Nga dhuna fizike te dhuna verbale dhe seksuale, çifti mund të hyjë në një spirale në të cilën integriteti i njërit prej anëtarëve mund të dëmtohet në mënyra të ndryshme, duke rrezikuar shëndetin e tyre fizik dhe mendor. Në këtë artikull ne analizojmë ciklin e dhunës në marrëdhëniet në çift.
Në mënyrë tipike, dhuna brenda çiftit shfaqet gradualisht me kalimin e kohës. Është vendosur një lloj modeli relacional toksik, në të cilin njëri prej anëtarëve ka tendencë të jetë i nënshtruar (i dhunuar / viktimë), ndërsa tjetri tenton të mbizotërojë në një mënyrë shtrënguese (i dhunshëm / agresor).
Karakteristikat e ciklit të dhunës në marrëdhëniet në çift
Dhuna në marrëdhënie është e lidhur ngushtë me pabarazinë shoqërore. Në shumicën e rasteve viktimat janë gra, ndaj të cilave dhuna mund të ushtrohet në mënyra të ndryshme: nga fizike dhe verbale te seksuale. Dhuna seksuale është një realitet në të cilin viktima ndihet më e pafuqishme. Kjo është për shkak të besimit, për fat të keq shumë i përhapur në shoqëri, sipas të cilit marrëdhëniet seksuale në çifte janë gjithmonë konsensuale.
Dëshira për të kontrolluar dhe dominuar partnerin është një formë tjetër e dhunës. Si shembuj mund të përmendim: izolimi i partnerit nga të afërmit, monitorimi i lëvizjeve të tij, oraret, kufizimi i burimeve financiare, etj.
Përshkallëzimi i dhunës
Në shumicën e rasteve, dhuna është e fshehtë në fillim të marrëdhënies, kështu që nuk manifestohet. Në raste të tjera, ajo mund të jetë e pranishme që nga fillimi i marrëdhënies, por në një mënyrë tjetër: është si të shohësh një ajsberg vetëm nga maja pa vërejtur shtrirjen e tij nën ujë. Cikli i dhunës në marrëdhënie zakonisht përfshin 3 faza që ndryshojnë nga njëra-tjetra në intensitet dhe kohëzgjatje. Këto faza janë si më poshtë:
Tensioni: episodet minimale në marrëdhëniet në çift që rrisin tensionin drejt përshkallëzimit që do të çojë në një cikël dhune.
Agresioni: me intensitet më të madh ose më të vogël, pas grumbullimit të një tensioni të caktuar, zakonisht ndodh agresioni ndaj partnerit.
Muaji i mjaltit: tregon dashuri ndaj partnerit – viktimë dhe premton se ai nuk do të ndryshojë.
Pas kësaj faze të fundit, zakonisht ndodh përsëri një periudhë tensioni në të cilën agresioni rishfaqet dhe pastaj ne kalojmë përsëri te pendimi. Viktima tenton ta falë gjithmonë partnerin në fazën e tretë, duke tërhequr akuzat dhe duke i dhënë marrëdhënies një shans të dytë.
Periudha e muajit të mjaltit shkurtohet me çdo cikël, me një përhapje më të madhe të fazave të tensionit dhe agresionit. Megjithëse minimal, afeksioni i dhënë nga agresori shihet si një burim shumë i dobishëm i përforcimit, gjë që e bën të vështirë daljen nga marrëdhënia.
Faktorët e rrezikut për zhvillimin e ciklit të dhunës në marrëdhëniet në çift
Dhuna është rezultat i disa faktorëve që veprojnë në katër nivele: individuale, relacionale, komunitare dhe sociale. Rreziku i sjelljes së dhunshme në marrëdhënie është vështirë të përgjithësohet për shkak të faktorëve kulturorë dhe socialë. Sidoqoftë, faktorët e rrezikut që mund t’i atribuojmë çdo çifti në të cilin ka dhunë janë:
- Niveli i ulët socio-ekonomik dhe kulturor.
- Rinia.
- Histori familjare e abuzimit.
- Abuzimi seksual i fëmijërisë.
- Konsumi dhe varësia nga alkooli dhe droga të tjera.
- Normat e padrejta shoqërore gjinore.
- Sanksione të papërshtatshme ligjore për të ndëshkuar dhunën me bazë gjinore.
- Çrregullimet e personalitetit (veçanërisht çrregullimi i personalitetit të varur tek gratë).
Ndikimi tek fëmijët
Dhuna në një marrëdhënie mund të jetë edhe më serioze nëse ka fëmijë. Fëmijët që rriten në një kontekst të dhunës mund të zhvillojnë çrregullime të humorit, çrregullime ankthi, çrregullime të stresit post-traumatik dhe depresion. Pasojat nuk janë të kufizuara vetëm në sferën emocionale dhe afektive të fëmijës. Performanca e dobët e shkollës dhe problemet e shëndetit fizik mund të shkaktohen gjithashtu nga një kontekst i dhunës në marrëdhënie.
Përveç kësaj, fëmijët që rriten në këtë kontekst janë më të prirur të ushtrojnë dhunë ndaj partnerit të tyre në moshën e rritur. Por kjo nuk është e gjitha: dhuna e hershme në marrëdhëniet gjatë adoleshencës sot është një fakt shqetësues.
Si të parandalojmë ciklin e dhunës në marrëdhëniet në çift?
Krijimi i bazës për një vetëdije më të madhe në shoqëri, si dhe mësimi për të njohur format e ndryshme në të cilat dhuna ka tendencë të shfaqet, mund të ndihmojë në shmangien e saj. Në përgjithësi, strategjitë që mund të përdoren për të parandaluar dhe zvogëluar dhunën në familje mund të jenë:
- Fushatat e difuzionit dhe ndërgjegjësimit të fëmijëve dhe adoleshentëve mbi format e ndryshme të dhunës që mund të ndodhin në marrëdhëniet në çift
- Fushata ndërgjegjësimi për adoleshentët.
- Programet shkollore në të cilat përgjohen forma të ndryshme të dhunës në familje.
- Shpërndarja e materialit didaktik në shkolla, përsa i përket dhunës në marrëdhëniet në çift.
Parandalimi i dhunës së pari duhet të përqendrohet në kontekstin familjar, por konteksti shoqëror nuk duhet të anashkalohet. Programet që edukojnë problemet gjinore janë po aq të rëndësishme për të parandaluar që fëmijët të pranojnë forma të dhunës si normale. Në çdo rast, puna më e rëndësishme e parandalimit fillon nga edukimi, pra nga mësimi i formave të negociatave dhe komunikimit që përjashtojnë dhunën si një mjet për zgjidhjen e konflikteve.
Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
