Të biesh në dashuri nuk varet aq shumë nga zemra, sa nga koka. Kjo nuk do të thotë që dashuria është rezultat i një llogaritjeje ose një arsyetimi logjik: sidoqoftë, është truri ai që vepron si një “dhomë kontrolli”, duke rregulluar trupin tonë dhe duke e bërë atë të transmetojë sinjalet përgjegjëse për ndjenjat e ndryshme tipike të dashurisë. Përfshihen fluturat në stomak dhe skuqjet e faqeve. Kjo është arsyeja pse ne flasim për “kiminë e dashurisë”: truri, përmes transmetimit të impulseve ad hoc, stimulon prodhimin e substancave specifike që shkaktojnë një zinxhir të reaksioneve fizike në trup.
Çfarë bën truri – Të biesh në dashuri është mekanizmi me të cilin lidhet riprodhimi, për këtë arsye mbijetesa e specieve tona rregullohet nga një seri procesesh të zhvilluara nga evolucioni, të cilat, si të gjitha trashëgimitë ataviste, mbeten kryesisht në mungesën e ndjenjave. Kur takojmë një partner të mundshëm, truri ynë e “skanon” atë dhe vlerëson një sërë karakteristikash: për shembull, hipokampusi analizon nëse takimi i ri duket si dikush që kemi takuar në të kaluarën (për shembull një prind ose një mik); korteksi orbito-frontal vlerëson karakteristikat e tij estetike, duke përpunuar indikacionet e marra nga hipokampusi; nëse vlerësimi është pozitiv, disa zona hyjnë në lojë, të tilla si lëvorja paraballore, hipotalamusi dhe të tjera, të cilat shkaktojnë prodhimin e një sërë hormoneve të afta të prodhojnë vigjilencë, tërheqje dhe kënaqësi.
Kimia e dashurisë – Hormonet që rregullojnë dashurinë janë tre: dopamina, adrenalina dhe oksitocina. Dopamina kryeson mbi mekanizmat e kënaqësisë dhe na shtyn të kërkojmë afërsi dhe sa më shumë kontakt me partnerin e mundshëm. Adrenalina gjeneron një ndjenjë gatishmërie dhe aftësinë për të reaguar shpejt në situata kritike: në fushën e dashurisë shkakton ndjenjën e ankthit që ne ndiejmë, për shembull, ndërsa presim të dashurën tonë. Në bashkëpunim me substanca të tjera, përfshirë feniletilaminën, ajo ndez dëshirën që ndiejmë ndaj personit tjetër. Së fundmi, oksitocina është hormoni i afeksionit dhe lidhjes, për të lejuar që marrëdhënia të krijohet dhe të zgjasë me kalimin e kohës.
Dashuri, çfarë stresi! – Shkurtimisht, të biesh në dashuri është një punë serioze dhe një burim stresi si për trupin ashtu edhe për shpirtin tonë. Sidoqoftë është stres i mirë nga i cili rrjedhin një sërë përfitimesh: përveç lumturisë që ndihet për një dashuri të ndërsjellë, në këtë mënyrë natyra, ndjek rrugën e saj, duke e bërë çiftin e ri të dëshirojnë të ndërtojnë folenë e tyre dhe të bëjnë fëmijë, duke siguruar kështu ruajtjen e specieve tona.
Simptomat e dashurisë – Të gjitha “simptomat” e rënies në dashuri që përjetojmë ose që i shohim tek një partner aspirues, kanë një shkak specifik fiziologjik. P.sh.
– rrahjet e zemrës – është një nga shenjat e rritjes së qarkullimit të adrenalinës, hormoni që na vë në gatishmëri dhe na mundëson të reagojmë ndaj rreziqeve. Në këtë rast është një alarm i përgjithshëm, jo i lidhur me një rrezik specifik, por me nevojën për të “zbuluar” gjysmën e mundshme në kohën e duhur dhe për të treguar veten në rastin më të mirë;
– skuqje në faqe – adrenalina ka gjithashtu një efekt vazodilatimi, veçanërisht në enët e gjakut të fytyrës. Gjaku rrjedh në një masë më të madhe dhe duke pasur parasysh që enët e gjakut në fytyrë janë afër sipërfaqes së lëkurës, çehrja bëhet më rozë, madje në një mënyrë shumë të dukshme;
– fluturat në stomak – hormonet e stresit, adrenalina dhe kortizoli, shkaktojnë një rrjedhje më të madhe të gjakut në muskuj, për t’u siguruar atyre më shumë energji dhe mundësisht t’i përgatisin ato për veprim ose arratisje. Kjo rrjedhë më e madhe çon në një “furnizim” më të vogël të një sërë organesh periferikë, përfshirë stomakun, të konsideruar të panevojshëm në momentin e krizës: nga ky qarkullim më i ulët i gjakut lind ndjesia e shpimit dhe “dridhjes” që ndiejmë në stomak;
– djersitja e duarve – është një ndjesi që shumë njerëz e përjetojnë në të gjitha situatat e nervozizmit dhe ankthit, jo vetëm kur janë të dashuruar. Edhe një herë është faji i adrenalinës, e cila stimulon punën e gjëndrave të djersës: djersitja gjithashtu rritet ndjeshëm dhe përfshin jo vetëm duart, por të gjithë trupin;
– sytë shkëlqejnë – Sistemi nervor simpatik, i cili nuk kontrollohet nga vullneti, bën që të zgjerohet pupila. Kjo ndodh plotësisht në mënyrë të pavullnetshme, por ka efekt t’i bëjë sytë më të ndritshëm dhe për këtë arsye më tërheqës;
– euforia – stuhia e hormoneve e lidhur me rënien në dashuri shkakton një gjendje të ngjashme me atë të shkaktuar nga konsumimi i substancave psikotrope, gjenerimi i eksitimit dhe euforisë, por edhe humbja e përqendrimit, duke na bërë të flemë dhe të hamë më pak, madje duke humbur nocionin e hapësirës dhe kohës;
– ne jemi më të lumtur dhe më pak të stresuar – Kur jeni të dashuruar, nivelet e kortizolit, hormonit të stresit, ulen, ndërsa oksitocina, e cila rregullon lidhjen emocionale dhe gjeneron mirëqenien, rritet. Dhe meqenëse oksitocina çlirohet gjithashtu nga gjestet e dashur, të tilla si përqafimet dhe puthjet, nëse vazhdojmë të ndjehemi të stresuar pavarësisht gjithçkaje, kjo do të thotë që ndoshta nuk jemi me personin e duhur.
Burimi / https://www.tgcom24.mediaset.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
