Nëse jeni të mbërthyer në atë që duket si një cikël i pafund zvarritjesh, faji dhe kaosi, mund të pyesni veten: “Pse jam kaq dembel?” ose “Pse nuk mund ta bashkoj veten?”
Por, pavarësisht nga perceptimi i zakonshëm, dembelizmi zakonisht nuk është arsyeja e zvarritjes, tha Jenny Yip, psikologe klinike. Përtacia është si, ‘Unë nuk kam absolutisht asnjë dëshirë as të mendoj për këtë.’ Zvarritja është, ‘Më shqetëson të mendoj për këtë. Prandaj, është e vështirë për mua ta kryej punën.’ Ky është një ndryshim i madh.”
Sipas një studimi me më shumë se 3500 studentë të kolegjit zvarritja mund të ketë pasoja praktike, të tilla si ngecja prapa në punë, dështimi për të arritur qëllimet personale ose për të kapërcyer detyrat si blerjet ushqimore ose dërgimi i një letre nga lista juaj e detyrave. Por ka edhe ndikime emocionale ose mendore. Është lidhur me depresionin, ankthin dhe stresin, gjumin e dobët, aktivitetin e pamjaftueshëm fizik, vetminë dhe vështirësitë ekonomike.
Njohja e arsyes pse e zvarritni mund t’ju bëjë të vetëdijshëm, por ju ende keni nevojë për strategji për të hequr qafe zakonin përndryshe, ne do të vazhdojmë t’i përsërisim gjërat, tha Saripalli.
“Strategjia që do të përdorni për të mposhtur zvarritjen do të ndryshojë bazuar në qëllimin që ju shërben zvarritja.”
Perfeksionisti dhe shqetësuesi
Një zvarritës është zakonisht një perfeksionist.
“Për shkak se perfeksionisti ka nevojë që gjërat të bëhen në mënyrë perfekte kërkon një përpjekje të pakapërcyeshme. Dhe nëse (ata) nuk kanë një plan se si ta kryejnë këtë detyrë, atëherë perfeksionisti do të humbasë.”
Sfidoni ato besime dhe sjelljen tuaj duke pranuar se standardet perfeksioniste janë joreale, tha Shatz. “Zëvendësoni ato me standarde që janë mjaft të mira, duke i dhënë vetes leje për të bërë disa gabime,” shtoi ai.
Shmangni të menduarit gjithçka ose asgjë dhe jepini vetes një afat kohor për të përfunduar një detyrë.
Ëndërrimtari
Një zvarritës “ëndërrimtar” nuk i pëlqejnë detajet logjistike të mprehta, të cilat shpesh nevojiten për të përfunduar projektet, tha Saripalli. “Ata pëlqejnë të kenë ide”, shtoi ajo. “Këto gjëra janë argëtuese. Është disi e vështirë ose e mërzitshme të ekzekutosh më pas këto vizione.”
Ëndërrimtarët gjithashtu mund të mendojnë për veten si njerëz për të cilët fati do të ndërhyjë, duke e bërë punën e vështirë dhe efikasitetin proaktiv të duken të panevojshme.
Sfiduesi
Njerëzit me zvarritje sfiduese priren ta shohin jetën në kuptimin e asaj që të tjerët presin ose kërkojnë prej tyre të bëjnë, jo atë që duan. Ky pesimizëm pakëson motivimin e tyre për të përfunduar detyrat.
Nëse keni këtë mentalitet, gjeni mënyra pozitive për t’u ndjerë në kontroll, tha Shatz. Përpiquni të veproni në vend që të reagoni dhe përpiquni të punoni me një ekip ose mbikëqyrës, jo kundër tyre.
Ndryshimi nuk është i lehtë, por në fund të fundit, mënyra se si i qaseni jetës është “e gjitha për sistemin tuaj të besimit”, tha Yip. “Nëse beson se mundesh, mundesh. Nëse besoni se nuk mundeni, nuk mundeni. Pra, çfarëdo që të besoni, keni të drejtë.”
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
