Keni ndjesinë se gjithçka po ju shkon keq? A mendoni se të gjitha përpjekjet tuaja janë të kota? Nëse po kaloni një periudhë në të cilën zhgënjimet janë bërë buka juaj e përditshme, do t’ju shpjegojmë se nga çfarë mund të varet.
Ka momente në jetë kur përfundoni duke i thënë vetes “Çfarë po ndodh? Gjithçka është e keqe për mua!”. Epo, të gjithëve u ndodh që të përballen me periudha të vështira, faza në të cilat vazhdimisht pengohen, bëjnë gabime, ndihen të zhgënjyer dhe shohin ëndrrat e tyre të shuhen. Nuk mund të mohojmë që ata lëndojnë dhe demoralizojnë. Por çfarë fshihet pas këtyre përvojave? Duke vërejtur se befas çdo aspekt i ekzistencës sonë është në krizë (puna, jeta në çift, projektet personale, etj.) na shtyn të pyesim veten nëse nuk ka ndonjë shkas që orkestron këtë fatkeqësi apo të bëhet plot pengesa. A jemi ne, me qëndrimin tonë? Ndoshta është konteksti në të cilin jetojmë?
Kur e gjejmë veten në spirale në të cilat nuk mund të shohim daljen e tunelit, idealja është të ndalemi. Nuk bëhet fjalë vetëm për të ngadalësuar ritmin dhe për të marrë disa ditë pushim. Ne gjithashtu duhet të ndalojmë zhurmën mendore, mendimet mbi të cilat nuk ndalemi së ndaluri dhe që ushqejnë shqetësimet tona . Ndalimi i mendjes dhe trupit do të na ndihmojë të analizojmë atë që ndodhi dhe të fillojmë përsëri.
Pse është gjithçka e keqe për mua?
Ciklet negative ekzistojnë dhe janë të zakonshme. Këto janë të gjitha ato faza në të cilat vihet në lëvizje një zinxhir dështimesh plot vuajtje. Janë ditë kur një gabim pasohet nga dëshpërimi dhe kur pranojmë me dhëmbë të shtrënguar se nuk do të ndodhë diçka që mendonim se do të ndodhte. Zakonisht këto cikle janë të shkurtra dhe së shpejti qëndrimi ynë dhe rrethanat e jashtme do të tregojnë shenja përmirësimi. Megjithatë, ne kemi frikë të mbetemi të bllokuar, veçanërisht kur i ushqejmë këto dinamika me mendime të tilla si: “pse po më ndodh gjithçka mua? Pse bota më trajton kaq keq? A ka diçka që nuk shkon me mua që i bën gjërat kaq keq për mua?”. Pothuajse pa e kuptuar, ne e gjejmë veten të pambrojtur dhe supozojmë se çfarëdo që të bëjmë, nuk do ta ndalojë fatin tonë të keq.
A ekziston fati i keq? Ne nuk e dimë. Nuk ka asnjë provë shkencore për këtë dhe prandaj duhet të kërkojmë shkaqe specifike dhe objektive. Duke sqaruar shkaktarët e mundshëm, do të kemi një ndjenjë më të madhe kontrolli dhe ky aspekt është gjithmonë pozitiv. Kur mendojmë se gjithçka po shkon keq, variablat në lojë mund të jenë:
Fenomeni i filtrimit. Në rastin e parë përballemi me një shtrembërim kognitiv. Është ajo qasje mendore që na bën të veprojmë sipas një paragjykimi shumë specifik: tipari i negativitetit. Ne fokusohemi në atë që po shkon keq, ne i kushtojmë vëmendje vetëm gabimit, ne vetëm perceptojmë atë që është e gabuar dhe ndihemi të paaftë për të parë ndonjë gjë tjetër. Ato lente të errëta nuk shohin më atë që është e mirë, aspektet pozitive.
Pesimizëm i fituar. Ka njerëz që jetojnë duke menduar se kanë gjithçka kundër tyre. Ata janë të ngarkuar me pesimizëm kronik që shpesh vjen nga edukimi i tyre, nga prindërit që i kanë mësuar se bota është një vend i keq, se nuk mund t’i besosh askujt, se gjërat e mira nuk ndodhin kurrë…
Vetëvlerësim i ulët. Ky dimension nuk arrihet brenda natës dhe nuk ruhet gjatë gjithë jetës. Vetëvlerësimi mund të dobësohet, të ndryshojë me kalimin e kohës dhe në bazë të përvojave. Për këtë arsye, nëse në një moment të caktuar e gjejmë veten duke pyetur veten “pse është gjithçka e keqe për mua?”, ndoshta është koha të vëmë në dyshim perceptimin që kemi për veten tonë, dashurinë për veten tonë , vetëvlerësimin tonë.
Shkaqe të tjera të mundshme:
Depresioni latent. Çrregullimet e humorit, si ankthi apo depresioni, veprojnë si një vello që mbulon gjithçka. Këtu besimi se gjithçka po shkon keq, se sado përpjekje të bëjmë, asgjë nuk do të shkojë ashtu siç shpresonim, në disa raste është një simptomë depresioni. Studimi i kryer nga Dr. Paula Pietro në Universitetin e Massachusetts, për shembull, këmbëngul se këto mendime janë një konstante në mendjen e një personi në depresion.
Kohë të vështira, rezultate të ndryshueshme. Nuk mund të mos marrim parasysh një fakt të dukshëm, përkatësisht kontekstin që na rrethon. Në kohë të vështira mund të ndodhë që shumë gjëra të fillojnë të shkojnë keq. Megjithatë, ne duhet të kuptojmë se ato janë faza: fati i keq nuk zgjat përgjithmonë.
Çfarë mund të bëj nëse gjithçka po shkon keq gjatë kësaj periudhe?
Në një fazë në të cilën gjithçka po shkon keq, gjëja e fundit që duhet bërë është të vazhdosh sikur asgjë të mos kishte ndodhur , madje të përpiqesh të arrish objektiva ose qëllime që tani janë kauza të humbura. Në vend të kësaj, këshillohet të reflektoni në pikat e mëposhtme:
Pse është gjithçka e keqe? A varet nga unë apo jo? Para së gjithash, ju duhet të merrni pak kohë; një pauzë për të reflektuar mbi atë që ndodhi dhe për të kuptuar se çfarë çoi në këtë varg ngjarjesh negative.
Pranoni që disa aspekte janë jashtë kontrollit tonë, se ato nuk varen nga ne. Ka periudha të komplikuara në të cilat disa variabla punojnë kundër nesh. Ne e kemi parasysh këtë dhe, pavarësisht vështirësive, përpiqemi të marrim vendime të reja.
Ne nuk mund të neglizhojmë cilësinë e mendimeve tona. A po aplikojmë filtra negativë në realitetin tonë? A fokusohemi shumë në atë që po shkon keq?
Analizoni emocionet. Çfarë ndjejmë ne? Sa kohë jemi ndjerë të frustruar apo përjetuar këtë apati? Ndoshta gjithçka është e keqe për shkak të gjendjes sonë shpirtërore. Ndoshta ne kemi nevojë për ndihmë dhe kjo është pika e vërtetë ku duhet të kthejmë vëmendjen tonë.
Së fundi, kur e gjejmë veten duke u përballur me periudha në të cilat shumë aspekte të jetës sonë marrin rrugë të dredha-dredha, është gjithmonë mirë, siç po thoshim, të marrim pak kohë. Pasi të bëhet kjo, mund të jetë koha e duhur për të bërë disa ndryshime, sado të vogla. Ndonjëherë një ndryshim vepron si një stimul i vlefshëm, një burim shprese.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
