Në epokën e teknologjisë dhe komunikimit të shpejtë, rrjetet sociale janë bërë një pjesë e pandashme e jetës sonë. Megjithatë, një pyetje që shtrohet shpesh është: A duhet të ketë një moshë minimale për t’u regjistruar në platformat e mediave sociale?
Ndikimi i rrjeteve sociale te fëmijët dhe adoleshentët
Shumica e platformave të njohura, si Facebook, Instagram, TikTok dhe Snapchat, vendosin një kufi minimal moshe prej 13 vjeç, bazuar në Ligjin Amerikan për Mbrojtjen e Privatësisë së Fëmijëve në Internet (COPPA). Megjithatë, studime të ndryshme tregojnë se shumë fëmijë i anashkalojnë këto kufizime duke krijuar llogari me informacion të rremë.
Por sa i sigurt është përdorimi i mediave sociale për fëmijët? Ekspertët e psikologjisë dhe shkencëtarët e zhvillimit të trurit paralajmërojnë se përdorimi i tepërt i mediave sociale mund të ndikojë negativisht te zhvillimi i tyre emocional dhe mendor.
1.Shëndeti mendor dhe vetëvlerësimi
Studime të ndryshme kanë treguar se përdorimi i tepërt i rrjeteve sociale mund të çojë në ankth dhe depresion te të rinjtë. Një raport i vitit 2023 nga “American Psychological Association” thekson se adoleshentët që kalojnë më shumë se tre orë në ditë në rrjetet sociale kanë një rrezik më të lartë për probleme të shëndetit mendor. Presioni për të pasur një imazh “të përsosur” dhe krahasimi me të tjerët mund të ndikojë negativisht në vetëbesimin e fëmijëve.
2.Varësia nga teknologjia
Një studim nga Universiteti i Harvardit zbuloi se notifikimet dhe pëlqimet në rrjetet sociale aktivizojnë qendrat e shpërblimit në tru, duke krijuar varësi të ngjashme me atë të lojërave të fatit. Kjo mund të ndikojë në aftësinë e fëmijëve për të përqendruar vëmendjen dhe për të krijuar marrëdhënie të shëndetshme jashtë botës digjitale.
3.Rreziku i bullizmit dhe sigurisë online
Sipas një raporti të “UNICEF”, mbi 30% e adoleshentëve në botë kanë përjetuar bullizëm kibernetik. Fëmijët shpesh nuk janë të ndërgjegjshëm për rreziqet që lidhen me ndarjen e informacionit personal online dhe mund të bëhen lehtësisht viktima të mashtrimeve apo manipulimeve.
Argumentet pro dhe kundër një kufiri më të lartë moshe
Argumentet pro:
-Mbrojtja e fëmijëve nga përmbajtje të papërshtatshme
-Ulja e rrezikut të varësisë nga teknologjia
-Zhvillimi më i shëndetshëm psikologjik dhe emocional
Argumentet kundër:
-Kufizimi i aksesit në informacion dhe komunikim
-Vështirësia e zbatimit të rregullave (fëmijët mund t’i anashkalojnë kufizimet)
-Mungesa e edukimit digjital për përdorim të sigurt në moshë të vogël
Cila është zgjidhja?
Nuk mjafton vetëm vendosja e një kufiri moshe, por duhet të ketë edhe edukim për sigurinë digjitale. Prindërit, mësuesit dhe platformat sociale duhet të bashkëpunojnë për të krijuar një mjedis më të sigurt për fëmijët. Në vend që të ndalohet plotësisht përdorimi i mediave sociale, një qasje më e mirë do të ishte monitorimi dhe edukimi mbi rreziqet dhe përfitimet e tyre.
Vendosja e një moshe minimale për përdorimin e mediave sociale është e nevojshme për të mbrojtur fëmijët nga ndikimet negative, por nuk është një zgjidhje e mjaftueshme. Çelësi qëndron te edukimi dhe ndërgjegjësimi për përdorimin e përgjegjshëm të teknologjisë. Vetëm në këtë mënyrë, të rinjtë mund të përfitojnë nga mundësitë e pafundme të internetit pa u bërë viktima të tij.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
