E keni pyetur veten si unë se çfarë mund të bëjmë ne si prindër për të ndërhyrë, ndihmuar dhe për të përmirësuar sjelljen e fëmijëve tanë?
Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor, Gjykata e Rrethit Vlore, Terapiste EMDR 1
Shpesh flasim për vështirësitë me të cilat përballen fëmijët kur në klasë dhe në oborr hasin sjellje që u shkaktojnë atyre probleme. Kjo është normale. Ata janë fëmijë. Jam dakord dhe kjo është arsyeja pse unë nuk po flas për këto sjellje të pritshme që do të grinden dhe zemërohen dhe do t’i mërzisin fëmijët. Kur këta trajtohen dhe ka bashkëpunim me secilin fëmijë, nuk është problem.
Kemi një problem kur, përkundër përpjekjeve të mësuesve, çështja e sjelljes nuk zgjidhet. Kur sjellja e fëmijës nuk përputhet me zhvillimin e pritshëm për moshën e tij dhe kontekstet sociale dhe kulturore në të cilat jetojmë.
Një sjellje agresive parandalon së pari shoqërizimin e qetë të vetë fëmijës. Është e vështirë për të që të ndjehet pjesë në tërësi dhe të integrohet pa probleme në grupin shoqëror të shkollës. Ndikon shumë në performancën e tij në mësime dhe të gjithë e dimë se sa e rëndësishme është shkolla në të gjitha fazat e saj, e cila hedh themelet për edukimin pasues të fëmijëve tanë, por gjithashtu i përgatit ata për jetën.
Besoj se ne të gjithë jemi dakord dhe e dimë se çfarë do të thotë kjo dhe, kush më pak e kush më shumë, i kemi përjetuar në kursin shkollor të fëmijëve tanë.
Një shoqëri është një unitet. Kur ka një mosfunksionim në një anëtar ose disa anëtarë të komunitetit, ky është një mesazh që i gjithë sistemi ka nevojë për trajtim. Nuk ka asnjë viktimë dhe autorë të krimit. Ne ekzistojmë, si një e tërë, të gjithë në të njëjtën anë dhe kërkojmë zgjidhjen harmonike të çdo problemi në mënyrën më të bukur dhe paqësore.
Le të shohim disa nga arsyet që mund të çojnë disa fëmijë në sjellje ekstreme.
Fëmijët janë bartës të butë dhe të ndjeshëm të energjive që ekzistojnë rreth tyre. Ata janë shumë të zgjuar dhe kuptojnë gjithçka, edhe kur nuk mund të komunikojnë emocionet e tyre në mënyrën e duhur.
Tani dihet se vendi ynë po kalon një vështirësi të madhe. Mënyrat dhe institucionet e vjetra janë në kolaps dhe pasiguri, frika dhe ankthi janë mbizotëruese, individuale dhe kolektive.
Prindërit përpiqen shumë për mbijetesë dhe janë shumicën e kohës pa energjinë e nevojshme për një ekzistencë të tillë të butë. Mësuesit bëjnë përpjekje mbinjerëzore në kushte të vështira dhe është e pamundur të plotësohen të gjitha nevojat e veçanta të secilit fëmijë.
Burimi i pashtershëm i energjisë për familjen por veçanërisht për vetë fëmijën ka humbur. Prandaj, para se të pyesim veten për sjelljen e dhunshme të fëmijëve tanë, le të pyesim veten nëse plotësohen nevojat e tyre.
Pas sjelljes së dhunshme zakonisht ka ndjenja frike, dhimbjeje, padrejtësie. Disa fëmijë shprehin dhimbjen, frikën ose zemërimin e pashpresuar në tërësi. Le të mendojmë rreth temës…
A ka fëmija paqe dhe harmoni sot në familje?
A ndihet i sigurt dhe i mbrojtur?
A e mbështesin mjedisin e tij, brenda familjes dhe shoqërisë, dhe e ndihmojnë atë të kultivojë besim te vetja dhe forcat e tij?
A ka trajnim në virtyte dhe vlera, siç janë dashuria, solidariteti, dhembshuria, përulësia, besimi, dhe jo dhuna?
Shfaqjet e fëmijëve dhe lojërat video zakonisht portretizohen si modele të roleve që përfaqësojnë dhunën, ndërsa shembuj të pacifistëve janë injoruar.
Pas kësaj, pyesim veten kur ata shprehin dhunë, ndërsa ata vetë mund të jenë të hutuar me mesazhet kontradiktore që marrin nga shoqëria, lojërat dhe programet televizive. Forca jonë qëndron në unitetin, bashkëpunimin, ndihmën e ndërsjellë, vetëbesimin dhe respektin e ndërsjellë.
Ne kemi nevojë për të rindërtuar rrënjësisht mënyrën se si i shikojmë gjërat. Ndryshimi duhet të fillojë te të gjithë, brenda secilit dhe në familje, me koherencë, mirëkuptim, bashkëpunim, dashuri.
Fëmijët kanë tendencë të vazhdojnë të sillen në një mënyrë kur shpërblehen dhe ndalen kur injorohen. Pra, nëse sjellja e fëmijës suaj nuk duket normale, ndiqni këto tre hapa.
- Kontrolloni së pari nëse sjellja e tij përputhet me moshën dhe zhvillimin e tij.
- Mundohuni të ndaloni sjelljen e gabuar duke e injoruar atë.
- Sugjeroni sjelljen që ju preferoni dhe shprehni vlerësimin dhe gëzimin tuaj për fëmijën sa herë që e ndjek.
Këtu ju duhet durim, qëndrueshmëri dhe stabilitet. Reagimet tuaja duhet të jenë të njëjta. Ju nuk mund që një herë ta shpërbleni dhe herën tjetër të injoroni të njëjtën sjellje. Kjo metodë kërkon kohë, durim dhe qëndrueshmëri.
Grupet e prindërve janë gjithashtu shumë të dobishme. Aty mësojmë mënyra të reja të komunikimit dhe të marrëdhënies me fëmijët. Në një kohë të karakterizuar nga përparimi, zhvillimi i shpejtë dhe informacioni, të gjithë kemi qasje në njohuri, përvetësimin e aftësive të reja dhe mbështetjen, ndihmën dhe udhëzimin e ekspertëve.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
