Vampirët e mijëvjeçarit të ri nuk kanë nevojë të takohen në vende makabre dhe të errëta. Takimi i tyre është virtual dhe ushqimi i tyre është drita blu që buron nga telefonat inteligjentë, kompjuterët dhe tabletët. Fenomeni i vampingut, një fjalë që u shfaq për herë të parë në New York Times në vitin 2014, tani po përhapet gjithnjë e më shumë në mesin e adoleshentëve dhe paraadoleshentëve.
Ata janë djem dhe vajza që kalojnë netët e tyre pa gjumë duke biseduar, duke luajtur online, duke qëndruar në rrjetet sociale, duke shkëmbyer foto dhe video. Por nëse në vitin 2014 ishte një sjellje që kufizohej në grupe fare të vogla adoleshente-vampirësh, sot pas Covid-it dhe pas gjithë kufizimeve në shoqëri që adoleshentët u është dashur të durojnë, fenomeni është përhapur.
Gjithnjë e më shumë adoleshentë po heqin dorë nga gjumi për të qëndruar në internet
Kështu që adoleshentët nuk flenë. Pas darkës, të mbyllur në dhomat e tyre të gjumit, ata fillojnë jetën e tyre të natës në internet. “Fenomeni është gjithnjë e më i shpeshtë – shpjegon psikologia dhe psikoterapistja Maria Claudia Biscione – ku në bazë është pikërisht kjo dëshirë për të qëndruar gjithmonë të lidhur dhe për të komunikuar vazhdimisht me të tjerët”. Bashkëpunëtor ose fajtor për këtë përhapje ishte sigurisht pandemia. “Meqenëse ishte e pamundur të ruheshin personalisht marrëdhëniet shoqërore, adoleshentët duhej të riktheheshin në mjetet që u ofronte teknologjia”. Por edhe sot, kur kufizimet kanë mbaruar, ky zakon ka mbetur.
“Të zhvendosësh të gjithë shoqërinë në një kontejner online tregon një vështirësi në të pasur marrëdhënie me të tjerët: shumë vajza dhe djem preferojnë të qëndrojnë në internet sepse mendojnë se kanë më shumë kontroll mbi situatën”.
Interneti, një profil në Instagram bëhen një strehë, një strofkë nga e cila mund të kontrollosh gjithçka dhe të vendosësh se çfarë të tregosh apo jo. “Më pas shumë adoleshentë vuajnë nga ankthet dhe shqetësimet, ndjejnë një ndjenjë boshllëku dhe këto ndjesi padyshim, siç ndodh edhe me të rriturit, intensifikohen gjatë natës dhe ushqejnë nevojën për të mos u ndjerë vetëm dhe për të mos qenë vetëm me këtë shqetësim ata kërkojnë miqtë e tyre në internet”.
Pasojat e vampingut
Në mendjet e adoleshentëve, nata është një moment shkeljeje. Nuk ka kontroll prindëror, nuk ka një organizatë të krijuar, është koha e lirisë. “Mund t’i lejoni vetes një bisedë më të gjatë, një ndërveprim seksual me të dashurin tuaj: nuk ka censurë nga prindërit. Koha kushtuar pushimit është huazuar në një kohë socializimi”. Por vamping përfshin një heqje dorë nga gjumi që mund të ketë jo pak pasoja nga pikëpamja fizike.
“Mungesa e gjumit mund të çojë jo vetëm në lodhje fiziologjike, por edhe në efekte të tilla si nervozizëm më i madh ose ulje e vëmendjes. Ritmet gjumë-zgjim janë krejtësisht jashtë fazës dhe kjo lodhje emocionale si dhe fizike mund të çojë gjithashtu në depresion. Tek disa ka raste të tentativave për vetëvrasje, raste të adoleshentëve që jetojnë me një ndjenjë tjetërsimi total”. Rreziku është se sëmundja gjeneron më shumë keqardhje, si një qen që kafshon bishtin. “Sa më shumë të mos përfshihesh, sa më shumë të mos stërvitesh për të kapërcyer frustrimet dhe frikën, aq më shumë shtohen frika dhe shndërrohen në somatizime”.
Vamping, këshilla për prindërit
Marrja e telefonave inteligjentë sot është e pamundur dhe ndoshta do të ishte gjithashtu kundërproduktive. Por nëse një prind e kupton se fëmija i tyre është i varur nga teknologjia dhe kalon orë të tëra, madje edhe natën, në internet, nuk mund të rri duarkryq dhe të shikojë. “Fenomeni tani prek edhe paraadoleshentët. Në këtë rast, duke qenë më i vogël, mund të përpiqeni të kufizoni përdorimin e telefonit dhe ndoshta edhe të mos i lini ta përdorin gjatë natës. Kur të rriten është mirë të përpiqeni të ndërtoni disa rregullat, për t’i ndarë me ta, për të vendosur së bashku se sa kohë dhe sa orë mund të kalojnë me smartfonin e tyre. Por nuk duhet të jetë një ndalim total – këmbëngul Biscione – kjo nuk do të ishte aspak vendimtare pasi ata do të gjejnë truke”. Dialogu në këto raste bëhet themelor. “Le të përpiqemi t’i pyesim ata se nga vjen kjo nevojë për të qëndruar gjatë natës në mediat sociale. Le të përpiqemi të kuptojmë se cili është shqetësimi që përjetojnë. Të folurit, hapja e një dialogu, kërkimi i një kanali komunikimi është metoda më e mirë që kemi në dispozicion për të ndihmuar fëmijët”.
Burimi / https://www.fanpage.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
