Në fokus

March 30, 2020 | 8:05

Blerta Haxhiaj: Distanca Sociale, një ndihmesë e domosdoshme 

 

Ekziston një thënie filozofike për çdo rast, dhe tani duhet një i përshtatshëm. “Mos u shqetësoni për gjëra që janë përtej fuqisë së vullnetit tonë,” tha Seneca në një aforizëm me jehonat e lutjes së qetësisë: “Zot, më jep qetësi të pranoj gjërat që unë nuk mund t’i ndryshoj, guximin për të ndryshuar gjërat që mundem, dhe mençuri për të ditur ndryshimin.” 

Blerta Haxhiaj, studiuese në filozofi,  zv/kryetare e Shoqatës së Sociologëve të Kosovës

Blerta Haxhiaj, studiuese në filozofi,
zv/kryetare e Shoqatës së Sociologëve të Kosovës

Pandemia e koronavirusit hedh pyetje themelore politike, etike dhe ekzistenciale. Si mund të ndihmojnë filozofët në këtë orë nevojë? Nxënësit, Studiuesit, Doktorët në Filozofi dhe të apasionuarit pas filozofisë nuk mund të japin receta ilaçesh kundrejt kësaj sëmundjeje, por në mes të panikut dhe frikës nga pandemia është e drejtë të thuhet se mund t’ju ndihmojnë të praktikoni metodat për të cilat ju gjinden për të dalë nga kjo gjendje ku jemi si përshembull izolimin e vetvetes. 

Së bashku me sociologët, psikologët dhe aktorët e shkencave sociale mund të ofrohen udhëzime dhe ndihma që të kemi sa më pak të lënduar dhe viktima. Në sociologji Distancimi Social është një nga koncepet më të lakuara, e përdorur në studimet e etnicitetit, klasave, gjinisë, statusit etj; kundrejt shumë koncepteve në teoritë sociale si “komuniteti’ të cilat janë shumë të domosdoshme dhe të trajtuara shumë mirë në shoqërinë njërëzore. 

Distanca sociale duhet të merret si hapësirë dhe simbol edhe pse kjo ka kontrast mes tyre, hapësira e imagjinuar është një mënyrë për të kuptuar rëndësinë e saj dhe për të shprehur përfaqësimin gjeometrik që ajo ka. Si kategori formale dhe e interpretuar në kontekstin filozofik dualiteti i imagjinatës dhe reales të distancimi social paraqet një domosdoshmëri esenciale për të arritur rezultatin e kërkuar. 

1

Koncepti i ‘distancës’ siç zbatohet te njeriu, i dalluar nga marrëdhëniet hapësinore është aplikuar mes sociologëve, në përpjekje për të ulur në diçka si të matshme dhe shkallëzimi i mirëkuptimit dhe intimitetit që karakterizojnë personin dhe personalen në marrëdhëniet e përgjithshme. Distanca është funksion i një “statusi mendjeje” në të cilën hasen dallime. Një shoqëri ku janë hequr të gjitha distancat, fizike dhe psikike, në të cilat nuk kishte as tabu, paragjykime, as rezerva të çfarëdo lloji, praktikimi i distancimit social vjen me vështërsitë e saj. Aplikimi i rregullave të mënjëhershme në situata emergjence sjell furishëm një tronditje mendore, psikike, sociale, ekonomike. 

Një fshat, qytet ose komb mund të studiohet nga pikëpamja e përshtatjes, luftës për ekzistencë dhe mbijetesës së anëtarëve të tij individualë në mjedisin e krijuar nga komuniteti në tërësi. Realizimi i asaj që është e rëndësishme dhe çfarë nuk ndihmon në formimin e përgjigjes sonë ndaj rrethanave. Marrja e perspektivës, rivlerësimi i nevojave tona reale është mbështetëse përdorimi i aftësive tona kritike ndihmon, p.sh. të jemi skeptik në lidhje me informacionin, ta testoni atë, të kontrolloni origjinën e tij. 

Filozofia funksionon më së miri në një marrëdhënie reciproke me provave dhe botës reale – kjo e fundit, shpesh e turpëruar nga ajo që po ndodh. Një filozofi e filozofisë në mesin e ekipeve të mjekëve, shkencëtarëve dhe shërbyesve civilë, mund të ofrojë imunitet nga vendimet e nxituara politike, të kujdesit shëndetësor dhe  personal. Në atë masë, filozofia mund të bëjë një ndryshim të vërtetë. 

“Për shumë njerëz, pandemia është një lloj i ri ambiguteti dhe i të qenit i shqetësuar është e kuptueshme: miliona jetë janë trazuar papritur; dezinformata, mosbesimi dhe mohimi janë të shumta; dhe numri i vdekjeve po rritet”. Filozofia e Simone de Beauvoir mund të ndihmojë, sepse ajo tregon se të qenit njerëzor është të jetosh në ambiguitet dhe zgjidhja nuk është për të eleminuar në mënyrë të pasigurtë, por për ta njohur atë si kushtin e ekzistencës. ” Edhe pse mund të ndjehemi të izoluar, veçanërisht në karantinë, mund të jetë e dobishme të dimë se secili nga ne përballet me gjendjen njerëzore së bashku”. Dhe duke qenë se ne të gjithë jemi një fakt i realitetit të njëri-tjetrit, ne ndajmë përgjegjësinë për njëri-tjetrin. 

Refuzimi për të vepruar për të parandaluar përhapjen e virusit na bën të jemi përgjegjës për përkeqësimin e situatës – jo vetëm për njerëzit e tjerë, por për veten tonë, sepse të qenit i ndërlidhur do të thotë që mirëqenia jonë është e lidhur gjithashtu. 

Beauvoir përshkruan njerëzimin si gurë në një hark: sa më të shëndetshëm janë gurët, aq më i shëndetshëm është harku. Ndërsa harku ynë global komprometohet nga pandemitë, ai forcohet duke qenë zemërgjerë, duke u kujdesur për të prekurit dhe duke mbështetur njëri-tjetrin. Mjetet e reflektimit dhe vetë-ndërgjegjësimi janë mbështetës kur gjithçka ndryshon. Filozofia nuk është një organ i dijes, por një mentalitet, një pyetje. Është një dashuri e mençurisë, një mënyrë për të lidhur arsyen me vlerat dhe emocionet, me qëllimin për të jetuar dhe vdekur mirë.

 

Qëndro në shtëpi;

Mbro veten,

Mbro të afërmit e tu,

Ndihmo personelin shëndetësor.

Respektoni e oraret e daljes.

Dilni nga shtëpia vetëm për nevoja jetike

Mbani distancë me njëri-tjetrin në dyqanet ushqimore, fruta-perimet, furrat e bukës dhe farmacitë.

Zbatoni rregullat e higjienës.

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top