Mendoni këtë. Truri juaj është gjithmonë “i ndezur”. Kujdeset për mendimet dhe lëvizjet tuaja, frymëmarrjen dhe rrahjet e zemrës, shqisat tuaja. Truri punon shumë 24/7, madje edhe ndërsa ju jeni në gjumë. Kjo do të thotë që truri juaj kërkon një furnizim të vazhdueshëm të “karburantit”. Ai “karburant” vjen nga ushqimet që hani, dhe përbërësit që janë në atë karburant e bën të gjithë ndryshimin. E thënë thjesht, ajo që ju hani ndikon drejtpërdrejtë në strukturën dhe funksionin e trurit tuaj dhe në fund të fundit, gjendjen shpirtërore.
Gresantina Demaj, psikologe e shëndetit mendor
Si një makinë e shtrenjtë, truri juaj funksionon më së miri kur merr vetëm karburant cilësor. Ngrënia e ushqimeve me cilësi të lartë që përmbajnë shumë vitamina, minerale dhe antioksidantë ushqen trurin dhe e mbron atë nga stresi oksidues, (“mbeturinat”, radikalet e lira, të prodhuara kur trupi përdor oksigjen, i cili mund të dëmtojë qelizat).
Fatkeqësisht, ashtu si një makinë e shtrenjtë, truri juaj mund të dëmtohet nëse merrni ndonjë karburant tjetër përveç karburantit cilësor. Dietat e larta me sheqerna të rafinuar, për shembull, janë të dëmshme për trurin. Përveç përkeqësimit të rregullimit të trupit tuaj të insulinës, ato gjithashtu promovojnë inflamacion dhe stres oksidues, madje shkaktojnë edhe përkeqësim të simptomave të çrregullimeve të humorit, siç është depresioni. Nëse truri juaj nuk është i privuar nga ushqimi me cilësi të mirë, ose nëse radikalet e lira ose qelizat inflamatore të dëmtuara qarkullojnë brenda hapësirës së mbyllur të trurit, duke kontribuar më tej në dëmtimin e indeve të trurit, pritet të shfaqen problem në shëndetin tuaj mendor.
Si ndikojnë ushqimet që hani në mënyrën se si ndiheni?
Serotonina është një neurotransmetues që ndihmon në rregullimin e gjumit dhe oreksit, ndërmjetësimin e humorit dhe pengon dhimbjen. Meqenëse rreth 95% e serotoninës suaj prodhohet në traktin tuaj gastrointestinal, dhe trakti juaj gastrointestinal është i veshur me njëqind milion qeliza nervore, ose neurone, ka kuptim që funksionimet e brendshme të sistemit tuaj të tretjes nuk ju ndihmojnë vetëm të tretni ushqimin, por gjithashtu udhëzojnë emocionet tuaja. Për më tepër, funksioni i këtyre neuroneve dhe prodhimi i neurotransmetuesve si serotonina, ndikohet shumë nga miliarda baktere “të mira” që përbëjnë mikrobiomën tuaj të zorrëve.
Këto baktere luajnë një rol thelbësor në shëndetin tuaj. Ata mbrojnë shtrëngimin e zorrëve tuaja dhe sigurojnë që ato ofrojnë një pengesë të fortë kundër toksinave dhe baktereve “të këqija”,ato kufizojnë inflamacionin, përmirësojnë të thithurin e lëndëve ushqyese nga ushqimi juaj, dhe ato aktivizojnë rrugët nervore që udhëtojnë drejtpërdrejt midis zorrës dhe trurit. kur njerëzit marrin probiotikë (shtesa që përmbajnë bakteret e mira), nivelet e tyre të ankthit, perceptimi i stresit dhe këndvështrimi mendor përmirësohen, krahasuar me njerëzit që nuk marrin probiotikë.
Dietat “tradicionale”, si dieta mesdhetare dhe dieta tradicionale japoneze kanë treguar që rreziku i depresionit është 25% deri 35% më i ulët për ata që hanë një ushqim tradicional, krahasuar me ata që ndjekin një dietë ushqimore tipike “perëndimore” që rreziku i depresionit është më i lartë.
Dietat tradicionale kanë tendencë të jenë të larta në perime, fruta, fruta deti, dhe të përmbajnë vetëm sasi të vogël të mishit dhe qumështit. Dieta perëndimore eshte e është i përbërë nga ushqimet dhe sheqernat e përpunuara dhe të rafinuara dhe të fermentuara.
Fermentimi përdor baktere për të shndërruar sheqerin në ushqim në dioksid karboni, alkool dhe acid laktik. Përdoret për të mbrojtur ushqimin nga prishja dhe mund të shtojë një shije dhe cilësi të këndshme, por shkakton shumë probleme në organizmin dhe në funksionin e trurit tonë. Bakteret e mira jo vetëm që ndikojnë në atë që në zorrën tuaj tretet dhe thithet, por që ato gjithashtu ndikojnë në shkallën e inflamacionit në të gjithë trupin tuaj, si dhe në gjendjen shpirtërore dhe të energjisë tuaj.
Përbërjet në dietën mesdhetare që kanë lidhje me nivelet më të ulëta të depresionit, stresit përfshijnë:
Acide yndyrore omega-3.
Vitamina D.
Methylfolate.
Shumë fruta dhe perime.
Patate.
Drithëra.
Fasulet, thjerrëza, qiqra, bizele etj.
Arra dhe fara.
Vaj ulliri.
Sasi të ulëta, të moderuara të produkteve të qumështit, peshkut dhe shpendëve.
Shumë pak mish të kuq.
Vezë deri në katër herë në javë.
Sasi të ulët dhe të moderuar të verës.
Kafe, çajëra bimore.
Një dietë mesdhetare është një dietë e shëndetshme që mund të ndikojë pozitivisht në peshën e një personi, presionin e gjakut, kolesterolin dhe masat e tjera të shëndetit. Kufizimi i kalorive dhe agjërimi gjithashtu mund të ndikojnë në shëndetin mendor të një personi.
Përbërjet në dietën mesdhetare përfshijnë:
ushqime të përpunuara (patatina, nutella, konserva etj.)
ushqime të skuqura (patate, sufllaqe, hamburger etj.)
kokrra të rafinuara, siç është buka e bardhë.
produkte sheqeri (biskotat, çokollatat, pijet gazuese dhe jo gazuese etj.)
birrë, alkool.
Modele të ngjashme dietike jo të shëndetshme që zakonisht çojnë në mbipesha, diabeti dhe probleme të tjera të shëndetit fizik gjithashtu mund të kontribuojnë në shëndetin e dobët mendor.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
