhuruesit e kafshëve që nuk u pëlqen të mendojnë se nga vjen mishi i tyre, tek shpenzimet kronike në vend që të kursejnë, tek pirja dhe ngrënia e tepërt kur synojmë të kujdesemi mirë për trupin tonë.
Ne kemi strategji të sofistikuara njohëse, si racionalizimi dhe fajësimi, që na ndihmojnë të reduktojmë shqetësimin e disonancës. Fatkeqësisht, këto strategji shpesh shërbejnë për të na larguar nga rrënja e vështirësisë: njohja dhe të jetuarit në përputhje me qëllimet tona. Synimet dhe karma
Synimet janë në qendër të konceptit të karmës: qëllimet pas veprimeve tona krijojnë energji që formëson të ardhmen tonë. Synimet e shëndetshme dhe të dhembshur krijojnë një të ardhme karmike shumë të ndryshme nga qëllimet egoiste ose hakmarrëse.
Çdo veprim, dhe qëllimi i tij shoqërues, krijon një valëzim me të cilin luftojmë herët a vonë. Në të vërtetë, mënyra se si ndihemi sot është produkt i veprimeve tona dhe i synimeve pas atyre veprimeve, në të kaluarën.
Nuk besoni në karma? Pyetni një neuroshkencëtar. Ata do t’ju thonë se ajo që ne bëjmë në mënyrë të përsëritur lidhet me trurin tonë, duke ndryshuar sistemet tona nervore për të promovuar më shumë të njëjtën sjellje. Kështu ne zotërojmë aftësi si luajtja e pianos; është gjithashtu mënyra se si ne formojmë zakone të këqija dhe varësi.
Fuqia e qëllimit – Sqarimi i synimeve tuaja
Pra, si t’i qartësojmë qëllimet tona në mënyrë që të mund të jetojmë më plotësisht? Këtu janë disa këshilla nga psikologjia budiste.
1.Kontrolloni bindjet dhe motivimet tuaja – Synimet tona rrjedhin nga besimet tona për botën (Right View). Besimet e gabuara çojnë në qëllime të gabuara, gjë që krijon më shumë konfuzion dhe probleme. Kornfield thotë: “Kur motivimi ynë është i rrënjosur në zemërimin, padenjësinë, kapjen, vetëgjyqësinë, frikën dhe depresionin, dhe ne veprojmë nga këto synime, ne i përjetësojmë këto modele të dhimbshme.” Kur merrni një vendim, ndaloni dhe pyesni veten nga cilat besime dhe motive po veproni. Nëse identifikoni të menduarit e njëanshëm ose një dëshirë për të vepruar nga frika, zemërimi ose dhimbja, ndaloni dhe rishikoni mentalitetin tuaj.
A ka një këndvështrim tjetër që mund të merrni? A ka ndonjë praktikë faljeje që mund të ndërmerrni përpara se të veproni? Çfarë veprimi do të ndërmerrnit nëse veproni nga vetja juaj më e mençur dhe më e dhembshur? Mos kini frikë të ndryshoni mendje, të pranoni se keni gabuar, të adoptoni një perspektivë të re ose të veproni si personi më i madh.
2.Sqaroni qëllimet tuaja me shkrim – Kjo mund të kërkojë disa eksplorime. Nëse keni nevojë për ndihmë për të rafinuar qëllimet tuaja, kaloni pak kohë duke mbledhur ide në letër. Ju mund ta bëni këtë ngadalë, gjatë një jave, ose në një pjesë të caktuar kohe. Zgjidhni fjalë, deklarata, citate ose imazhe që kapin ndjenjën që dëshironi për veten tuaj në botë ose për botën. Gjeni një temë ose tema midis ideve që keni mbledhur. Shihni nëse mund ta distiloni atë në disa fjalë ose një fjali. Miratojeni këtë si qëllimin tuaj për muajin. Shkruajeni dhe vendoseni diku ku do ta shihni. Konsideroni të bëni një kolazh ose tabelë vizioni për të sjellë në jetë kuptimin e këtyre fjalëve për ju. Lërini vetes të përditësoni qëllimet tuaja aq shpesh sa të jetë e nevojshme – ndërsa rriteni dhe ndryshoni, kështu mund të ndryshojnë edhe vlerat, qëllimet dhe synimet tuaja.
3.Përkushtoju vetes çdo ditë – Është shumë e lehtë të zgjedhësh qëllime gjithëpërfshirëse dhe me tingull të bukur. Është shumë më e vështirë t’i praktikosh ato çdo ditë. Për të vepruar me qëllimin e duhur, ne duhet të angazhohemi dhe të riangazhohemi vazhdimisht, në mënyrë që ata të mbeten në ballë të mendjeve tona. Për ta arritur këtë, unë rekomandoj të miratoni një ritual në mëngjes për t’ju kujtuar qëllimet tuaja. Për shembull, mund të jetë një praktikë e shkurtër mirënjohjeje, një lexim i shkurtër, ditar ose lutje. Me këtë ritual, ne vendosëm tonin e ditës me qëllimet tona më të thella në mendje. Më pas, ne praktikojmë kontrolle të rregullta gjatë ditës dhe veçanërisht kur përballemi me vendime. Mund të vendosni një alarm në orën tuaj për t’ju kujtuar, ose të krijoni një zakon të rishikoni qëllimet tuaja gjatë drekës ose sa herë që përdorni banjën.
Së fundi, ne kontrollojmë në fund të ditës për të parë se si i përmbushëm qëllimet tona dhe ku dështuam. Ne e bëjmë këtë për të mësuar, jo për të ndëshkuar. Ne nuk po përpiqemi për përsosmëri. Ne thjesht po kontrollojmë busullën tonë për t’u siguruar që jemi ende në kurs dhe bëjmë korrigjimet e nevojshme të kursit, duke mirëpritur të gjitha mësimet e mësimit të ofruara gjatë rrugës.
4.Përqendrohuni në idenë e karmës – Nëse keni vështirësi në artikulimin e qëllimeve të qarta dhe specifike, mund ta kanalizoni idenë e karmës për t’ju ndihmuar të lundroni në jetën e përditshme me qëllime më të gjera dhe më fleksibël. Çdo ditë, çdo mendim, çdo zgjedhje dhe çdo veprim është një mundësi për të gjeneruar karma pozitive ose negative. Ju nuk keni nevojë të jeni një studiues budist për të njohur llojet e mendimeve, veprimeve dhe sjelljeve që çojnë në karma të mirë: ato që janë të dobishme, të dhembshur, të dashur dhe bujare. Kur tregojmë dhembshuri, dashuri dhe bujari ndaj vetes dhe të tjerëve, ne krijojmë energji pozitive në botë që formon rrethanat tona të ardhshme për mirë.
Nëse ju shërben, mendoni për jetën tuaj si një seri mundësish karmike dhe përdorni idenë e gjenerimit të karmës pozitive për të ndihmuar në drejtimin e zgjedhjeve tuaja. Nëse i kushtoni vëmendje, kjo ndoshta do t’ju çojë të fitoni qartësi se cilat synime janë vlerat më domethënëse personalisht në jetën tuaj.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
