Përgatiti Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor
Çfarë ndodh kur miti shpërndahet? Si ndihet i vogli kur mëson se ai që i solli dhuratën nuk ishte askush tjetër veçse babai i tij me uniformë? Dhe si t’ia shpjegojmë vogëlushit tonë se kjo që i kemi thënë deri tani është gënjeshtër?
Shumica e prindërve, në përpjekjen e tyre për të krijuar një botë magjike për fëmijët e tyre, riprodhojnë historinë e Santa Claus dhe përpiqen në çdo mënyrë t’i bindin ata për ekzistencën e tij. Nuk është e vështirë. Që kur një pije e njohur e ktheu historinë e vërtetë të Shën Vasilit në versionin e saj dhe krijoi imazhin e saj aktual, këtë periudhë të vitit ne jemi duke u bombarduar nga filma, lojëra, reklama, fshatra Krishtlindjesh, kostume, stoli e shumë të tjera, dhe forma e tij tashmë është pjesë e Vitit të Ri.
Dhe me të vërtetë, është një përrallë kaq e bukur.
Gëzimi i tyre rritet me kalimin e ditëve. Dhe kur padurimi përfundon me ardhjen e Vitit të Ri dhe dhuratën aventureske, fëmija lundron në një det lumturie.
Por edhe në planin njohës, miti i Babadimrit ka shumë për t’i ofruar fëmijës. Mosha parashkollore është mosha në të cilën fëmija jeton mes botës imagjinare dhe asaj reale. Përrallat ushqejnë shpirtin e tij. Lodrat pretenduese janë një fazë e rëndësishme e zhvillimit të fëmijës dhe nxisin kreativitetin dhe imagjinatën e tij. Kështu, fëmija promovon shpirtin e tij, mendjen e tij, duke mësuar në të njëjtën kohë për solidaritetin, shoqërinë, ndarjen, vlerat që mbizotërojnë në këto ditë festive.
Problemet fillojnë zakonisht pas moshës 5-vjeçare, kur fëmija kupton se është vërtetë një përrallë. Ndërsa një fëmijë rritet, të menduarit e tij bëhet më i organizuar dhe logjik ndërsa truri i tij zhvillohet. Kështu nisin pikëpyetjet më pas. Por skenari më i keq është që miti të rrëzohet nga të tjerët, jo nga prindërit, kur fëmija nuk është ende i gatshëm nga ana zhvillimore për të pranuar të vërtetën.
Besimi i tij te njerëzit e afërt tronditet dhe lidhja goditet. Sa “rëndë”do ta marrë fëmija varet nga shumë faktorë:
1.Nga mosha dhe karakteri i tij.
2.Nga lloji i lidhjes që ai ka me prindërit e tij. Një fëmijë në një lidhje të sigurt mund të reagojë më fort, por besimi mund të kthehet më shpejt, ndërsa tek një fëmijë në një lidhje ambivalente, ka më shumë gjasa t’i shtojë një peshë tjetër llojit tashmë të pasigurt të lidhjes.
3.Sa shumë ishin përpjekur vetë prindërit ta bindnin për ekzistencën e babagjyshit dhe ta ruanin këtë përrallë, sidomos kur fëmija kishte filluar të shprehte tashmë dyshime.
4.Nga mënyra se si u informua se në fund historia është një mit.
Sigurisht që ekziston edhe mundësia që familja të mos e përforcojë mitin e Babadimrit si person real. Gëzimi dhe magjia e ditëve vazhdojnë dhe ekzistojnë pa qenë babagjyshi “i vërtetë”. Por kur gjithçka rreth nesh ka imazhin e tij, është e vështirë që fëmija të mbahet jashtë kësaj. Sidomos kur fëmija shkon në kopësht apo çerdhe, duket thuajse utopike të mos e dish ekzistencën e tij. Një alternativë ideale duket se është ruajtja e mitit ashtu siç është: miti! Familja mund të flasë me fëmijën për plakun e shëndoshë ashtu siç lexon një përrallë, pa u përpjekur ta bindë atë për vërtetësinë. Fëmija njihet kështu me mitin e tij dhe e zhvillon atë me imagjinatën e tij, në shoqërinë e prindërve!
Me pak fjalë, ne e ndjekim fëmijën në historinë e tij dhe në lojën imagjinare që ai na drejton, pa ndërhyrë në vullnetin tonë, por duke e lënë të lirë të krijojë. Kështu, atij nuk i mungon asgjë nga magjia e festave, por pa rrezikuar të lëndohet sepse e kanë gënjyer prindërit. Nuk ka nevojë të krijohen prova të rreme për ekzistencën e babagjyshit inekzistent që vjen nga oxhaku. Mjafton dhurata nën pemë. As nuk kemi nevojë ta bindim se zotëria me mjekër është Babadimri: ai është babai që u vesh si Babadimri për të luajtur!
Po nëse, në fund lëndohet kur të vijë koha? Si ta rivendosim imazhin dhe marrëdhënien tonë me fëmijën?
1.Pranojeni ndjenjën e tij. Në mendjen e tij humbja është e madhe dhe pikëllimi i tij është absolutisht i vërtetë.
2.Pyete vetë fëmijën se si ndihet. Dëshiron Babagjyshi të jetë i vërtetë? Lëreni të shprehet lirshëm.
3.Kur fëmija dëshiron, i shpjegoni me fjalë të thjeshta fjalën që i keni thënë për Santa Claus dhe mitin e tij.
4.I kërkoni falje për gënjeshtrën. Fëmija duhet t’ju shohë të pranoni gabimet tuaja.
5.Mund t’i referoheni historisë së vërtetë të Shën Vasilit dhe të shpjegoni paralelen.
6.Mund të sugjeroni që ju dhe fëmija të bëheni Babadimri i këtij viti për disa fëmijë dhe t’u bëni disa dhurata që ai do t’i zgjedhë të njëjtat.
Festat e fundvitit janë një kohë e lumtur, magjike, plot aroma, drita, ngjyra. Vetëmohimi i ditëve, vaktet familjare, ngrohtësia e Krishtlindjeve, të gjitha imazhet e thjeshta teksa skena e përditshme ndryshon nga mjegulla në Krishtlindje, ju japin mundësinë të krijoni përrallën tuaj festive me fëmijët tuaj. Mos harroni se ju krijoni kujtime me fëmijët shoqërues dhe sigurohuni që të jenë unike! Në fund të fundit, do të jenë këto që do t’ju shoqërojnë për gjithë jetën…
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
