Ndonjëherë, familja mund të jetë armiku ynë më i madh. Ka baballarë, nëna, vëllezër apo edhe vjehërr e kunetër që na kritikojnë, na poshtërojnë e na zhvlerësojnë. A e njihni veten si një nga këto viktima?
Ngacmimi familjar është një formë agresioni relacional. Ai bazohet në kritikat, poshtërimin, përbuzjen dhe manipulimin e vazhdueshëm nga prindërit, vëllezërit e motrat ose figura të tjera ndaj një anëtari të caktuar të familjes. Kur përmendet ngacmimi, ne vizualizojmë pothuajse menjëherë një shesh lojrash shkolle ose një mjedis pune, por ekziston një skenar tjetër që shpesh neglizhohet. Kjo është familja. Në të vërtetë, ata ngacmojnë dhe ngacmohen. Për më tepër, ky lloj sulmi psiko-emocional shpesh mund të jetë po aq ose më i dëmshëm sesa përvojat e bullizmit në shkollë. Të kesh një ose më shumë ngacmues që ndajnë kodin tënd gjenetik do të thotë të përballesh me situata të pakëndshme edhe nëse nuk jetoni më në shtëpinë e familjes. Le të hedhim një vështrim më të afërt:
Ngacmimet familjare
Shpesh pretendohet se mënyra më e zakonshme për të shmangur një ngacmues është të largoheni prej tyre, por siç e dini, kjo nuk është gjithmonë e mundur. Në fund të fundit, fëmija që ngacmohet duhet të kthehet në shkollë çdo ditë, ashtu si punëtori që duhet të vazhdojë të shkojë në punë. Në mënyrë të ngjashme, personi që është viktimë e bullizmit familjar duhet të kalojë shumë vite në një mjedis nga i cili është e ka të pamundur për të të shpëtuar.
Ngacmuesit e familjes: kush janë dhe si janë
Ngacmuesit e familjes mund të jenë vetë prindërit ose vëllezërit e motrat e viktimës. Ekziston edhe një situatë tjetër e zakonshme. Është kur dikush fillon një lidhje dhe gjendet në një situatë ku familja e partnerit të tij vazhdimisht e kritikon dhe poshtëron atë. Si rregull, dhunuesi i familjes mund të karakterizohet nga një ose disa lloje tiparesh mjaft specifike. Ato janë si më poshtë:
- Ata përdorin sjellje verbalisht agresive.
- Ata tregojnë sjellje të papjekur emocionalisht.
- Ata janë mashtrues. Ata gjithashtu gënjejnë për t’i bërë të tjerët të ngacmojnë viktimën.
- Ata kontrollojnë.
- Ata janë hakmarrës.
- Ata mund të jenë manipulues.
- Ata mund të veprojnë nga xhelozia dhe zilia.
- Ata janë arrogantë dhe narcisistë.
- Ata mund të përjetojnë ndryshime të dukshme të humorit.
Si shfaqet bullizmi në familje
Ngacmimi familjar mund të jetë konfuz në fillim, p.sh kur je i vogël, normalizon disa dinamika. Megjithatë, ndërsa rriteni, bëheni të vetëdijshëm se sjellja e babait, nënës ose vëllezërve tuaj nuk është e pranueshme. Ti e kupton se ata po të lëndojnë, po të frikësojnë dhe po të vjedhin atë që ke të drejtë.
Shenjat e ngacmimit janë jashtëzakonisht të ndryshme. Sidoqoftë, është thelbësore që ato të njihen sa më shpejt që të jetë e mundur:
- Ata e poshtërojnë viktimën për atë që janë, çfarë bëjnë dhe çfarë thonë. Në fakt i kthejnë në “rosë të shëmtuar”.
- Ata i nënvlerësojnë ato.
- Ata i heshtin dhe i bëjnë të ndihen të pavlerë. Në të vërtetë, ata nuk u japin fare rëndësi brenda familjes.
- Ata kritikojnë dhe tregojnë përbuzje të vazhdueshme ndaj tyre. Në fakt, ata e kthejnë viktimën në “delen e zezë të familjes”.
- Ata krijojnë kaos. Ata e kthejnë çdo bisedë në një argument, duke fajësuar dhe duke bërë pretendime të rreme.
- Ata përdorin shantazh emocional dhe manipulim.
- Ata përdorin krahasime nënçmuese. Për shembull, duke thënë se vëllai juaj është më i mirë se ju.
Efektet psikologjike të lidhura
Ngacmuesi i familjes vepron si një “kafshë territoriale”. Ata janë shpesh të motivuar nga xhelozia ose zilia dhe kërkojnë të dëbojnë viktimën e tyre nga familja.
Si t’i përgjigjemi bullizmit në familje
Askush nuk ka të drejtë t’ju dëmtojë në asnjë mënyrë. Prandaj, ju jeni plotësisht të justifikuar të mbroni veten, të përgjigjeni sa më shpejt që të jetë e mundur dhe madje të raportoni situata të tilla, pavarësisht nëse dhunuesi është një anëtar i familjes. Në të vërtetë, asnjë figurë nuk duhet që t’ju kritikojë, injorojë, rrënjosë frikën dhe pasigurinë dhe t’ju bëjë të ndiheni të pavlerë.
Përgatiti S.P / Burimi exploringyourmind.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
