Inteligjenca emocionale është tema e vitit, sipas revistave, konsulentëve të burimeve njerëzore, drejtuesve dhe shkencëtarëve. Duket se ekspertë nga e gjithë bota janë në marrëveshje për ta konsideruar atë “kompetencën e së ardhmes”, pasi të kesh atë do të jetë vendimtare për të ndryshuar veten dhe botën.
Gjithnjë e më shumë prova shkencore tregojnë se inteligjenca emocionale ndikon pozitivisht në performancën e vendit të punës, deri në atë pikë sa që Forumi Ekonomik Botëror ka përfshirë inteligjencën emocionale midis dhjetë aftësive më të mira të kërkuara deri në vitin 2020. Për më tepër, individët me nivele të larta të pjesës emocionale (QE) janë më efektiv në marrëdhënie dhe zakonisht përjetojnë një mirëqenie më të madhe psikologjike dhe fizike.
Çfarë është inteligjenca emocionale
Koncepti i inteligjencës emocionale është bërë i njohur falë librave të psikologut Daniel Goleman. Psikologu amerikan e përkufizon atë si “aftësi për të njohur ndjenjat e veta dhe ato të të tjerëve, por edhe aftësinë për të ditur të menaxhojnë emocionet në mënyrë efektive”.
Në bestsellerin e tij “Inteligjenca Emocionale”, botuar në 1996, Goleman shfaq një model të ri inteligjence të propozuar fillimisht nga John Mayer dhe Peter Salovey në 1990. Ky konceptim i ri i inteligjencës, i ndryshëm nga ai klasik i bazuar në logjikë-matematikë, është i përbërë nga 4 faktorë:
- Perceptimi me saktësi i emocioneve të një personi dhe ato të të tjerëve,
- Përdorimi i emocioneve për të menduar më rrjedhshëm dhe në mënyrë racionale,
- Kuptimi i emocioneve, gjuha emocionale dhe gjuha e trupit,
- Menaxhimi i emocioneve të vetvetes dhe të njerëzve të tjerë për të arritur qëllime të mëdha.
Tani, e gjithë kjo do t’ju duket e shkëlqyeshme, por gjithashtu do të mendoni se kjo është një dhuratë që jo të gjithë e kanë. Lajmi i mirë është se disa hulumtime kanë treguar se inteligjenca emocionale mund të mësohet.
Këtu janë 6 këshilla për të filluar.
- Jepini emrin e duhur asaj që ndjeni.
Njerëzit priren të mos flasin për emocionet e tyre dhe kjo është e keqe, sepse emocionet ndikojnë në vendimet që marrin. Dhënia e emrit të duhur për një gjë është hapi i parë për ta dominuar atë. Disa janë më të rehatshëm duke përdorur fraza gjenerike të tilla si “Kam flutura në stomak” ose “Kam një nyjë në fyt”, në vend që të identifikojnë atë që kanë brenda vetes dhe ta shprehin atë saktë (siç është trishtimi ose ankthi)
Praktikoni t’i jepni emrin e duhur asaj që ndjeni, duke përdorur etiketat e ndjenjave të vërteta (për shembull: Jam i irrituar, i lumtur, me ankth, i zhgënjyer, etj.). Nëse nuk dini shumë, nuk ka asnjë problem. Tani një kërkim i shpejtë në internet është i mjaftueshëm për të përftuar një fjalor të mirë “psikologjik”.
- Analizoni se si ndikojnë emocionet në gjykimin tuaj.
Tani që më në fund i keni dhënë një emër se si ndiheni, merrni pak kohë për të kuptuar se si këto emocione ndikojnë në mendimet dhe sjelljet tuaja. Për shembull, kur jeni i trishtuar, keni tendencë të jeni edhe më intolerantë ndaj mundësisë për të marrë dështime, prandaj ju i nënvlerësoni (mbase padrejtësisht) shanset për të qenë i suksesshëm.
Nga ana tjetër, kur jeni shumë të ngazëllyer për një mundësi, mund të mbivlerësoni shanset për sukses. Kjo mund të na çojë të ndërmarrim rreziqe pa shqyrtuar pasojat e mundshme. Për të marrë vendime më të mira, mësoni të njihni emocionet tuaja dhe si ato ndikojnë në gjykimin tuaj.
- Vendosni nëse emocioni që ndjeni është i dobishëm apo ju pengon.
