A ndiheni shpesh në ankth apo keni shqetësime që duket se konsumojnë mendimet tuaja? Nëse po, mund të vuani nga ankthi. Për fat të keq, ankthi shpesh keqkuptohet, duke çuar në përjetësimin e miteve dhe keqkuptimeve të ndryshme të ankthit.
Ankthi është një përvojë e zakonshme që prek miliona njerëz në mbarë botën. Sot, le të thellohemi në fushën e miteve të ankthit, duke i zhbërë ato një nga një për të hedhur dritë mbi të vërtetën pas këtyre keqkuptimeve të përhapura gjerësisht. Le të eksplorojmë nëntë mite mbizotëruese të ankthit për të fituar qartësi dhe për t’u ndjerë më pak në ankth duke kuptuar këtë gjendje komplekse të shëndetit mendor.
Miti 1: Ankthi thjesht shqetëson shumë
Ankthi shpesh thjeshtësohet si thjesht një shqetësim i tepruar. Ndërsa shqetësimi mund të jetë pjesë e ankthit, është thelbësore të kuptohet se ankthi shtrihet përtej shqetësimeve të përditshme. Ankthi është një gjendje komplekse e shëndetit mendor e karakterizuar nga ndjenja të vazhdueshme dhe dërrmuese të frikës, shqetësimit dhe frikës. Mund të shfaqet fizikisht, emocionalisht dhe njohës, duke ndikuar në aspekte të ndryshme të jetës së një individi.
Miti2: Ankthi është një shenjë dobësie
Një nga keqkuptimet më të dëmshme për ankthin është nocioni se ai është një shenjë dobësie ose mungesë elasticiteti. Ky keqkuptim jo vetëm që stigmatizon individët me ankth, por gjithashtu i dekurajon ata të kërkojnë ndihmë dhe mbështetje. Në realitet, ankthi nuk është një reflektim i dobësisë, por një gjendje mjekësore legjitime e shkaktuar nga një kombinim i faktorëve gjenetikë, mjedisorë dhe neurologjikë. Duhet forcë dhe guxim për të përballuar dhe menaxhuar ankthin.
Miti 3: Ankthi është vetëm një fazë, do të largohet më vete
Një mit tjetër i përhapur është se ankthi është një fazë e përkohshme që natyrisht do të zhduket me kalimin e kohës. Ndërsa simptomat e ankthit mund të luhaten, është thelbësore të pranohet se çrregullimet e ankthit janë kushte kronike që kërkojnë menaxhim dhe trajtim të duhur. Injorimi ose shpërfillja e ankthit mund të përjetësojë ndikimin e tij negativ në mirëqenien mendore dhe fizike të një individi. Kërkimi i ndihmës profesionale dhe miratimi i strategjive të përballimit është thelbësor për menaxhimin efektiv të ankthit.
Miti 4: Ankthi është gjithçka në kokën tuaj, ju thjesht mund të dilni prej saj
Ankthi shpesh hidhet poshtë si një pjellë e imagjinatës së dikujt, duke nënkuptuar se individët thjesht mund të “shkëputen prej tij” nëse përpiqen mjaftueshëm. Megjithatë, ankthi është një ndërveprim kompleks i faktorëve biologjikë, psikologjikë dhe mjedisorë. Ai përfshin ndryshime të ndërlikuara në kiminë e trurit dhe rrugët nervore, duke e bërë atë larg diçkaje që mund të kontrollohet ose kapërcehet lehtësisht vetëm me vullnet. Është thelbësore t’i qasemi ankthit me ndjeshmëri dhe mirëkuptim, duke njohur ndikimin e tij të thellë në jetën e individëve.
Miti 5: Vetëm njerëzit e turpshëm ose nervozë përjetojnë ankth
Ky është një nga mitet më të përhapura të ankthit. Por ndryshe nga besimi popullor, ankthi nuk kufizohet vetëm tek individët e trembur ose nervozë. Ndërsa disa njerëz mund të kenë një predispozitë ndaj ankthit për shkak të tipareve të personalitetit, çrregullimet e ankthit mund të prekin këdo, pavarësisht nga sjellja e tyre e jashtme. Ankthi nuk diskriminon në bazë të llojit të personalitetit apo preferencave sociale. Është një gjendje që mund të prekë njerëz nga të gjitha sferat e jetës, duke theksuar nevojën për dhembshuri dhe mbështetje për ata që përballen me ankthin.
Miti 6: Mjekimi është zgjidhja e vetme për ankthin
Ekziston një ide e gabuar se mjekimi është zgjidhja e vetme për menaxhimin e ankthit. Ndërsa mjekimi mund të jetë një mjet i vlefshëm në trajtimin e ankthit, ai nuk është alternativa e vetme. Menaxhimi i ankthit është një proces shumëdimensional që mund të përfshijë një kombinim të terapive, ndryshimeve të stilit të jetesës dhe praktikave të vetë-kujdesit. Terapia njohëse-sjellëse (CBT), teknikat e relaksimit, stërvitja, ndërgjegjja dhe rrjetet mbështetëse janë vetëm disa shembuj të qasjeve jo-farmakologjike që mund t’ju ndihmojnë në mënyrë efektive të ndiheni më pak të shqetësuar dhe të lehtësoni simptomat e ankthit.
Miti 7: Ankthi nuk është një gjendje serioze
Çrregullimet e ankthit shpesh banalizohen si një shqetësim i vogël ose një pjesë normale e jetës së përditshme. Megjithatë, ankthi mund të ndikojë thellësisht në cilësinë e jetës dhe funksionimin e një individi. Mund të ndërhyjë në punën, marrëdhëniet dhe mirëqenien e përgjithshme. Ankthi i patrajtuar mund të çojë në një sërë komplikimesh, duke përfshirë sulmet e panikut, depresionin, abuzimin me substancat dhe çështjet e shëndetit fizik. Njohja e seriozitetit të ankthit është thelbësore në promovimin e ndërhyrjes së hershme dhe mbështetjen e duhur.
Miti 8: Fëmijët nuk mund të përjetojnë ankth
Ankthi nuk kufizohet vetëm tek të rriturit; fëmijët gjithashtu mund të përjetojnë çrregullime ankthi. Megjithatë, simptomat e ankthit tek fëmijët mund të shfaqen ndryshe në krahasim me të rriturit.
Në vend që të shprehin frikën dhe shqetësimet e tyre në mënyrë eksplicite, fëmijët mund të shfaqin shenja të tilla si shqetësim, probleme me gjumin, nervozizëm dhe ankesa fizike si dhimbje koke ose dhimbje barku. Identifikimi dhe adresimi i ankthit tek fëmijët është jetik për të mbështetur mirëqenien e tyre emocionale dhe për të parandaluar pasojat afatgjata.
Miti 9: Ankthi është i patrajtueshëm, ju duhet të jetoni me të
Një nga mitet më dëshpëruese që rrethon ankthin është besimi se ai nuk trajtohet, duke i lënë individët të ndihen të pafuqishëm dhe të dorëzuar ndaj një jete me ankth të përhershëm. Në realitet, ankthi është një gjendje shumë e trajtueshme. Me mbështetjen e duhur, individët mund të mësojnë mekanizma efektivë të përballimit, të zhvillojnë elasticitetin dhe të rimarrin kontrollin mbi jetën e tyre. Ndërhyrjet terapeutike, të tilla si terapia kognitive-sjellëse (CBT), mund t’i pajisin individët me mjete praktike për të menaxhuar simptomat e ankthit dhe për të zvogëluar ndikimin e tyre në funksionimin e përditshëm.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
