Ndërsa në botën perëndimore shumë prej nesh ishin me pushime për gushtin, saktësisht një vit më parë talebanët festuan në mënyrën e tyre rikthimin në pushtet në Kabul pas njëzet vjetësh.
Të korrat e tyre nuk ishin kokrrat e romakëve, por lulëkuqja lokale e opiumit, ndërsa gratë sabine ishin gratë e tyre, të cilat, ndryshe nga matronat romake, panë që historia të kthehej njëzet vjet më parë. Një vit më parë deklaruam se ne perëndimorët kishim bërë një zgjedhje të gabuar duke u tërhequr nga Afganistani pasi kohët nuk ishin pjekur ende. Ne i kemi mashtruar dhe më pas i kemi lënë afganët vetëm në mes të një udhëtimi të gjatë dhe të lodhshëm, duke na lejuar të djegim brenda pak ditësh shpresat e një të ardhmeje që kishte filluar të ishte më pak e errët se në dekadat e mëparshme. Është një pozicion që disa analistë e konsiderojnë si një “person me zemër çokollate”, por në realitet dështimi për të vazhduar në një përpjekje financiare dhe ushtarake, e cila meqë ra fjala tani ishte bërë minimale në krahasim me zona të tjera të botës, ka prodhoi dëme të cilat duken të pariparueshme jo vetëm në aspektin e imazhit (do të jetë e vështirë të na besohet në të ardhmen) por edhe në lidhje me sigurinë botërore.
Disa ditë më parë, në fakt, SHBA-të me një aksion ushtarak të kryer me një avion të armatosur të pilotuar nga distanca vranë Al Zawahirin, kreun e organizatës terroriste transnacionale Al Kaeda në Kabul. Çfarë po bënte Al Zawahiri në Afganistan në një ndërtesë që i përkiste një prej eksponentëve kryesorë të rrjetit famëkeq Haqqani, një aleat i talebanëve dhe rrjedhimisht i qeverisë? Talibanët ishin rikthyer në pushtet pas marrëveshjes së Dohas me SHBA-në, duke premtuar se do të luftonin terrorizmin, do të qeverisnin duke përfshirë të gjithë komponentët shoqërorë të vendit dhe do të respektonin të drejtat e të gjithëve “sipas ligjeve të Kuranit”. Pikërisht: terroristët janë ende aty, ndër të tjera me rrjetin e fuqishëm Haqqani, i cili, i konsideruar shumë i afërt me organizatën terroriste transnacionale Al Kaeda, e sheh në mënyrë të pabesueshme shefin e saj në postin e ministrit të Brendshëm. E gjithë kjo ndërkohë që disa shtresa sociale po vuajnë shumë nga politikat në fuqi që nuk kanë të bëjnë pak me të drejtat themelore të përcaktuara nga OKB-ja. Gjithashtu një vit më parë konkluduam duke thënë se gratë do të ishin ato që do të vuanin më shumë nëse talibanët do të kishin zbatuar plotësisht ligjin e sheriatit dhe se një luftë civile nuk mund të përjashtohej.
Cila është situata saktësisht një vit pasi talebanët morën pushtetin?
Ahmad, djali i komandantit të Aleancës Veriore Ahmad Shah Massoud, i mbështetur nga udhëheqës të tjerë të republikës afgane të përmbysur nga talebanët si Amrullah Saleh, vazhdon të kryejë aksione guerile në thelb në Panjshir me disa mijëra milici nga Fronti i tij i Rezistencës Kombëtare ndërsa gjithashtu gratë vazhdojnë të dëgjojnë zërat e tyre të mospajtimit, ndonëse më pak ashpër se në muajt e parë pas marrjes së pushtetit nga talebanët. Mund të duket diçka e vogël, por për optimistët janë farat që mund të japin frytet e shpresuara në të ardhmen. Por edhe për sundimtarët e rinj, nuk është gjithçka e thjeshtë. Ata ndihen të izoluar nga bota dhe kanë probleme shumë të rënda ekonomike. Kjo është arsyeja pse një delegacion taleban i kryesuar nga ministri i jashtëm afgan Amir Jan Muttaqi mori pjesë në një konferencë ndërkombëtare në kryeqytetin e Uzbekistanit, Tashkent, më 25 dhe 26 korrik me temën “Siguria e Afganistanit, rritja ekonomike dhe lidhja rajonale”. Konferenca ishte e dyta që kur talebanët morën pushtetin, pas asaj në Oslo të Norvegjisë, e cila nuk kishte dhënë ndonjë rezultat konkret.