Çdo ndjesi që ne perceptojmë ka fuqinë për të ndihmuar ose penguar bazuar në mënyrën se si ne e menaxhojmë atë. I njëjti emocion mund të jetë pozitiv ose negativ në situata të ndryshme. Shembulli më i mrekullueshëm është emocioni i trishtimit. Mund të na ndihmojë të kujtojmë se duhet të nderojmë kujtimin e një personi të zhdukur duke na shtyrë të ndërmarrim veprime pozitive. Shumë bamirësi të mëdha, në të vërtetë, lindin pas vdekjes së një të dashur.
Themeluesit dhe aktivistët e atyre organizatave nuk bëjnë asgjë tjetër përveç se sublimojnë trishtimin e tyre, të gjeneruar nga kujtime të dhimbshme dhe e përdorin atë energji për të kryer vepra të dobishme për të mirën e të gjithë komunitetit. Në këtë rast, trishtimi padyshim që ka një vlerë pozitive. Sidoqoftë, ka raste kur trishtimi mund të kthehet dhe të pengojë jetën e përditshme, duke shuar çdo flakë motivimi brenda nesh.
Për këtë arsye, është e rëndësishme të identifikoni emocionin që ndjeni në një moment të caktuar dhe më pas të përcaktoni nëse është miku ose armiku juaj, në mënyrë që të arrini qëllimin që i keni vendosur vetes. Ajo që duhet të bëni është të eksperimentoni me strategji të ndryshme për të menaxhuar emocionet.
Ju mund të përdorni meditimin për disa minuta në ditë për t’u qetësuar. Edhe bërja e aktiviteteve të thjeshta si ecja nëpër lagje mund t’ju ndihmojë të pastroni mendjen.
- Vini re emocionet e të tjerëve.
Ata që nënvlerësojnë efektet e emocioneve të tyre, sipas të gjitha gjasave, nënvlerësojnë gjithashtu edhe ato të të tjerëve, dhe ky është çelësi i vërtetë i inteligjencës emocionale. T’i kushtosh vëmendje emocioneve të të tjerëve të lejon të mos jesh armiqësor me dikë vetëm sepse nuk pajtohesh me ato që ai thotë. Kjo shmang konfrontimet e panevojshme. Kushtojini vëmendje gjendjeve emocionale të të tjerëve, në mënyrë që të mund të kuptoni më mirë sesi ato emocione po ndikojnë në mënyrën se si e perceptojnë botën dhe si pasojë edhe si silleni.
- Kufizoni kohën që kaloni në telefon.
Të harxhosh shumë kohë në ekranet e kompjuterit ose të telefonit ndikon negativisht në marrëdhëniet e tua. Disa hulumtime kanë theksuar se të kesh një telefon të dobishëm kur kalon kohë me dikë mund të pengojë ndjenjën e besimit të tjetrit ndaj teje. Të shpenzosh shumë kohë në telefon gjithashtu mund të ndërhyjë në aftësinë për të lexuar dhe kuptuar emocionet e të tjerëve, e cila – siç thamë edhe më parë – është një nga shtyllat e inteligjencës emocionale.
Një studim i botuar në vitin 2014 në revistën “Computer in Human Behaviour” zbuloi se adoleshentët të cilët kalojnë pesë ditë duke bërë jashtë kampim, pa qasje në pajisjet e tyre dixhitale, përmirësojnë dukshëm aftësinë e tyre për të lexuar emocionet e njerëzve të tjerë.
Një këshillë është të përdorni funksionin “Koha e përdorimit” të telefonit tuaj celular (të disponueshëm si në iPhone ashtu edhe në Android) për të monitoruar kohën që kaloni çdo ditë në këto pajisje.
- Reflektoni në përparimin tuaj.
Në fund të çdo dite, reflektoni për përparimin tuaj. A ishit në gjendje të ndërvepronit në mënyrë produktive me një koleg tuajin, i cili tregoi shenja të qarta zhgënjimi dhe ishte i pakontrollueshëm?
Nëse e keni bërë këtë, kontribuoni për veten tuaj dhe regjistroni në një ditar të gjithë përparimin tuaj në fushën e inteligjencës emocionale. Gjithashtu shkruani të gjitha gjërat që ju nevojiten për t’u përmirësuar. Mësoni me kujdes nga këto gabime për një të ardhme më të mirë.
Burimi / http://www.psicologiaapplicata.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
