Tashmë jemi më të njohur me efektet e mundshme anësore nga vaksina kundër COVID-19 që ndërveprojnë me sistemin tonë imunitar. Ekspertët theksojnë probleme si lodhja dhe ethet, të cilat tregojnë se vaksina po funksionon (për sa kohë që ato nuk janë treguese e një reaksioni alergjik).
Pra, çfarë do të thotë kjo për ata që nuk kanë efekte anësore?
Ne u kërkuam ekspertëve të vaksinave të na japin një përmbledhje të kuptimit të efekteve anësore dhe nëse ashpërsia e tyre parashikon se sa efektive do të jetë përgjigjja imune ndaj virusit COVID-19.
Së pari, një përmbledhje mbi atë që shkakton efekte anësore të vaksinës COVID-19.
Efektet anësore të vaksinës COVID-19 janë ose një manifestim fizik i përgjigjes imune të trupit tuaj – i cili është rasti për shumicën e njerëzve – ose një reaksion alergjik, tha Jesse Erasmus, asistent profesor në departamentin e mikrobiologjisë në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Uashingtonit .
Erasmus tha se efektet anësore që keni nga një vaksinë zakonisht varen nga lloji i teknologjisë së vaksinës që përdoret për të krijuar imunizimin (për shembull mARN është lloji i teknologjisë që përdorin kompanitë Pfizer-BioNTech dhe Moderna) dhe si ata përbërës bashkëveprojnë me sistemin tuaj imunitar.
Sa i përket llojeve të koronavirusit, “të gjitha vaksinat që aktualisht janë autorizuar për përdorim emergjent kanë profile shumë të ngjashme të efekteve anësore”, tha Colleen Kelley, një profesor i asociuar i sëmundjeve infektive në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Emory dhe hetues kryesor për provat klinike të vaksinave Moderna dhe Novavax Phase 3 në sitin e hulumtimeve klinike të Qendrës Ponce de Leon në Atlanta.
Kelley mendon që efektet anësore të vaksinave kundër COVID-19 rrjedhin kryesisht nga trupi duke iu përgjigjur proteinës spike që vaksina fut në sistemin imunitar, e cila e ndihmon atë të njohë (dhe pastaj të luftojë) proteinën spike të koronavirusit nëse ajo hyn në trup.
Kur bëhet fjalë për reagime alergjike ndaj vaksinës, të cilat janë të rralla, një hipotezë për vaksinat e ARN-së është se njerëzit mund të jenë alergjikë ndaj një përbërësi të quajtur glukol polietilen, një shtesë e zakonshme e ushqimit, tha Erasmus.
Pse disa njerëz kanë efekte anësore më të këqija se të tjerët?
Bazuar në përvojat e njerëzve, duket se disa kanë reagime më të këqija se të tjerët. Por shkencërisht nuk ka ende ndonjë arsye të konfirmuar për këtë.
“Në të vërtetë nuk ka ndonjë faktor dallues që do të predispozonte një individ që kishte më shumë efekte anësore kundrejt tjetrit”, tha Richard Dang, një farmacist dhe asistent profesor i farmacisë klinike në Universitetin e Kalifornisë Jugore. “E vetmja gjë që kemi parë në të dhënat klinike deri më tani është që individët më të rinj duket se përjetojnë efekte anësore më të larta sesa individët e moshuar dhe ne e shohim atë edhe në botën reale.”
Janë raportuar raste në të cilat ata që ishin përballur më parë me virusin pësuan efekte anësore më të ashpra pasi morën vaksinat e tyre.
“Çuditërisht, duket se njerëzit që mund të kenë pasur COVID-19 para vaksinës së tyre kanë tendencë të kenë kohëzgjatje më të gjatë të simptomave,” shtoi Kelley. “Por ne po mbledhim ende të dhëna shkencore për ta mbështetur vërtetë këtë.”
A ka ndonjë lidhje ashpërsia e efekteve anësore me atë se sa mirë trupi juaj do të luftojë COVID-19, nëse ekspozohet ndaj tij?
Megjithëse është një pyetje e vlefshme, duhet të bëhen më shumë studime për të zbërthyer atë që nënkupton ashpërsia e efekteve anësore, tha Anna Wald, një mjeke e sëmundjeve infektive dhe studiuese në testet e vaksinave COVID-19 në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Uashingtonit.
Por Erasmus, Kelley dhe Wald thonë se efektiviteti i vaksinës nuk ka gjasa të përcaktohet nga sa të rënda janë efektet tuaja anësore.
“Mos harroni se shumica e njerëzve kanë efekte anësore të lehta ose aspak në provat klinike [për vaksinat e mARN] dhe prapëseprapë vaksina u pa se kishte 95% efektivitet në mbrojtjen e tyre nga sëmundja,” vuri në dukje Wald.
Nëse zhvilloni efekte anësore të lehta ose të rënda, është e rëndësishme të dini se çfarë të bëni.
Në fund të fundit, përfitimet e vaksinave janë më të mëdha se efektet anësore. Të vaksinohesh do të thotë të mbrosh veten nga të sëmurit rëndë, shtrimi në spital dhe vdekja nga COVID-19.
Nëse hasni efekte anësore, ka disa gjëra që mund të bëni. Në kohën e vaksinimit, pyesni personin që ju vaksinon se kë duhet të kontaktoni për kujdesin vijues nëse ju duhet, tha Dang. Ju gjithashtu duhet të prisni 15 deri në 30 minuta në vendin e vaksinës, me qëllim që të siguroheni se nuk keni ndonjë reagim të rëndë alergjik.
Zakonisht, nëse jeni duke përjetuar efekte anësore të lidhura me sistemin imunitar, si lodhje, dhimbje koke ose ethe, tha Kelley, ju mund të merrni një qetësues të dhimbjeve ose etheve, siç është Tylenol, më pas bëni një sy gjumë nëse mundeni. Sigurohuni që të qëndroni të hidratuar edhe kur ndiheni mirë.
Ky problem ka të ngjarë të zgjidhet brenda një deri në katër ditë e shumta, tha Kelley. Nëse zgjat më shumë duhet të caktoni një takim me mjekun tuaj ose të shkoni në vendin ku keni marrë vaksinën tuaj. Ju duhet të kërkoni kujdes urgjent ose të telefononi urgjencën nëse keni vështirësi në frymëmarrje ose ënjtje të konsiderueshme.
Ju gjithashtu mund të regjistroheni dhe të raportoni disa nga efektet tuaja anësore në programin V-safe të Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, tha Dang. V-safe ju dërgon çdo ditë, më pas çdo javë, mesazhe me tekst për të parë se si jeni dhe nëse përjetoni ndonjë reagim. Nëse raportoni reagime të ashpra, ajo njofton CDC për t’ju kontrolluar më tej.
Mos harroni se zakonisht efektet anësore janë një pjesë shumë normale e vaksinës kundër COVID-19.
Burimi / https://www.huffpost.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