Rreth njëzet vende janë përpjekur edhe një herë të verifikojnë gjendjen e marrëdhënieve me lëvizjen fundamentaliste. Kjo për shkak se talebanët vazhdojnë të jenë objekt i kritikave nga komuniteti ndërkombëtar dhe organizatat joqeveritare, të cilat denoncojnë mosrespektimin e premtimit për krijimin e një qeverie gjithëpërfshirëse që mbron të drejtat e njeriut të pakicave dhe popullatës vulnerabël të vendit. Nga ajo që ka ndodhur deri më tani, nuk duket se konferenca ka sjellë lajme të mira, me talebanët të cilët për momentin nuk kanë ndërmend të tërhiqen nga synimi i tyre për të përshtatur politikën me diktatet e Kuranit, natyrisht sipas interpretimit të tyre personal. Para rënies së regjimit të tyre në vitin 2001, gratë nuk mund të punonin ose të dilnin nga shtëpia pa u shoqëruar nga një burrë i familjes. Nuk kishte të drejta. Në vitet 1990, vajzat nuk ishin në gjendje të ndiqnin shkollën pasi mbushnin 8 vjeç. Në njëzet vitet e fundit, shumë gjëra kishin ndryshuar, me gratë që u bënë rreth 50% e studentëve dhe të cilave u njiheshin shumë, nëse jo të gjitha, të drejtat e parashikuara nga sistemi juridik ndërkombëtar, veçanërisht ato që qeverisen nga Organizata e Kombeve. Të bashkuar me “Konventën për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Kundër Grave” (CEDAW) të vitit 1979.
Një rrugëtim i lodhshëm i ndërmarrë në një komb që gjatë pranisë së forcave ndërkombëtare dhe falë zgjedhjeve demokratike të zhvilluara para marrjes së pushtetit nga “studentët e Kuranit” kishte arritur të fitonte njëzet pozita në renditjen botërore të zhvillimit njerëzor. E gjithë kjo ndodhi brenda një brezi të vetëm, i cili për disa, të ashtuquajturit “njerëz me zemër prej çeliku”, duhej të mjaftonte për të ndryshuar gjithçka. Duke mos pasur sukses, gjithmonë sipas të vështirës dhe të pastërt, do të kishte qenë e kotë të qëndronim ende duke humbur kohë dhe burime. Realiteti i fakteve na tregon se që nga nënshkrimi i marrëveshjes së Dohas dhe kthimi i talebanëve në pushtet, janë vrarë më shumë se 350 gra: studente, aktiviste, politikane, gazetare. Pra, ishte thjesht një iluzion të besosh se talebanët, sapo të ishin në qeveri, do t’i trajtonin gratë e tyre ashtu siç prisnim.
Para vitit 2021 kishte rreth 700 gazetarë afganë, tani janë vetëm rreth njëqind.
Nëse fillimisht i kishin lejuar të operonin me fytyrë të zbuluar, tani duhet të dalin në ajër të mbuluar, si një fantazmë. Ky është rasti i Khatera Ahmadi, prezantuese e Tolo TV, një prej televizioneve “të pavarura” afgane. Gra me fat, këto, ndërsa të tjerat kanë humbur punën dhe shumë të tjera, duke u gjetur në gjendjen e të vejave, nuk kanë mundur të ushqejnë fëmijët e tyre aq shumë sa që OKB-ja flet për rreth 14,000 fëmijë që vdiqën nga kequshqyerja dhe po aq të shitur për të bërë. fëmijët e tjerë mbijetojnë. Ka shumë histori për të treguar, si ato të Sahraa Karimi, regjisor dhe ish-drejtor i organizatës së Filmit Afganistan, i cili u strehua në Itali dhe tani jep mësim në Shkollën Kombëtare të Kinemasë në Romë. Ose Lamar Zala, një student dhe aktivist i ri nga Kabuli, i cili ndoshta do të mund të regjistrohet në Universitetin Amerikan të Kabulit. Ndoshta, sepse ligjet e reja nuk i lejojnë vajzat të shkojnë në shkollë të mesme. Deri më tani Lamar ka qenë ndër ata me fat që kanë arritur të studiojnë duke e bërë atë online, kur ende kishte energji elektrike dhe lidhje interneti. Tani talebanët kanë rritur moshën maksimale të lejuar për vajzat afgane për të studiuar nga 8 në 12, që është mosha që ata e konsiderojnë të drejtë për t’i dërguar ato në martesë me burra të moshuar, madje edhe dhjetëra vjeç, të cilët do të duhet të ndjekin rrugën e mbuluar plotësisht nga burka. dhe duke mbajtur disa metra larg, të bindur siç duhet të bëjnë qentë e stërvitur dhe të nënshtruar.
Ato fantazmat e Kabulit tani ndoshta na konsiderojnë të gjithëve “zemra prej çeliku” që i sakrifikuan në altarin e “realpolitikës”, të atij pragmatizmi pa as edhe një nga ndjenjat tipike të atyre me “zemër çokollate”. Ata do të vazhdojnë të mos kuptojnë pse ndodhi e gjithë kjo dhe të shpresojnë që një ditë të paktën ata me zemër normale të kthehen. Ata dhe muxhahidët e Masoudit do të vazhdojnë të mbajnë gjallë shpresën për një të ardhme më të mirë.
Përgatiti K.I / Burimi www.fanpage.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
